تاریخ انتشار:
فراز و فرود وحشت
جنگ داخلی سوریه
طبق گفتههای رئیسجمهور بشار اسد، سه سال برادرکشی در سوریه به زودی پایان مییابد. او که در ۱۳ آوریل در دانشگاه دمشق صحبت میکرد اعلام کرد ارتش در جنگ علیه تروریسم به نقطه عطف رسیده است.
طبق گفتههای رئیسجمهور بشار اسد، سه سال برادرکشی در سوریه به زودی پایان مییابد. او که در 13 آوریل در دانشگاه دمشق صحبت میکرد اعلام کرد ارتش در جنگ علیه تروریسم به نقطه عطف رسیده است. به گفته او از الان به بعد عملیات نظامی صرفاً جنبه پاکسازی خواهد داشت. متحدان بشار اسد این نظر را تکرار میکنند. سیدحسن نصرالله رهبر حزبالله لبنان که گروهی شبهنظامی است و بنا به برآوردها پنج هزار مبارز را در حمایت از اسد به سوریه فرستاده است، اخیراً اعلام کرد «خطر سقوط نظام سوریه از بین رفته است».
اما تصویری که بر روی زمین قرار دارد هنوز مبهم و تار است. نبردهای اخیر به جای اینکه جایگاه بازگشتناپذیری برای نیروهای دولت ایجاد کند باعث شد تا هر دو طرف مواضع تحت اختیار خود را مستحکمتر سازند. درست است که اسد تهدیدی جدی علیه مواضع خود احساس نمیکند اما در عین حال فاقد این توانایی است که بتواند آنها را بیشتر گسترش دهد. در عمل سوریه به کشوری تبدیل شده است که بین نیروهای مختلف تقسیم شد که تحت اختیار نیروهای دولتی و گروهی از مخالفان آن قرار دارد. اگر نیروهای خارجی در این کشور دخالت نکنند نمیتوان از نظر نظامی پایانی بر این جنگ متصور شد.
به تازگی نیروهای اسد کنترل خود را بر پایتخت تثبیت کردهاند و توانستند ارتباط دمشق با دیگر مناطق تحت کنترل دولت در مرکز و غرب کشور را برقرار سازند. تسخیر شهر مسیحینشین مالوله در شمال دمشق که از ماه دسامبر در دست شورشیان بود باعث شد نواحی تحت تصرف شورشیان کوچک و کوچکتر شود و منطقه امتداد مرز لبنان در اختیار دولت باقی بماند. مقاومت شورشیان در حمص سومین شهر بزرگ سوریه در معرض شکستن قرار دارد و نبرد خونین و تلخ دوساله که به خرابی مرکز شهر انجامید در آستانه اتمام است.
اما بهرغم نبردهای داخلی بین گروههای شورشی، نیروهای مخالف دولت نهتنها توانستند پایتخت و سایر شهرهای وفادار به دولت را مورد تهدید قرار دهند بلکه در هفتههای اخیر قلمرو خود در شمال غرب کشور و نزدیک لاتکیا زادگاه خانواده اسد را گسترش دادند. علاوه بر این بخشهایی از سرزمینهای نزدیک به ارتفاعات گلان در جنوب غرب کشور در اختیار مخالفان است. همچنین شورشیان به بخشهایی از مناطق تحت کنترل دولت در آلپو دومین شهر بزرگ سوریه نزدیک شدهاند. حمله اخیر شورشیان برای اولین بار مسیر کلیدی ارسال تدارکات در غرب شهر را مسدود کرد. هزاران نفر از نیروهای دولتی و دهها هزار نفر از شهروندان وفادار به دولت در محاصره قرار گرفتند.
علاوه بر این، به نظر میرسد گروه اصلی شورشیان توانستهاند تهدید بزرگی را که از جانب نیروهای دولت اسلامی عراق و شام (داعش) ایجاد شده دفع کنند. سال گذشته این گروه تندرو جهادی که توسط عراقیها رهبری میشود و اعضای آن را مبارزان خارجی تشکیل میدهند به سرعت توانست نفوذ خود در مناطق تحت سلطه شورشیان را گسترش دهد. خشونت و افراطیگری اسلامی این گروه باعث تحریک حس ملیگرایی و مخالفت مردم سوریه شد. از زمان شروع نبردهای بین شورشیان در ماه ژانویه نیروهای داعش به منطقهای کوچک در داخل و اطراف شهر رقه عقب رانده شدهاند. به نظر میرسد تلاشهای داعش برای نفوذ به مناطق کردنشین در شمال غرب یا شهر ابوکمال در مرز عراق بار دیگر آغاز شده است به همین دلیل است که سایر نیروهای شورشی توانستند فشار خود بر نیروهای دولتی در آلپو را افزایش دهند.
