نگاهی اجمالی به وحدت
فلسطینیان
به سختی میتوان خوشباور بود. دو جناح مخالف فلسطینی، ملیگرایان سکولار فتح و اسلامگرایان حماس، حداقل شش بار طی سالهای گذشته توافق کردهاند تا حکومتهای خود در کرانه باختری و نوار غزه را که دو تکه از دولت مستقل آنهاست ادغام کنند، اما تنها پس از چند هفته دیگر بار اختلاف نظر دیرینه خود را از سرگرفتند.
به سختی میتوان خوشباور بود. دو جناح مخالف فلسطینی، ملیگرایان سکولار فتح و اسلامگرایان حماس، حداقل شش بار طی سالهای گذشته توافق کردهاند تا حکومتهای خود در کرانه باختری و نوار غزه را که دو تکه از دولت مستقل آنهاست ادغام کنند، اما تنها پس از چند هفته دیگر بار اختلاف نظر دیرینه خود را از سرگرفتند. گروهی از شهرهای عربی - شامل قاهره، دوحه، مکه و صنعا- نام خود را به موافقتنامههای نافرجام بخشیدند. آخرین آنها که پیمان کمپ ساحلی نام داشت، نام خود را از یک اردوگاه پناهندگان در نوار غزه گرفت که نخستوزیر حماس، اسماعیل هنیه در آنجا زندگی میکند - و جایی که او در رابطه با دستاوردهای آشکارا و موفقیتآمیز خود مذاکره کرد. حماس و فتح این بار خود خواستار تنظیم و اجرای موافقتنامه شدند. پیمان کمپ ساحلی تنها نامی دیگر برای یک حرکت ناموفق است. شاید هم اینگونه نباشد. برای اولین بار، مردم درگیر در این اختلاف اذعان کردند هر دو طرف برای فرار از بحرانهای خود نیاز به توافق با یکدیگر دارند. حماس در خانه بسیار منزوی است و تحت فشار شدید از سوی مصر و اسرائیل قرار دارد. حامیان خارجی سابق آن از جمله قطر نیز از آن فاصله گرفتند و
از پرداخت بودجه برای پروژههایی که تقویت حماس را در پی داشت، خودداری ورزیدند. در حالی که رهبران حماس در غزه باعث برهم خوردن موافقتنامههای قبلی شدند، این بار خود مشتاق امضای موافقتنامه هستند. حتی محمود ظاهر، دکتر متعصب نزدیک به شاخه اسلامی حمایت خود را به طور عمومی از این موافقتنامه اعلام کرد. تلاشهای مکرر رئیسجمهور، محمود عباس که به تیول خود در کرانه باختری پناه برده و تحت کنترل اسرائیل است، برای مذاکره در رابطه با دولت فلسطینی با اسرائیل به بنبست رسیده است. ممکن است او خود را نسبت به بیهودگی مذاکره با دولت اسرائیلی بنیامین نتانیاهو، یا تکیه بر آمریکاییها برای میانجیگری از جانب وی قانع کرده باشد. نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل با لغو سریع گفتوگوها با عباس که به گفته وی ترور و وحشت را بر صلح ترجیح داده بود، به پیمان کمپ پاسخ داد. اما زهاوا گالون، رهبر مرتز که یک حزب جناح چپ اسرائیلی است، نتانیاهو و حامیان او در زمینه شهرکنشینی یهودیان در کرانه باختری را به شدت برای «سپردن رئیسجمهور عباس به دستان حماس» مورد شماتت قرار داد. مردان آقای عباس میگویند اگر اسرائیلیها با یک پیشنهاد مقاومتناپذیر بازگردند،
امکان کمی وجود دارد که وی نظر خود را عوض کند. در عین حال او نیاز دارد مشروعیت خود را در میان مردمش بازیابد. اتحاد مجدد صفوف فلسطینیان میتواند به این امر بینجامد. ژنرالهای مصری به نظر حامی آقای عباس هستند و نسبت به جایگزینی نیروهای او در تقاطع بسته میان مصر و غزه ابراز نگرانی میکنند. بسیاری از مفاد موافقتنامه پیش از آنکه فلسطینیان برای مذاکرات نهایی به غزه بروند، در مصر انجام شد. نیروهای امنیتی مصر به نشانه تایید به موسی ابومرزوق، معاون رهبر در تبعید حماس اجازه دادند سفری کوتاه از قاهره به غزه داشته باشد. همچنین برای اولین بار به مدت دو هفته مرزهای خود را برای موارد انساندوستانه باز گذاشتند به این امید که به دستاورد بزرگتری برسند.
بازگشت مردان دیوصفت نتانیاهو
آمریکاییها تاکید میورزند تنها در صورتی یک دولت جدید فلسطینی را به رسمیت میشناسند که سه شرطی که هشت سال پیش تعیینشده را دارا باشد. این شروط عبارتند از: به رسمیت شناختن اسرائیل؛ چشمپوشی از خشونت؛ و پذیرش موافقتنامههای قبلی میان اسرائیل و سازمان آزادیبخش فلسطین یعنی جنبش چتر که علاوه بر سایر مسائل در سال 1988 اسرائیل را به رسمیت شناخت. اما با محدود کردن خواستهها به وجود تنها یک دولت فلسطینی و نه ائتلافی از دو جناح، شرایط مطرحشده از سوی آمریکاییها از شانس پذیرش برخوردار است. آقای عباس مدت مدیدی است این شرایط را پذیرفته و بر اساس موافقتنامه جدید، او نخستوزیر خواهد بود. او پنج هفته فرصت دارد تا دولتی تعیین کند که عمدتاً باید شامل تکنوکراتها باشد به جای نمایندگان احزاب. انتخابات برای ریاستجمهوری و مجلس فلسطین نباید زودتر از شش ماه پس از تشکیل دولت برگزار شود. بسیاری از مسائل دشوار در دستور کار کمیتهها قرار میگیرند، از جمله پیوستن حماس به جنبش آزادیبخش فلسطین. یک «کمیته عالی امنیتی» به منظور بحث درباره ادغام نیروهای دو جناح و رساندن آنها
به مجموعاً 50 هزار نفر تشکیل میشود. اختلاف نظر بر سر این مسائل به راحتی میتواند این موافقتنامه را برهم بزند. اما فلسطینیها به طرز غیرمنتظرهای امیدوار هستند.
دیدگاه تان را بنویسید