آینده‌ای متفاوت

در مقاله‌ای از The Economist Intelligence Unit، به تحلیل روندهای کلیدی تجارت و پیش‌بینی‌های ۱۵ صنعت مختلف تا سال ۲۰۲۵ پرداخته شده است. این گزارش نشان‌دهنده تغییرات عمده در اقتصاد جهانی، سرمایه‌گذاری‌های فناوری، تحولات زیست‌محیطی و تغییرات دموگرافیکی است که آینده تجارت و صنایع را شکل خواهند داد. در ادامه به بررسی این مقاله می‌پردازیم.

۱۰ روند برتر تجاری برای سال ۲۰۲۵

بخش اول مقاله اکونومیست، نمایی جامع از چشم‌انداز جهانی اقتصاد و تجارت تا سال ۲۰۲۵ ارائه می‌دهد. در حالی که فناوری و سیاست‌های سبز، موتورهای محرک اصلی تغییرات هستند، چالش‌هایی نظیر تغییرات جمعیتی، نوسانات بازار مسکن و نگرانی‌های زیست‌محیطی، تعیین‌کننده چگونگی شکل‌گیری این روندها خواهند بود. سرمایه‌گذاران، سیاست‌گذاران و کسب‌وکارها باید با دقت این تغییرات را دنبال کنند تا بتوانند به فرصت‌ها پاسخ مناسب دهند و با تهدیدها مقابله کنند.

1- کاهش تورم و کاهش نرخ بهره

کاهش نرخ تورم جهانی، بانک‌های مرکزی از جمله فدرال‌رزرو آمریکا را به کاهش بیشتر نرخ بهره ترغیب خواهد کرد. این امر نه‌تنها موجب تسهیل شرایط مالی می‌شود، بلکه مصرف‌کنندگان را به خرید و افزایش تقاضا در بازار تشویق می‌کند.

2- رشد چشمگیر در سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی

هزینه‌های فناوری اطلاعات به 6 /3 تریلیون دلار خواهد رسید. نزدیک به ۳۰ درصد از شرکت‌های بزرگ آمریکایی بیش از ۱۰ میلیون دلار در حوزه هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ این رقم نسبت به سال ۲۰۲۴ (۱۶ درصد) افزایش قابل‌‌توجهی داشته است.

3- چالش‌های دموگرافیکی و سلامت

با افزایش جمعیت سالمندان (۱۲ درصد از کل جمعیت بالای ۶۵ سال)، نیاز به خدمات بهداشتی بیشتر احساس می‌شود. با این حال، تنها ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی صرف این حوزه می‌شود که همچنان ناکافی به نظر می‌رسد.

4- پیشبرد سیاست‌های سبز و رشد انرژی‌های تجدیدپذیر

در حالی که انرژی‌های تجدیدپذیر سهم بیشتری از بازار را تصاحب می‌کنند، سوخت‌های فسیلی همچنان بیش از ۸۰ درصد از نیازهای انرژی را تامین خواهند کرد. دولت‌ها سیاست‌های گسترده‌ای برای کاهش انتشار کربن اجرا می‌کنند، اما این تحول زمان‌بر است.

5- افزایش فروش خودروهای برقی

فروش خودروهای برقی با رشد ۲۵درصدی به نقطه امیدی برای خودروسازان تبدیل می‌شود. با وجود این، نگرانی از مسافت قابل پیمایش و زیرساخت‌های ناکافی همچنان بر انتخاب مشتریان سایه انداخته و برخی را به سمت مدل‌های هیبریدی سوق می‌دهد.

6- تلاش خطوط هوایی برای کاهش کربن

شرکت‌های هواپیمایی برای کاهش انتشار کربن متعهد می‌شوند و هواپیماهای جدید خریداری می‌کنند. با افزایش تعداد گردشگران بین‌المللی به 6 /1 میلیارد نفر، سهم گردشگری از انتشار گازهای گلخانه‌ای بین پنج تا هشت درصد تخمین زده می‌شود.

7- بحران در بازار مسکن

بازار مسکن در بسیاری از نقاط جهان همچنان متلاطم است. با موعد سررسید 1 /2 تریلیون دلار وام‌های مسکن، سیاست‌گذاران با افزایش قیمت‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ البته بازار چین روند نزولی نشان می‌دهد.