این اخبار برای مردم عادی سوریه که در آرزوی پایان کابوس خود هستند، خوشایند نیست. نیروهای اسد که از هزینه زیاد نبرد و دستاوردهای اندک خود خسته شدهاند به استفاده فزاینده از سلاحهای سنگین روی آوردهاند. موشکها، توپخانه و بمبهایی که از بالگردها پرتاب میشوند به این نیروها در سرکوب آتش شورشیان کمک میکنند.
علاوه بر این آتش سلاحهای سنگین زندگی مردم در مناطق تحت سلطه شورشیان را به فلاکت و بدبختی دچار کرده و همواره سیلی از شهروندان در حال خروج از این مناطق هستند. برخی از شورشیان از الگوی دولت پیروی میکنند و مخالفان خود را دزدیده و تحت شکنجه قرار میدهند یا اعدام میکنند. آنها حملات متعددی علیه مناطق تحت سلطه دولت صورت میدهند. به عنوان مثال در 14 آوریل بیش از 30 خمپاره از سمت شورشیان به مناطق وفادار به دولت در حومه دمشق شلیک شد و پنج شهروند را کشت. بمبگذاری شورشیان در اتومبیلها با هدف کشتن سربازان به قربانی شدن غیرنظامیان منجر میشود. یکی از این بمبها در 9 آوریل در حمص منفجر شد و 25 نفر را قربانی کرد.
با وجود برنامه سپتامبر گذشته سازمان ملل برای خلع سلاح شیمیایی آقای اسد، گزارش شده است نیروهای دولتی دوباره از آنها استفاده کردهاند هرچند دوسوم این تسلیحات نابود شده است. تازهترین گزارش استفاده از گاز کلرین را مطرح میسازد که رسماً در قراردادهای بینالمللی ممنوع نیست. این گاز در 11 و 12 آوریل در 200 کیلومتری شمال دمشق و علیه شورشیان به کار گرفته شد. دهها نفر نشانههای مسمومیت داشتند. دولت شورشیان را متهم کرد برای جلب دلسوزی از این گاز استفاده کرده است. اما نمیتواند توضیح دهد چگونه رسانههای دولتی از قبل درباره حملات قریبالوقوع با گاز کلرین به روستاهای اطراف هشدار داده بودند.
اما تصویری که بر روی زمین قرار دارد هنوز مبهم و تار است. نبردهای اخیر به جای اینکه جایگاه بازگشتناپذیری برای نیروهای دولت ایجاد کند باعث شد تا هر دو طرف مواضع تحت اختیار خود را مستحکمتر سازند. درست است که اسد تهدیدی جدی علیه مواضع خود احساس نمیکند اما در عین حال فاقد این توانایی است که بتواند آنها را بیشتر گسترش دهد. در عمل سوریه به کشوری تبدیل شده است که بین نیروهای مختلف تقسیم شد که تحت اختیار نیروهای دولتی و گروهی از مخالفان آن قرار دارد. اگر نیروهای خارجی در این کشور دخالت نکنند نمیتوان از نظر نظامی پایانی بر این جنگ متصور شد.
به تازگی نیروهای اسد کنترل خود را بر پایتخت تثبیت کردهاند و توانستند ارتباط دمشق با دیگر مناطق تحت کنترل دولت در مرکز و غرب کشور را برقرار سازند. تسخیر شهر مسیحینشین مالوله در شمال دمشق که از ماه دسامبر در دست شورشیان بود باعث شد نواحی تحت تصرف شورشیان کوچک و کوچکتر شود و منطقه امتداد مرز لبنان در اختیار دولت باقی بماند. مقاومت شورشیان در حمص سومین شهر بزرگ سوریه در معرض شکستن قرار دارد و نبرد خونین و تلخ دوساله که به خرابی مرکز شهر انجامید در آستانه اتمام است.
