اعمال تحریم در مقابل تجاوز نظامی
آیا آمریکا ناگزیر به عقبنشینی جهانی است؟
نیلوفر نیاورانی: وزولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپایی، هشدار داد اگر روسیه به اوکراین حمله کند، گزینه تحریمها علیه مسکو روی میز قرار دارد و خط لوله گازی نورد استریم ۲ هم متوقف خواهد شد. او گفت: اگر بخواهم شفاف صحبت کنم باید بگویم که همه گزینهها روی میز است. خط لوله گازی نورد استریم ۲ با دور زدن اوکراین، گاز را از روسیه و از زیر دریای بالتیک به آلمان منتقل میکند. فون درلاین با یادآوری اینکه کمیسیون اروپا مسوول طراحی، شکلدهی و توسعه تحریمها در حوزههای فناوری، اقتصادی و مالی است، گفت: ما کاملاً قاطع هستیم که اگر حمله یا تجاوز نظامی روسیه علیه اوکراین وجود داشته باشد، چنین تحریمهایی هم وضع میشود و پیامدهای بزرگ و هزینههای سنگینی برای روسیه در پی دارد. وی با تاکید بر اینکه اتحادیه اروپا بزرگترین شریک تجاری و سرمایهگذاری خارجی روسیه است، ادامه داد: چنین آمار و ارقامی به شما میگوید که ما یک اهرم بزرگ و قوی داریم و برای روسیه دردناک است که اگر به اوکراین حمله کند، با پیامدهای جدی چنین اهرمی روبهرو میشود. از سال ۲۰۱۴ که روسیه، شبهجزیره کریمه اوکراین را تصرف کرد اتحادیه اروپا علیه مسکو تحریمهایی را وضع کرده است.
عقبنشینی جهانی آمریکا؟
هال برندز، استاد امور جهانی در موسسه هنری کیسینجر در دانشکده مطالعات بینالمللی پیشرفته جانز هاپکینز و عضو ارشد موسسه امریکن انترپرایز و ستوننویس بلومبرگ گفته است که بهرغم مشکلاتی که در داخل کشور دارد، ایالات متحده همچنان در جایگاهی منحصربهفرد برای رهبری در صحنه جهانی قرار دارد. او در این راستا ابراز عقیده کرد: آیا آمریکا میتواند از نظم جهانی لیبرالی که ایجاد کرده است دفاع کند، آن هم زمانی که تجربه لیبرال خودش در معرض خطر است؟ بیش از یک سال پس از قیام ۶ ژانویه، این سوال در مباحث سیاست خارجی آمریکا مطرح است. برای چندین دهه، ایالات متحده سرپرستی یک پروژه ژئوپولیتیک فوقالعاده جاهطلبانه را بر عهده داشت که -با وجود تمام نقصها و شکستهایش- صلح، رفاه و آزادی بیسابقهای را در جهان ایجاد کرد. اکنون، بسیاری بر این باورند که آمریکا باید به سمت داخل برگردد تا بر نجات خود تمرکز کند. این ایده که آمریکا باید از جهان عقبنشینی کند و زخمهایش را مرهم بگذارد فراتر از تصمیم برای پایان دادن به یک «جنگ دائمی» ناامیدکننده در افغانستان است. این اغلب به این معناست که ایالات متحده باید بهطور چشمگیری از تلاشهای خود پس از سال ۱۹۴۵ برای محافظت از توازن مطلوب قدرت، ترویج دموکراسی و حقوق بشر، و مهار دولتهای مستبد متخاصم بکاهد. با این حال، این نسخه، که رایج شده است، هم تاریخ آمریکا و هم نیازهای لحظه کنونی را نادرست میخواند.
مقابله تنبیهی آمریکا با مصر
شبکه سیانان از تصمیم دولت جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، برای تعلیق بخشی از کمکهای نظامی کشورش به قاهره به عنوان اقدامی تنبیهی خبر داد. این شبکه گزارش داد که دولت آمریکا تصمیم دارد ۱۳۰ میلیون دلار از کمکهای نظامی اختصاص دادهشده به مصر را به دلیل عدم پایبندی قاهره به شروط حقوق بشر تعیینشده توسط واشنگتن متوقف کند. این اقدام نادر کاخ سفید علیه یک متحد نزدیک تنها چند روز قبل از ضربالاجل ۳۰ ژانویه برای وزارت امور خارجه جهت اعلام برنامههای پولی انجام میشود. یک مقام ارشد در وزارت امور خارجه گفت: آخرین جایی که به ۱۳۰ میلیون دلار نیاز دارد، مصر است. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، پنجشنبه با سامح شکری، همتای مصری خود، در مورد طیف وسیعی از مسائل از جمله حقوق بشر صحبت کرد، اما در خلاصه این تماس اشارهای به کمک مالی نشده بود. سیانان اعلام کرد که سفارت مصر در واشنگتن به درخواستها برای اظهارنظر در این باره پاسخ نداده است، اما یک مقام ارشد وزارت خارجه مصر گفت که به آنها ابلاغ شده این کمک را دریافت نخواهند کرد.