8- افزایش قیمت فلزات به دلیل سیاست‌های سبز

سیاست‌های زیست‌محیطی باعث رشد 5 /7درصدی قیمت فلزات در سطح جهان می‌شود. نیاز روزافزون به فلزاتی نظیر مس و فولاد، به دلیل تقاضا برای باتری‌های خودروهای برقی و کابل‌های انتقال برق، عامل اصلی این افزایش است.

9- رشد سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها

اهداف زیست‌محیطی باعث افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها می‌شود. سرمایه‌گذاری ثابت ناخالص جهانی به ۲۸ تریلیون دلار، معادل یک‌چهارم تولید ناخالص داخلی جهان، خواهد رسید.

10- تحولات در صنعت حمل‌ونقل دریایی

شهرهای اروپایی با اعمال سیستم‌های تجاری برای کنترل انتشار کربن، ۴۰ درصد از انتشار گازهای صنعت کشتیرانی را محدود خواهند کرد. در عین حال، تنش‌های ژئوپولیتیک نیز بر این صنعت تاثیرگذار خواهد بود.

چشم‌انداز صنایع جهانی تا سال 2025: حرکت به سوی آینده‌ای متفاوت

بخش دوم مقاله، در تحلیلی جامع به بررسی تغییرات و روندهای کلیدی در ۱۵ صنعت جهانی پرداخته و پیش‌بینی‌هایی در مورد آینده آنها ارائه کرده است. این گزارش چشم‌اندازی از تحولاتی را نشان می‌دهد که در سال‌های پیش‌رو بر اقتصاد، محیط زیست و بازارها تاثیرگذار خواهند بود. در ادامه، نگاهی به پیش‌بینی‌های اکونومیست در خصوص چشم‌انداز این صنایع خواهیم داشت. 

خودروسازی

فروش خودروهای جدید جهانی که در سال ۲۰۲۴ تقریباً متوقف شده بود، در سال ۲۰۲۵ با رشدی دودرصدی بهبود خواهد یافت. فروش کامیون‌ها به دلیل گسترش زیرساخت‌ها در بازارهای نوظهور با سرعت بیشتری (۴ درصد) افزایش می‌یابد. خودروهای الکتریکی (EVs) همچنان نقطه روشن بازار خواهند بود و فروش آنها نزدیک به ۲۵ درصد رشد خواهد کرد. با این حال، نگرانی‌هایی همچون قیمت بالا و عدم پوشش کافی زیرساخت‌های شارژ باعث خواهد شد که بسیاری از خریداران به مدل‌های هیبریدی و پلاگ‌لس روی بیاورند. اقدامات برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای همچنان با چالش‌هایی مواجه است. در حالی که نروژ قصد دارد تا سال ۲۰۲۵ تمام خودروهای جدید را بدون آلایندگی کند، استانداردهای سوختی جدید اتحادیه اروپا (Euro 7) تا سال ۲۰۲۸ به تاخیر افتاده‌اند. با این حال، بسیاری از شهرها مناطق صفر آلایندگی تعریف خواهند کرد و استکهلم به عنوان اولین شهر، خودروهای سوخت فسیلی را از مرکز خود منع خواهد کرد. چین، که نیمی از فروش جهانی خودروهای الکتریکی را به خود اختصاص داده است، اهداف خود را فراتر از پیش‌بینی‌ها محقق خواهد کرد. شرکت‌هایی مانند BYD و VinFast با گسترش کارخانه‌ها در کشورهایی چون برزیل و هند به دنبال تسلط بیشتر بر بازار هستند. از سوی دیگر، خودروسازان غربی مانند فولکس‌واگن و تسلا روی مدل‌های ارزان‌تر تمرکز می‌کنند و تویوتا اولین خودروی خودران الکتریکی خود را در چین عرضه خواهد کرد.

