نفس‌های آخر بهار عربی
چالش فزاینده بحران آبوهوایی جهان
ال پائیس در گزارشی با عنوان «معضلات آبوهوایی، جهان را به چالش کشیده است» نوشت: همزمانی پدیده‌های ویران‌کننده اقلیمی در مناطق مختلف جهان سبب شده تا مساله تغییرات آبوهوایی در کانون بحث‌های سیاسی و نگرانی‌های اجتماعی قرار گیرد. به گزارش ایرنا، دماسنج یک شهر کوچک کانادا در یکشنبه ماه ژوئن، 6 /46 درجه سانتی‌گراد را نشان داد؛ بالاترین درجه حرارتی که تاکنون در این کشور آمریکای شمالی ثبت شده است. تنها ۲۴ ساعت بعد تا 9 /47 درجه و روز سه‌شنبه تا 6 /49 درجه افزایش یافت. گرمای هوایی که پیشتر از شهری همچون بغداد شنیده بودیم تا آنکه رکوردی بی‌سابقه در منطقه‌ای در جنوب‌غربی کانادا باشد. با این حال یک روز بعد و پس از فروکش کردن گرما، آتش‌سوزی‌های جنگلی آغاز شد. در ادامه این گزارش آمده است: احتمال اینکه تصاویر لیتون و حضور جمعیت مردم در مراکز تعبیه‌شده برای تهویه مطبوع هوا علیه آن گرمای مرگبار به فراموشی سپرده شده باشد، وجود دارد اما عکس‌ها و فیلم‌های مربوط به سیل عظیم در آلمان و بلژیک یا مسافران مترویی که به معنای واقعی کلمه در سیل ژنگژوی چین تا گردن در آب فرو‌رفته‌اند، صحنه‌های تازه‌ای است که هنوز فراموشمان نشده است. «پاتریسیا اسپینوسا» مقام ارشد تغییرات آبوهوایی سازمان ملل می‌گوید، آنچه هم‌اکنون شاهد آن هستیم، کاملاً با آنچه علم برای سال‌ها به ما گفته بود مطابقت دارد که این فجایع هر روز شدیدتر و وخیم‌تر می‌شوند. اسپینوسا معتقد است این آخرین پدیده‌های اسف‌بار طبیعی می‌توانند با «افزایش آگاهی تصمیم‌گیرندگان و سیاستمداران در همه سطوح، پیرامون فوریت و جدی بودن وضعیت اضطراری که زمین و همه بشریت در آن قرار دارند مفید واقع شوند». «خوسه مانوئل گوتیِرِز» معاون مدیریت موسسه انستیتو فیزیک کانتابریا نیز معتقد است «سطح آگاهی بسیار بالا و همچنین احساس ترس در جوامع» حاصل شده است. به نوشته این نشریه اسپانیایی، گرم شدن زمین با منشأ انسانی ناشی از فعالیت‌هایی است که در نتیجه سوختن نفت، گاز و زغال‌سنگ و با افزایش گازهای گلخانه‌ای ایجاد می‌شود. اما نکته حائز اهمیت اینکه این تغییرات آبوهوایی باعث می‌شود تا جو کره زمین به طور فزاینده‌ای «گرم‌تر» شده و «انرژی بیشتری» در خود ذخیره کند؛ عوامل مهمی که به پدیده‌های طبیعی شدیدتر، وخیم‌تر و مکرر منجر می‌شوند. «سونیا سِنِویران» اقلیم‌شناس سوئیسی و یکی از اعضای «موسسه علوم جوی و آبوهوایی زوریخ» در توضیح این مساله که آیا این موج گرما و باران‌های سیل‌آسا، خبر از تغییرات اقلیمی می‌دهند می‌گوید، کارشناسان این حوزه در تلاش‌اند تا دریابند آیا وقوع پدیده‌ای شدید، اساساً بدون وجود تغییرات اقلیمی امکان‌پذیر است یا خیر. وی می‌گوید: در حال حاضر کمی کردن دقیق سهم تغییرات آبوهوایی در سیل آلمان و چین دشوار است اما هر دو رویداد با بارش بسیار شدید همراه بوده است. به گفته این کارشناس، کاملاً اثبات شده که حوادث ناشی از بارندگی شدید در سراسر جهان بیشتر و شدیدتر شده است؛ بنابراین به احتمال زیاد تغییرات آبوهوایی ناشی از انسان در شدیدتر یا بیشتر روی دادن این حوادث نقش داشته است.