ادامه حملات عربستان به یمن
در حمله روز شنبه عربستان به شمال یمن، سه غیرنظامی کشته و چهار نفر دیگر زخمی شدند. به گزارش شبکه «المسیره» یمن، این افراد در منطقه «الرقو» واقع در شهر مرزی منبه در استان صعده، هممرز با عربستان کشته و زخمی شدند. بر اساس این گزارش، دو مهاجر آفریقایی از جمله کشتههای این حمله تازه ارتش عربستان بودند. منطقه الرقو در شهر مرزی منبه واقع در شمال یمن است که در طول جنگ عربستان همواره هدف حملات توپخانهای و راکتی سعودیها قرار گرفته است و بر اثر آن صدها غیرنظامی یمنی کشته و شمار زیادی از آنان نیز زخمی شدند. در همین حال وزارت امور خارجه دولت نجات ملی یمن شنبهشب در بیانیهای ضمن تقدیر از همبستگی ملل آزادیخواه جهان با ملت مظلوم یمن اعلام کرد که جنایتهای ائتلاف بدون مجازات باقی نخواهد ماند. در ادامه این بیانیه بار دیگر از حمایت آزادیخواهان جهان در حمایت از ملت یمن و پایداری آنان و ایمان ایشان به حاکمیت اصول آزادی و انسانیت تقدیر شده است. وزارت امور خارجه دولت نجات ملی یمن در همین راستا اعلام کرد: هرگونه مواضع منفی بسیار کوچکتر از آن هستند که بخواهند در حق مشروع و قانونی یمنیها در دفاع از خودشان خدشه ایجاد کنند.
روایتی دیگر از عراق به قلم آمریکاییها
چاپ سریع کتاب «حساب و کتاب یک جنگ...» از کلکالن و میلز، فقط چهار ماه پس از سقوط دولت پیشین افغانستان، نشان میدهد که چقدر برای فهم و تحلیل این شکست سهمگین غرب در افغانستان اشتیاق وجود دارد. به نقل از ایندیپندنت، نویسندگان به دلیل سالها کار در افغانستان، به راحتی توانستهاند یک روایت جمعوجور از ماموریت غرب و شکست آن در آن کشور به دست دهند. تسلط آنان بر اتفاقات و تحولات ۲۰ سال گذشته در افغانستان، به خواننده کمک میکند که تصویر روشنتری از این ماموریت به دست آورد. کلکالن، مشاور پیشین ژنرال دیوید پترائوس در عراق، و میلز، از کارشناسان حوزه دولتهای ناکام، جفت مناسبی برای توضیح سقوط دولت افغانستان هستند. همانطور که در کتاب خود شرح میدهند، در این شکست مجموعهای از عوامل نظامی و دولتداری دخیل بوده است. خروج شتابزده و بدون دوراندیشی نیروهای غربی همانقدر به سقوط حکومت اشرف غنی کمک کرد، که فساد و سوءمدیریت دولتمردان افغان. اما، در پایان کتاب شاید خواننده به این نتیجه برسد که بازیگران غربی، بهخصوص روسای جمهوری آمریکا، بار بیشتر ملامت را بر دوش دارند. آنها رئیسجمهوری اوباما را نقد میکنند که چطور همزمان با اعزام نیروهای بیشتر به افغانستان در سال ۲۰۱۱، بر خروج نهایی تمام سربازان آمریکایی در سال ۲۰۱۴ تاکید میکرد.
موضوع خروج بر اساس یک جدول زمانی مشخص، از سوی ترامپ و بایدن نیز تکرار شد. نویسندگان میگویند که دولتهای غربی با تاکید بر زمان خروج، «به طالبان پیام میدادند که چقدر باید دوام آورند. فرماندهان طالبان هم دقیقاً همان کار را کردند». از نظر آنان، عنصر مهم در برابر شورشیان، صبر و خروج بر اساس چگونگی وضعیت است.