صنایع دفاعی

جنگ‌ها در اوکراین، لبنان و غزه تقاضا برای تسلیحات را افزایش خواهند داد، اما توزیع هزینه‌های دفاعی به صورت یکنواخت نخواهد بود. آمریکا با بودجه‌ای ۸۸۴میلیارددلاری، همچنان بزرگ‌ترین هزینه‌کننده نظامی جهان خواهد بود و بودجه خود را چهار درصد افزایش می‌دهد. چین، دومین کشور بزرگ هزینه‌کننده، با سرعت بیشتری بودجه نظامی خود را افزایش خواهد داد. ناتو هدف هزینه‌کرد دفاعی 5 /2 درصد از تولید ناخالص داخلی را بررسی می‌کند، هرچند یک‌سوم اعضای آن هنوز به هدف دودرصدی فعلی نرسیده‌اند. در اروپا، نگرانی از کاهش تعهدات آمریکا نسبت به ناتو باعث می‌شود که اتحادیه اروپا نیروهای سریع‌الانتقال ایجاد کرده و تولید گلوله را افزایش دهد. در آسیا، چین نیروی دریایی خود را با زیردریایی‌های جدید تقویت خواهد کرد و کشورهای منطقه‌ای همچون فیلیپین و استرالیا هزینه‌های دفاعی خود را افزایش خواهند داد.

انرژی

در سال 2025، مصرف انرژی جهانی با دو درصد افزایش به 5 /14 تریلیون تن معادل نفت خواهد رسید و سوخت‌های فسیلی همچنان بیش از 80 درصد این تقاضا را تامین می‌کنند. با وجود کاهش استفاده از زغال‌سنگ در اروپا و آمریکا، کشورهایی مانند هند، چین و روسیه به مصرف آن ادامه خواهند داد. اوپک‌پلاس با کنترل تولید، قیمت نفت برنت را در حدود 77 دلار در هر بشکه حفظ می‌کند، در حالی که تولید نفت خارج از اوپک، به‌ویژه در آمریکای شمالی و جنوبی، افزایش خواهد یافت. همزمان، انتشار کربن به 7 /1 برابر میزان سال 1990 خواهد رسید. انرژی‌های تجدیدپذیر با سهم 14‌درصدی از عرضه جهانی به رشد خود ادامه می‌دهند و نیروگاه‌های بادی و خورشیدی حدود یک‌ششم برق جهان را تامین خواهند کرد. پروژه‌های بزرگ مانند مزارع خورشیدی در هند و زامبیا، نیازهای انرژی کشورهای در حال توسعه را پوشش می‌دهند. تعداد نیروگاه‌های هسته‌ای فعال جهان به 447 خواهد رسید، در حالی که تولید هیدروژن سبز، به‌ویژه در چین، با رشد سریع همراه خواهد بود، هرچند توسعه زیرساخت‌های انتقال این انرژی همچنان یک چالش کلیدی خواهد بود.

خدمات مالی

سال 2025 با اجرای قوانین جدید «پایان بازی» بازل 3 همراه خواهد بود؛ قوانینی که پس از بحران مالی 2009-2007 طراحی شدند. بانک‌های آمریکایی به دلیل نگرانی از کاهش نرخ بهره، در برابر افزایش ذخایر سرمایه مقاومت خواهند کرد. این موضوع می‌تواند اعتراض بانک‌های اروپایی را برانگیزد، در حالی که بانک‌های آسیایی به دلیل رشد سریع‌تر اقتصادی، نگرانی کمتری خواهند داشت. در بخش بیمه، تغییرات اقلیمی محاسبات شرکت‌ها را به چالش خواهد کشید. با این حال، پیش‌بینی می‌شود صنعت بیمه با رشد سریع مواجه شود و حق بیمه‌های عمر به 1 /3 تریلیون دلار و حق بیمه‌های غیرعمر به 8 /4 تریلیون دلار برسد. همچنین قوانین افشای زیست‌محیطی سخت‌تر خواهند شد، اما مخالفت‌ها با سرمایه‌گذاری پایدار در آمریکا افزایش خواهد یافت.

کشاورزی و مواد غذایی

انتظار می‌رود قیمت بیشتر کالاهای کشاورزی در سال 2025 کاهش یابد، زیرا عرضه افزایش می‌یابد. شاخص مواد غذایی و نوشیدنی‌ها به 25 درصد زیر اوج خود در سال 2022 خواهد رسید. با عبور از پدیده ال‌نینو و ورود به لا‌نینا، برداشت‌ها در آسیا بهبود و در آمریکا کاهش می‌یابد. پیش‌بینی می‌شود تولید گندم دوباره اوج بگیرد و قیمت کاکائو کاهش یابد. در سطح جهانی، مصرف‌کنندگان 5 /11 تریلیون دلار برای غذا هزینه خواهند کرد، اما سود شرکت‌های غذایی کاهش خواهد یافت. شرکت‌هایی مانند یونیلیور با تعدیل نیرو و بازنگری استراتژی‌های خود، تلاش می‌کنند با این تغییرات سازگار شوند. 