بحران در تونس
شکست مدیریت کرونا به آتش بحران سیاسی در تونس دامن زده است. در پی گسترده‌تر شدن اعتراضات به نحوه مدیریت کرونا رئیسجمهوری این کشور نخست‌وزیر را برکنار و مجلس را تعلیق کرد. به گزارش یورونیوز، رئیسجمهوری تونس در اقدامی غافلگیرکننده هشام المشیشی، نخست‌وزیر را برکنار کرد و پارلمان را به حال تعلیق درآورد. تصمیم قیس سعید در پی گسترده شدن اعتراضات به نحوه مقابله با شیوع کرونا در این کشور گرفته شده است. رئیس‌جمهور تونس در نشست اضطراری با نمایندگان ارتش و نهادهای امنیتی این کشور اعلام کرد از این پس خود به همراه نخست‌وزیر جدید اداره امور را در دست خواهد گرفت. او همچنین اقدام به سلب مصونیت کلیه نمایندگان مجلس کرد. در تونس ابتلا به کرونا به‌شدت افزایش یافته و به بحران اقتصادی انجامیده است. هزاران تونسی با راهپیمایی در شهرهای مختلف این کشور خواستار برکناری نخست‌وزیر و انحلال پارلمان شده‌اند. راشد الغنوشی رئیس پارلمان و رهبر جنبش النهضه تونس، اقدام رئیسجمهوری این کشور را کودتا علیه انقلاب و قانون اساسی دانست. وی به خبرگزاری رویترز گفت: ما معتقدیم که نهادهای دولتی همچنان پابرجا هستند و هواداران النهضه و ملت تونس از انقلاب دفاع خواهند کرد. اما قیس سعید پاسخ داد که بر اساس قانون اساسی کشور حرکت کرده است. الغنوشی و نمایندگان حزب النهضه که خود را به مقر پارلمان رسانده بودند، پس از آنکه با ممانعت ارتش برای ورود به ساختمان مجلس مواجه شدند، در مقابل پارلمان تحصن کردند. رئیس پارلمان تونس نیز اعلام کرد، جنبش اسلامی النهضه دنبال تشکیل «جبهه ملی» برای مقابله با تصمیمات اخیر رئیسجمهوری است. تاکنون در تونس ۵۵۵ هزار مبتلا به ویروس کرونا شناسایی شده و ۱۸ هزار نفر بر اثر ابتلا به بیماری کووید ۱۹ جان باخته‌اند. تونس تنها کشوری بود که در خیزش‌های موسوم به بهار عربی در سال ۲۰۱۱ توانست گذار به دموکراسی را انجام دهد. با این حال این کشور هنوز درگیر بحران اقتصادی، آمار بالای بیکاری و فساد گسترده است. بسیاری از تونسی‌ها اعتماد خود به مقام‌های حاکم را از دست داده‌اند. در پی تشدید اوضاع سیاسی در تونس و در اعتراض به اقدامات رئیسجمهوری، هفت سازمان و نهاد مدنی این کشور از قیس سعید خواستند که به تعلیق و انحلال نهادهای سیاسی و مدنی پایان دهد، در مقابل رئیسجمهوری نیز اعلام کرد اقدامات او موقتی است.
افغانستان در آتش، غنی در رستوران
سخنگویان طالبان از یک‌سو می‌گویند ۹۰ درصد مرزهای افغانستان را تحت کنترل خود در‌آورده‌اند و از سوی دیگر ادعا می‌کنند علاقه‌ای به انحصار قدرت در این کشور ندارند ولی تا کناره‌گیری اشرف‌غنی از قدرت و توافق برای تشکیل یک دولت جدید به جنگ ادامه خواهند داد. این در حالی است که اشرف‌غنی بعد از چند سفر نمایشی به برخی از شهرهای امن افغانستان در ولایت‌های هرات، خوست، بلخ و ننگرهار، روز جمعه را بدون توجه به جنگ مخربی که سراسر افغانستان را در‌بر گرفته است، به تفریح و سر زدن به رستوران مورد علاقه‌اش در کابل گذراند. به گزارش روزنامه اعتماد، پیشروی‌های افغانستان در غرب و شمال کشور، نگرانی‌های زیادی در میان شهروندان این مناطق ایجاد کرده است. تیرماه سال جاری زمانی که طالبان ولسوالی زندهجان در ولایت هرات را تصرف کرد، نگرانی‌ها از سقوط هرات به عنوان یکی از مراکز اقتصادی عمده افغانستان و هم‌مرز با ایران افزایش یافت. سخنگویان طالبان مدعی شدند که هر‌چند بعد از تصرف زندهجان