تورم 1 /36درصدی عامل اخراج رئیس سازمان آمار دولتی ترکیه
اردوغان رئیس سازمان آمار دولتی ترکیه را پس از انتشار آمارهایی که نشان میدهد نرخ تورم این کشور در سال گذشته میلادی به 1 /36 درصد رسیده بود، برکنار کرد. به نقل از گاردین، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، پس از انتشار آمارهایی که نشان میدهد نرخ تورم این کشور در سال گذشته میلادی به 1 /36 درصد رسیده بود، رئیس سازمان آمار دولتی ترکیه را برکنار کرد. اخراج اردال دینچر، آخرین مورد از سلسله اخراجهای اقتصادی اردوغان است که از جولای ۲۰۱۹ تاکنون، سه رئیس بانک مرکزی را برکنار کرده است. اردوغان نسبت به نرخ بهره بالا که به عقیده وی باعث تورم بیشتر میشود، انتقاد کرده است و این اعتقاد کاملاً برخلاف تفکر اقتصادی متعارف است. رقم تورم سال ۲۰۲۱ که توسط دینچر منتشر شد، هم طرفداران دولت و هم مخالفان را خشمگین کرد. اردوغان، در عین حال، به صورت خصوصی از آژانس آمار این کشور به دلیل انتشار آمارهایی که وی احساس میکرد در مقیاس ضعف اقتصادی ترکیه اغراقآمیز است، انتقاد کرد.
متلکپرانی روسی به رئیسجمهور اوکراین
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین به اظهارات اخیر «ولودیمیر زلنسکی» رئیسجمهور اوکراین واکنش نشان داد. اولیانوف در پیامی توئیتری نوشت: «بسیار جالب است. مقامات اوکراینی باور دارند که تهدید قریبالوقوعی از جانب روسیه متوجه آنها نیست. اما مقامات و رسانههای جمعی غربی برخلاف آن اصرار دارند. ظاهراً آنها (غربیها) کاتولیکتر از پاپ شدهاند. برای چه؟ هدف آنها چیست؟» زلنسکی در نشستی خبری درباره تماس تلفنی بامداد پنجشنبه با بایدن گفت: «تنشها در سال ۲۰۲۱ بیشتر شد اما این رویکرد اطلاعاترسانی در قبال اوکراین درست نیست. به رئیسجمهور آمریکا گفتم که ما معتقدیم باید رویکرد متعادلی در این زمینه اتخاذ شود. سیاست رسانههای آمریکایی باید متعادل شود. آنها باید به اوکراین بیایند و اوضاع را ببینند. ما اینجا در خیابانهای کییف تانک مستقر نکردهایم.» رئیسجمهور اوکراین افزود: «به رئیسجمهور بایدن گفتم که ما نیاز به ایجاد ثبات در اقتصاد خود داریم زیرا ارسال این سیگنالها که فردا جنگ شروع خواهد شد که حتی با زبان دیپلماتیک هم بیان نمیشوند، موجب وحشت در بازار و بخش اقتصادی اوکراین میشود. این اظهارات برای کشور ما چقدر هزینه دارد؟ مردم باید به ارتش و دولت کشورشان اعتماد داشته باشند اما این اطلاعات متفاوت از منابع مختلف نباید کشور ما را منحرف کنند زیرا موجب وحشت اقتصادی میشود.»
