چرا دولت نتوانسته از وقوع توفان‌های گرد و خاک جلوگیری کند؟
عادت نمی‌کنیم
مثل بختک، ناگهان روی تن آسمان هوار می‌شود و شهر را فلج می‌کند. ناگهان که نه، آرام‌آرام در هوا پر می‌شود و راه نفس را می‌بندد؛ گرد و خاک، امان ساکنان استان‌های غربی و جنوب غربی را بریده است.
مثل بختک، ناگهان روی تن آسمان هوار می‌شود و شهر را فلج می‌کند. ناگهان که نه، آرام‌آرام در هوا پر می‌شود و راه نفس را می‌بندد؛ گرد و خاک، امان ساکنان استان‌های غربی و جنوب غربی را بریده است. در این سال‌ها، رسانه‌ها و کارشناسان به کرات، وصف این «امان‌های بریده» و «عذاب» مردمانی را که گاه و بیگاه آماج توفان خاک می‌شوند، گفته و نوشته‌اند و این تکرار، هرگز از تازگی و حرارت این بحران فرو نکاسته است. البته پس از آنکه ایرانی‌ها دریافتند، این گرد و خاک را هرازگاهی باید همچون اکسیژن فرو ببلعند، عنوان «ریزگرد» را هم برایش برگزیدند تا آسان‌تر خطابش کنند؛ واژه‌ای جدید در فرهنگ واژگان ایرانی‌ها که از قضا بسیار هم پر‌کاربرد شده است. اما از حدود 10 سال پیش که چشممان به جمال «ریزگردها» تیره و تار شده، هیچ طرح، برنامه، پروژه یا جلسه‌ای نتوانسته است این پدیده را مغلوب کند. گاهی غلظت این ذرات در خوزستان به بیش از 66 برابر حد مجاز می‌رسد و حتی دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا را نیز آچمز می‌کند. تنها راهکاری هم که دولت در چنین مواقعی برای کنترل پیامدهای ناشی از خیزش ریزگردها به کار می‌گیرد، تعطیل کردن مدارس و ادارات است و البته
ارائه این توصیه که مردم از خانه بیرون نیایند. آیا به واقع، راهکاری برای حل ریشه‌ای این معضل وجود ندارد؟ به چه دلیل دولت نتوانسته برای مهار این پدیده که رفته‌رفته بر گستره آن افزوده می‌شود، تدبیر کند؟
دولت یازدهم با پایبندی به فرمول کاهش نرخ تورم، توانست طی چند ماه غول تورم را به زانو درآورد. آیا هنوز دولت، به فرمول مهار این پدیده شوم ریزگردها دست نیافته است یا اراده‌ای برای مهار این پدیده که در قواره تورم بالا برای کشور دردسر آفریده، ندارد؟ منتقدان دولت روحانی چه بسیار با حربه «ریزگردها» به جنگ با این دولت برخاسته‌اند. آنها که در مجلس نهم، یک روز به نیت فضاسازی با ماسک‌هایی بر چهره در صحن علنی مجلس حاضر شدند تا خود را حامی مردم رنج‌دیده غرب و جنوب نشان دهند و روز دیگر، آنگاه که قانون بودجه سال 1394 به تصویب می‌رسید، برای ادامه کارشکنی‌هایشان، ردیف اعتباری مقابله با پدیده گرد و غبار را از بودجه اعتباری سال 1394 حذف کردند.
معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست که همواره در کانون حملات مخالفان دولت قرار داشته، هرکجا که برای پاسخگویی در این زمینه حاضر شده، معمولاً این جملات را بازگو کرده است: «واقعیت این است که باید با یک کار بلندمدت مانند کشورهای دیگری که این معضل را حل کرده‌اند این معضل را حل کنیم.» او در گفت‌وگو با «ایسنا» گفته است: «هیچ‌یک از اقدامات محیط زیستی به صورت مقطعی نتیجه نخواهد داد و دولت یازدهم نیز بنا ندارد که با مردم در این موضوعات از حقایق نگوید؛ بلکه می‌خواهیم واقعیت‌ها را مردم بدانند و آمادگی کافی برای مواجهه با مسائل را داشته باشند.» اما واقعیتی که ابتکار می‌خواست، مردم از آن آگاه باشند، این بود: «در موضوع گرد و غبار هیچ مسوولی نمی‌تواند به مردم وعده دهد که این مشکل تا چند سال آینده حل می‌شود و مردم باید با مشکل گرد و غبار کنار بیایند.» تغییر آب و هوا در شمال آفریقا و غرب آسیا، همچنین کاهش بارندگی و افزایش دما، مناسب نبودن الگوی مصرف آب و جنگ و درگیری در منطقه و همچنین رهاسازی مناطق کشاورزی از جمله عواملی است که به عنوان علل پدیدآورنده توفان ریزگردها در ایران معرفی شده‌اند. اگرچه دولت به دلیل واقع شدن
برخی کانون‌های تولید گرد و غبار در خارج از مرزهای ایران و شرایط نامساعد منطقه‌ای، در کوتاه‌مدت قادر نخواهد بود، از ورود ریزگردها به کشور جلوگیری کند اما برای مهار و پیشگیری از فرسایش بادی خاک در کشور چه کرده است؟
دیدگاه تان را بنویسید