توانایی تصرف هرات را هم داشته‌اند اما «به دلیل احترام به توافق‌شان با آمریکا» از این کار خودداری کرده‌اند. حالا اما از ولایت هرات خبر می‌رسد که نیروهای دولتی و مجاهدین محلی برای آزادسازی زندهجان، اسلام‌قلعه و دیگر مناطق متصرفه طالبان آماده می‌شوند. اسماعیل‌خان، از مجاهدان شناخته‌شده هرات که در دوران جنگ با اشغالگران شوروی سابق مبارزات برجسته‌ای داشت، اعلام کرده است که جمع کثیری از نیروهای محلی را برای کمک به نیروهای امنیتی افغانستان برای مقابله با پیشروی طالبان در هرات بسیج کرده است. نخستین عملیات نیروهای محلی و نیروهای امنیتی افغانستان صبح جمعه در ولسوالی کروخ ولایت هرات انجام شد. به نوشته رسانه‌ها در این عملیات ۱۵ شبه‌نظامی طالبان کشته و ۲۰ نفر دیگر مجروح شدند و ولسوالی کروخ از دست نیروهای طالبان رهایی یافت. فواد امان، سخنگوی وزارت دفاع افغانستان گفته است که نیروهای نظامی این کشور به سرعت عملیات نظامی گسترده‌ای را برای آزادی مناطق تحت تصرف طالبان آغاز خواهند کرد. ویلیام برنز رئیس آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) درباره درگیری‌های اخیر افغانستان با NPR گفت: «ما شاهد موفقیت‌های بزرگ نظامی برای طالبان بوده‌ایم. این روند نگران‌کننده است، اما تشخیص این نکته است که دولت افغانستان هنوز از قابلیت‌های قابل‌توجهی برخوردار است. مساله، معمولاً در چنین مواردی اتفاق اراده سیاسی و وحدت رهبری است.» وی افزود: «اکنون کابل توانایی مقاومت دارد، اگرچه این امر به اراده سیاسی نیز نیاز دارد. برنز خاطرنشان کرد، وضعیت فعلی افغانستان به معنای سقوط اجتناب‌ناپذیر دولت در کابل نیست.» مارک میلی، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا نیز گفته بود که به نظر می‌رسد طالبان در تهاجم گسترده در سراسر افغانستان با شتابزدگی استراتژیک رفتار می‌کند، اما پیروزی آنها اصلاً قطعی نیست. به گفته این نظامی آمریکایی طالبان هیچ‌یک از شهرهای پرجمعیت را کنترل نمی‌کند.
خشم عراقی‌ها از قطع مکرر برق
برخی تظاهرات‌کنندگان عراقی در اعتراض به ضعف خدمات‌رسانی، سه نهاد دولتی در استان دیالی در شرق این کشور را تعطیل کردند. به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری آناتولی ترکیه، ده‌ها تن از ساکنان شهرستان «خانقین» در شمال شرقی استان دیالی در اعتراض به نابسامانی در بخش خدمات، مقابل ادارات برق، آب و شهرداری این شهرستان تظاهرات کرده و با آتش زدن لاستیک‌های خودرو مقابل ورودی این ساختمان‌ها آنها را تعطیل کردند. تظاهرات‌کنندگان از مسوولان این سه موسسه خدماتی خواستند به دلیل ناتوانی در خدمات‌دهی به مردم به‌رغم تمامی امکانات فنی و لجستیک از سمت‌هایشان استعفا دهند. برخی مناطق و محله‌های شهرستان خانقین با کمبود آب شهری مواجه هستند که این امر موجب شده مردم برای تهیه آب مبالغ سنگینی را پرداخت کنند. همچنین بیشتر استان‌های عراق شاهد اعتراضات پراکنده‌ای علیه کمبود خدمات از جمله قطعی برق با وجود دمای بالای هوا هستند. مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق ۱۰ ژوئیه جاری با اشاره به اینکه خشم مردم از بحران برق را درک می‌کند، گفت راه‌حل‌های فوری برای این مشکل وجود ندارد اما کشور دراسرع وقت راه‌حل‌ها و اقداماتی را برای این مشکل در پیش خواهد گرفت. به گفته مسوولان عراق، این کشور ۱۹ هزار مگاوات برق تولید می‌کند درحالیکه نیاز واقعی عراق بیش از ۳۰ هزار مگاوات است.