نگاهی به عقبنشینی امارات
«عبدالباری عطوان» سردبیر روزنامه رای الیوم و تحلیلگر شناختهشده جهان عرب در مقاله جدید خود به بررسی تصمیم اخیر امارات متحده عربی در خصوص عقبنشینی آن از یمن پرداخته و نوشت: امارات با دادن دستور عقبنشینی به عناصر «العمالقه» (نیروهای وابسته به امارات) از استانهای «مأرب و شبوه»، در واقع امنیت و ثبات خود را خرید و این اقدام ابوظبی در واکنش به پیام موشکی و پهپادی جنبش انصارالله و عملیاتهای این جنبش در عمق امارات بود. حملات موشکی و پهپادی انصارالله در ابوظبی و دوبی نشان داد که بهای ورود امارات به جبهه نبرد در استان شبوه و مأرب، برای این کشور بسیار سنگین است. عطوان افزود، شواهد قطعی ثابت کرده زمانی که جنبش انصارالله تهدید به پاسخ میکند ابتکار عمل را فوراً برای اجرای تهدیدات خود به دست میگیرد و این چیزی است که به نظر میرسد دولت امارات و متحدان آن متوجه نشده بودند. واقعیت آن است که امارات متحده عربی کشوری کوچک بهشمار میرود و نمیتواند پیامدهای حملات موشکی و پهپادی انصارالله را تحمل کند. به ویژه اینکه سامانههای گرانقیمت آمریکایی در امارات و موشکهای بسیار پیشرفته آن نتوانستند با موشکها و پهپادهای یمنی مقابله کنند. در این گزارش همچنین آمده است، اقتصاد امارات اساساً مبتنی بر امنیت و ثبات است؛ زیرا امارات یک کشور اقتصادی بهشمار میرود که ستون فقرات آن نفت و سرمایهگذاریهای خارجی و منابع گردشگری هستند. وی اشاره کرد: اکنون سوال مهمی که در این شرایط به وجود میآید مربوط به واکنش عربستان سعودی به عقبنشینی امارات از جنگ یمن است. شاید غیبت «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی در نشست چهارجانبهای که روز پنجشنبه با مشارکت «عبدالفتاح السیسی» رئیسجمهوری مصر، «محمد بنزاید» ولیعهد ابوظبی، «محمد بن راشد آل مکتوم» معاون رئیس و نخستوزیر امارات و «حمد بن عیسی» پادشاه بحرین در ابوظبی برگزار شد، یکی از شواهد خشم عربستان و اطلاع قبلی این کشور از تصمیم امارات برای عقبنشینی از یمن بود.
♦♦♦
ایسنا: دونالد ترامپ تاکید کرد، کمیته منتخب مسوول تحقیق درباره حمله ششم ژانویه ۲۰۲۱ به کنگره باید به تحقیق درباره اینکه چرا مایک پنس، معاونش، در دوره ریاستجمهوری نتایج کالجهای الکترال مربوط به انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۰ را لغو نکرد، بپردازد چراکه طبق ادعای ترامپ چنین اقدامی جلوی وقوع آن شورش مرگبار را میگرفت.
فارس: منابع لهستانی اعلام کردند که آمریکا قصد دارد 2500 نیروی نظامی دیگر در این کشور مستقر کند. طی ماههای گذشته، آمریکا و ناتو به بهانه تهدید احتمالی روسیه برای حمله نظامی به اوکراین، تحرکات نظامی گستردهای در این منطقه داشتهاند که به تشدید تنشها در این منطقه منجر شد.
ایسنا: وزیر دفاع آمریکا قرار است در ماه جاری میلادی برای دیدار با متحدان ناتو و بررسی اوضاع اوکراین و گفتوگوهای در جریان با روسیه به اروپا برود. ۱۷ دسامبر سال گذشته، وزارت خارجه روسیه دو پیشنویس توافق این کشور درباره تضمینهای امنیتی را منتشر کرد که در آن مسکو از واشنگتن و ناتو انتظار داشت به آنها پاسخ دهد.
ایرنا: منابع خبری روز چهارشنبه، از حمله راکتی به فرودگاه بغداد خبر دادند. فرودگاه بغداد صبح روز چهارشنبه هدف حملات راکتی قرار گرفت. برخی منابع گفتهاند که در این حمله راکتی، دستکم پنج راکت به سمت فرودگاه شلیک شده است.
ایرنا: آمریکا به روسیه اعلام کرده آماده است در مورد بازرسی مسکو از پایگاههای ناتو در لهستان و رومانی و مساله ادعایی استقرار موشکهای میانبرد کروز در این دو کشور مذاکره کند. در این راستا آمریکا شرط گذاشته که روسیه نیز اطلاعات مشابهی در مورد برخی پایگاههای خاص خود ارائه کند.
ایسنا: رئیسجمهور ترکیه گفت، کشورش خواهان جنگ بین روسیه و اوکراین نیست و امیدوار است این موضوع به شکلی مسالمتآمیز حلوفصل شود. وی گفت قصد دارد ماه جاری میلادی به اوکراین برود و پوتین هم در آینده نزدیک به ترکیه خواهد آمد. وی در هفتههای اخیر بارها بر آمادگیاش برای میزبانی از رهبران روسیه و اوکراین در راستای کمک به کاهش تنش بین مسکو و کییف تاکید کرده است.