اما بهرغم نبردهای داخلی بین گروههای شورشی، نیروهای مخالف دولت نهتنها توانستند پایتخت و سایر شهرهای وفادار به دولت را مورد تهدید قرار دهند بلکه در هفتههای اخیر قلمرو خود در شمال غرب کشور و نزدیک لاتکیا زادگاه خانواده اسد را گسترش دادند. علاوه بر این بخشهایی از سرزمینهای نزدیک به ارتفاعات گلان در جنوب غرب کشور در اختیار مخالفان است. همچنین شورشیان به بخشهایی از مناطق تحت کنترل دولت در آلپو دومین شهر بزرگ سوریه نزدیک شدهاند. حمله اخیر شورشیان برای اولین بار مسیر کلیدی ارسال تدارکات در غرب شهر را مسدود کرد. هزاران نفر از نیروهای دولتی و دهها هزار نفر از شهروندان وفادار به دولت در محاصره قرار گرفتند.
علاوه بر این، به نظر میرسد گروه اصلی شورشیان توانستهاند تهدید بزرگی را که از جانب نیروهای دولت اسلامی عراق و شام (داعش) ایجاد شده دفع کنند. سال گذشته این گروه تندرو جهادی که توسط عراقیها رهبری میشود و اعضای آن را مبارزان خارجی تشکیل میدهند به سرعت توانست نفوذ خود در مناطق تحت سلطه شورشیان را گسترش دهد. خشونت و افراطیگری اسلامی این گروه باعث تحریک حس ملیگرایی و مخالفت مردم سوریه شد. از زمان شروع نبردهای بین شورشیان در ماه ژانویه نیروهای داعش به منطقهای کوچک در داخل و اطراف شهر رقه عقب رانده شدهاند. به نظر میرسد تلاشهای داعش برای نفوذ به مناطق کردنشین در شمال غرب یا شهر ابوکمال در مرز عراق بار دیگر آغاز شده است به همین دلیل است که سایر نیروهای شورشی توانستند فشار خود بر نیروهای دولتی در آلپو را افزایش دهند.
این اخبار برای مردم عادی سوریه که در آرزوی پایان کابوس خود هستند، خوشایند نیست. نیروهای اسد که از هزینه زیاد نبرد و دستاوردهای اندک خود خسته شدهاند به استفاده فزاینده از سلاحهای سنگین روی آوردهاند. موشکها، توپخانه و بمبهایی که از بالگردها پرتاب میشوند به این نیروها در سرکوب آتش شورشیان کمک میکنند.
علاوه بر این آتش سلاحهای سنگین زندگی مردم در مناطق تحت سلطه شورشیان را به فلاکت و بدبختی دچار کرده و همواره سیلی از شهروندان در حال خروج از این مناطق هستند. برخی از شورشیان از الگوی دولت پیروی میکنند و مخالفان خود را دزدیده و تحت شکنجه قرار میدهند یا اعدام میکنند. آنها حملات متعددی علیه مناطق تحت سلطه دولت صورت میدهند. به عنوان مثال در 14 آوریل بیش از 30 خمپاره از سمت شورشیان به مناطق وفادار به دولت در حومه دمشق شلیک شد و پنج شهروند را کشت. بمبگذاری شورشیان در اتومبیلها با هدف کشتن سربازان به قربانی شدن غیرنظامیان منجر میشود. یکی از این بمبها در 9 آوریل در حمص منفجر شد و 25 نفر را قربانی کرد.
با وجود برنامه سپتامبر گذشته سازمان ملل برای خلع سلاح شیمیایی آقای اسد، گزارش شده است نیروهای دولتی دوباره از آنها استفاده کردهاند هرچند دوسوم این تسلیحات نابود شده است. تازهترین گزارش استفاده از گاز کلرین را مطرح میسازد که رسماً در قراردادهای بینالمللی ممنوع نیست. این گاز در 11 و 12 آوریل در 200 کیلومتری شمال دمشق و علیه شورشیان به کار گرفته شد. دهها نفر نشانههای مسمومیت داشتند. دولت شورشیان را متهم کرد برای جلب دلسوزی از این گاز استفاده کرده است. اما نمیتواند توضیح دهد چگونه رسانههای دولتی از قبل درباره حملات قریبالوقوع با گاز کلرین به روستاهای اطراف هشدار داده بودند.
دیدگاه تان را بنویسید