لبنان همچنان در انتظار تشکیل کابینه جدید
به گزارش فارس، منابع خبری اعلام کردند که «نجیب میقاتی» به عنوان مامور تشکیل کابینه لبنان معرفی شده است. خبرنگار شبکه خبری الجزیره گفت ۷۲ نماینده پارلمان لبنان، میقاتی را مامور تشکیل کابینه کردند. پایگاه خبری النشره به نقل از «انور خلیل» نماینده عضو فراکسیون «التنمیه و التحریر» (توسعه و آزادسازی) گزارش داد، کابینه، مهم‌ترین کلید آغاز فرآیند اصلاح و توقف فروپاشی فاجعه‌بار است که گریبان اقتصاد و مسائل اجتماعی را گرفته است. خلیل تاکید کرد که «باید صدای ملت را شنید و با دردها و نیازهایشان همدردی کرد و به همین دلیل نبیه بری رئیس پارلمان از هر اقدام مثبتی در زمینه تشکیل کابینه حمایت می‌کند». وی گفت وزرای کابینه نباید سیاست‌زده باشند و «از همین‌جا، فراکسیون ما، نجیب میقاتی را به عنوان مامور تشکیل کابینه معرفی می‌کند». این نماینده لبنانی گفت میقاتی باید هر‌چه سریع‌تر کابینه را تشکیل دهد و از میشل عون نیز خواست که با او همکاری کند. ریاست جمهوری لبنان نیز رسماً ماموریت میقاتی برای تشکیل کابینه را اعلام کرد. میقاتی پس از اعلام این ماموریت گفت «ماموریت تشکیل کابینه لبنان، دشوار و مهم است و زمانی به موفقیت ختم خواهد شد که همه، همکاری کنند». وی با بیان اینکه کابینه خود را به سود لبنان و اقتصاد این کشور تشکیل خواهد داد، تصریح کرد: «خاموش کردن آتش در لبنان نیازمند همکاری همه لبنانی‌هاست.» این سیاستمدار لبنانی در پایان مدعی شد که «تضمین‌های خارجی» را برای برون‌رفت لبنان از بحران، اخذ کرده است.
♦♦♦
مهر: متعاقب توافق انجام‌شده بین روسای‌جمهور روسیه و آمریکا مبنی بر احیای پیمان کنترل تسلیحات هسته‌ای موسوم به «استارت نو» (New Start)، هیات اعزامی روسیه به سرپرستی «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه، وارد «ژنو» سوئیس شد.
ایلنا: نشریه آمریکایی پولیتیکو گزارش داد در شرایطی که ایالات متحده در حال خارج کردن تمامی نیروهای خود از افغانستان بوده و ماموریت نیروهای این کشور در عراق نیز از نظامی به مستشاری تغییر می‌کند، در ماموریت نیروهای آمریکا در سوریه هیچ تغییری ایجاد نخواهد شد و ۹۰۰ نظامی آمریکایی قرار است همچنان در سوریه حضور داشته باشند.
ایرنا: روسیه خبر از ساخت هواپیمای «ایلیوشین-۹۶-۴۰۰ام» برای مدیریت ارتش در صورت آغاز جنگ هسته‌ای در کارخانه هواپیماسازی وارونژ داد که این هواپیما می‌تواند دستورات را به واحدهای ارتش روسیه ازجمله هواپیماهای راهبردی، فرماندهی سکوهای پرتاب موشک متحرک و ثابت و زیردریایی‌های اتمی و هواپیماهای قادر به حمل بمب اتمی تا شعاع شش هزار کیلومتر برساند.
ایلنا: «جو بایدن» رئیسجمهوری آمریکا مدعی شد درصورتی که این کشور هدف حمله سایبری بزرگی قرار بگیرد، امکان وقوع جنگ واقعی وجود دارد.
ایسنا: سهیل پردیس، مترجم افغانستانی ارتش آمریکا حین فرار از دست طالبان هدف شلیک گلوله نیروهای طالبان قرار گرفت و پس از ضرب و شتم، توسط طالبان سر بریده شد.
ایرنا: وزارت پیشمرگه در بخش کردنشین عراق اعلام کرد که فعالیت‌های پ‌ک‌ک در شمال عراق سبب شده است که ۳۰۰ روستای این منطقه از سکنه خالی شود.
فارس: ناو هواپیمابر «ملکه الیزابت» انگلیس و ناو گروه آن بدون توجه به هشدارهای چین وارد آب‌های دریای چین جنوبی شد و در راستای حفظ «تردد امن دریایی در این منطقه حساس» به نیروهای دریایی آمریکا و استرالیا پیوست.
ایسنا: وزارت دفاع ارمنستان گزارش داد، سه سرباز ارمنستان در درگیری مرزی با جمهوری آذربایجان کشته و دو تن دیگر زخمی شدند.
ایرنا: ارزش سرمایه‌گذاری‌های خارجی بانک‌های عامل در عربستان سعودی در ماه مه گذشته (۱۱ اردیبهشت تا ۱۰ خرداد) حدود 39 /92 میلیارد ریال سعودی (63 /24 میلیارد دلار) ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۰، 3 /8 درصد کاهش یافته است.