ایسنا: دبیرکل عصائب اهل الحق عراق حملات ترکیه به شمال این کشور را محکوم کرد. منابع عراقی از پرواز جنگندههای ترکیه بر فراز مخمور در شرق موصل خبر دادند و همچنین صدای انفجارهایی در منطقه بارا در شمال سنجار در استان نینوا شنیده شد.
مهر: منابع آگاه عراقی اعلام کردند که عراق با هدف تجهیز ارتش این کشور با یک شرکت پاکستانی، قرارداد خرید پهپادی را که دارای قابلیت جنگ الکترونیک است، امضا کرده است.
♦♦♦
تبلیغ منفی علیه طالبان ممنوع
ایرنا نوشت: رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان با صدور دستورالعمل جدید برای فعالیت رسانهای از خبرنگاران خواست از هرگونه تبلیغ منفی علیه دولت طالبان خودداری کنند. مولوی ثابت هروی در گفتوگو با خبرنگاران در هرات از خبرنگاران خواست که در خبرها به جای «طالبان» از عبارت «امارت اسلامی» استفاده کنند. وی افزود رسانهها از تبلیغ منفی بر ضد نظام، تشویش اذهان عمومی علیه حکومت، پخش موسیقی و فیلم و سریالهای خلاف قوانین اسلام، شایعهپراکنی و دامن زدن به تعصبات قومی، مذهبی و زبان خودداری کنند. وزارت امربهمعروف و نهی از منکر طالبان نیز چندی پیش در دستورالعملی از رسانههای تصویری خواسته بود فیلمهای خلاف اصول شرعی و ارزشهای افغانستان پخش نکنند.
وتوی ناکام اوباما
شرق نوشت: قانون بازبینی توافق هستهای «اینارا» مهمترین و اصلیترین مانع دولت بایدن برای هر نوع توافق مرتبط با برنامه هستهای ایران صرفنظر از قالب آن است. این قانون در سال 2015 قبل از انعقاد برجام بعد از کشمکشهای فراوان میان نمایندگان کنگره و باراک اوباما با 400 رای موافق در برابر 25 رای مخالف در کنگره و با 98 رای موافق و دو رای مخالف در سنای آمریکا تصویب شد، باراک اوباما عملاً تهدید کرده بود این طرح را وتو میکند، اما با توجه به اینکه آرای موافق بسیار بیشتر از دوسوم لازم بود، عملاً راه وتو بر اوباما بسته شد و او نتوانست تهدید خود را عملی کند و مجبور شد آن را امضا کند.
سفر تاریخی هرزتوگ
خبرگزاری فارس نوشت: رئیس رژیم صهیونیستی در پایان سفر به امارات متحده عربی، از مسجد «شیخ زاید» دیدن کرد. «اسحاق هرتزوگ» با انتشار پیامی در صفحه توئیتر خود به سه زبان عبری، عربی و انگلیسی از پایان «سفر تاریخی» خود به امارات خبر داد. در شرایطی که انتقادها در کشورهای مختلف اسلامی از امارات به دلیل میزبانی از رئیس رژیم اشغالگر قدس و خیانت به آرمان مردم فلسطین ادامه دارد، این مقام ارشد رژیم صهیونیستی از یک مسجد معروف ابوظبی دیدن کرد. نکته قابل توجه در توئیتهای هرتزوگ این است که این مقام ارشد صهیونیست، در توئیت خود به زبان انگلیسی صراحتاً اشارهای به نام ایران نکرده اما در توئیتهایش به زبانهای عربی و عبری از ایران نام برده است.
کمبود کاغذ و جوهر در آمریکا
ایرنا نوشت: ترامپ ادعا کرده که مشکلات کشورش در زنجیره عرضه کالاها به کمبود کاغذ، جوهر و چسب منجر شده و در راه چاپ و انتشار دوباره کتاب تازهاش مانع ایجاد کرده است. به گزارش هفتهنامه نیوزویک؛ با اینکه ترامپ به نام کتابش که ادعا میکند بسیار موفق بوده، اشاره نکرده، اما ظاهراً منظور او کتاب «سفر ما با یکدیگر» بوده است. ترامپ گفته در پی فروش ۲۴۰ هزار نسخه از کتاب که بسیار موفقیتآمیز بوده، نزدیک به ۲۴۰ هزار نسخه دیگر سفارش دادیم، اما ناشر و چاپخانه با هشت کارگاه که یکی از بزرگترینها در آمریکاست؛ گفته تنها یک مشکل دارد که دسترسی نداشتن به کاغذ، جوهر، چسب و چرم برای جلد آن است.