ایسنا: ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) اعلام کرد که ۹۵ درصد از نیروهای آمریکایی مستقر در افغانستان از این کشور خارج شده‌اند.
♦♦♦
چین میزبان هیات طالبان
خبرگزاری دانشجویان ایران نوشت: ملا عبدالغنی برادر، یکی از بنیانگذاران طالبان همچنین رئیس دفتر سیاسی طالبان با وانگ یی در شمال شهر تیانجین ملاقات کرد. این اولین باری است که یکی از اعضای ارشد طالبان از زمان تصرف چندین منطقه مهم در ولایات بدخشان و قندهار توسط طالبان به چین سفر می‌کند. وانگ یی در جلسه‌ای با همتایان افغان و پاکستانی خود در ماه ژوئن قول داد «طالبان را به جریان اصلی سیاسی برگرداند» و پیشنهاد میزبانی گفت‌وگوهای صلح درون افغانستان را داد. موضع چین این است که مساله افغانستان باید در افغانستان حل شود و اوضاع در افغانستان نباید امنیت چین را تهدید کند، امنیت در سین‌کیانگ و سرمایه‌گذاری‌های چین در منطقه به عنوان برخی از مهم‌ترین نگرانی‌های پکن ذکر شده است.
یارگیری علیه چین
شرق نوشت: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، به این کشور رفت تا نشان دهد دهلی‌نو اهمیت استراتژیک قابل‌توجهی برای واشنگتن دارد. آمریکا در سال‌های اخیر چین را در متن نگرانی‌های سیاست خارجی خود قرار داده و دولت بایدن نیز از ابتدای روی‌کارآمدن خود، پکن را بزرگ‌ترین تهدید علیه امنیت ملی آمریکا و مهم‌ترین آزمون ژئوپلیتیک قرن نامیده است. با وجود تاکید دولت بایدن بر لزوم عقب راندن چین و تعامل نزدیک‌تر با متحدان واشنگتن در آسیا و درحالیکه شش ماه از ریاست‌جمهوری بایدن می‌گذرد، کشورهای جنوب شرق آسیا همچنان منتظر جزئیات راهبرد بایدن و همچنین برنامه‌های مشخص و تدوین‌شده دولت او درخصوص تعامل نظامی، تجاری و اقتصادی آمریکا با منطقه هند و اقیانوس آرام هستند.
ترسیم خطوط قرمز چین برای آمریکا
ایران نوشت: وزیر خارجه چین در دیدار معاون وزیر خارجه آمریکا دو فهرست به طرف آمریکایی تحویل داد که به گفته پکن در صورت رعایت این موارد، تنش‌ها بین دو کشور قابل حل خواهد بود. چین در قالب لیست نخست از آمریکا خواسته است، تحریم‌ها درخصوص ویزای اعضای حزب کمونیست چین، رهبران چینی و همین طور دانشجویان این کشور را که در آمریکا مشغول به تحصیل هستند لغو کند. پکن همچنین خواهان آن است که آمریکا از سرکوب شرکت‌های چینی و محدود کردن آنها دست بردارد و دستور استرداد مدیر ارشد مالی هوآوی را لغو کند. لیست دوم نیز شامل مواردی چون مبارزه با چین‌ستیزی و احساسات ضد‌آسیایی در آمریکا و حملات به مراکز دیپلماتیک این کشور است.
واکسیناسیون ۷۰درصدی اتحادیه اروپا
همشهری نوشت: رئیس کمیسیون اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرد 70 درصد از بزرگسالان در کشورهای عضو اتحادیه اروپا حداقل یک دوز واکسن کرونا دریافت کرده‌اند. اورسولا فن در لاین در بیانیه خود به وعده اتحادیه اروپا برای واکسیناسیون ۷۰ درصد جمعیت بزرگسالان در 28 کشور عضو اشاره کرده و نوشته: هم‌اکنون 57 درصد از افراد بالای 18 سال به‌طور کامل واکسینه شده‌اند و دو دوز واکسن خود را دریافت کرده‌اند. سال گذشته، عقب بودن اتحادیه اروپا از روند واکسیناسیون در آمریکا و انگلیس، سبب مطرح شدن انتقادهای بسیار علیه مسوولان این سازمان شده بود. هم‌اکنون، در آمریکا 69 درصد افراد بزرگسال حداقل یک دوز واکسن دریافت کرده‌اند. 60 درصد هم به‌طور کامل واکسینه شده و دو دوز لازم واکسن را دریافت کرده‌اند.