بهداشت و درمان

سیستم‌های بهداشتی جهان در سال 2025 با چالش‌هایی نظیر افزایش سن جمعیت و کمبود نیروی انسانی دست‌وپنجه نرم خواهند کرد. با وجود اینکه هزینه‌های جهانی بهداشت به 11 تریلیون دلار می‌رسد، این میزان تنها 10 درصد تولید ناخالص داخلی خواهد بود و از زمان همه‌گیری کووید 19 کاهش یافته است. همچنین پیش‌بینی می‌شود که پیشرفت‌هایی در تولید واکسن و داروهای ضدچاقی به وقوع بپیوندد و فروش داروها به 7 /1 تریلیون دلار برسد. با این حال، اهداف سازمان جهانی بهداشت برای گسترش مراقبت‌های بهداشتی به یک میلیارد نفر دیگر محقق نخواهد شد.

زیرساخت‌ها

سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های سبز و دیجیتال در سال 2025 افزایش خواهد یافت و سرمایه‌گذاری ثابت به 28 تریلیون دلار، معادل 25 درصد تولید ناخالص داخلی جهان، خواهد رسید. آمریکا، اروپا و چین از پیشروان این حوزه خواهند بود. در بخش حمل‌ونقل، توسعه شبکه‌های ریلی و بنادر، به‌ویژه در آسیا و اروپا، ادامه خواهد یافت. با این حال، جنگ‌ها و حملات سایبری می‌توانند برنامه‌های زیرساختی را تهدید کنند.

فناوری اطلاعات

در سال 2025، هوش مصنوعی همچنان ستون اصلی سرمایه‌گذاری‌های حوزه فناوری اطلاعات خواهد بود و پیش‌بینی می‌شود هزینه‌های کل این صنعت با هشت درصد رشد به 6 /3 تریلیون دلار برسد. شرکت‌های بزرگ فناوری و استارت‌آپ‌ها در رقابتی شدید، پروژه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را توسعه خواهند داد؛ اما تجربه نشان داده است که بسیاری از این پروژه‌ها، به دلیل هزینه‌های بالای اجرایی، نبود زیرساخت مناسب و نتایج غیرقابل ‌پیش‌بینی، شکست خواهند خورد. همزمان، صنعت تولید تراشه به صحنه‌ای پرهیجان تبدیل خواهد شد. بحران‌های گذشته در زنجیره تامین تراشه‌ها و افزایش تقاضای فناوری‌های پیشرفته موجب شده تا کشورها برای جذب سرمایه‌گذاری در این حوزه رقابت شدیدی داشته باشند. ایالات‌متحده و چین، به‌ عنوان دو قطب بزرگ این صنعت، با سیاست‌های حمایتی، سعی در تسلط بر این بازار خواهند داشت. اتحادیه اروپا نیز با تمرکز بر خودکفایی، بودجه‌های کلانی برای توسعه صنعت نیمه‌هادی‌ها تخصیص خواهد داد.

رسانه و سرگرمی

رسانه و سرگرمی در سال 2025 به شکلی عمیق‌تر از قبل تحت سلطه فضای دیجیتال قرار خواهد گرفت. رشد بی‌وقفه تبلیغات دیجیتال، حتی در غیاب رویدادهای ورزشی و سیاسی بزرگ، نشان‌دهنده تغییر عادات مصرف مخاطبان است. سرویس‌های استریم همچنان جای شبکه‌های کابلی سنتی را می‌گیرند، به‌ویژه در آمریکا، جایی که تغییر سبک زندگی و ترجیحات مخاطبان، قدرت را از تلویزیون به سرویس‌های پخش آنلاین منتقل کرده است. در سوی دیگر، سینماها که به دلیل همه‌گیری کرونا ضربه‌های سنگینی را متحمل شدند، تلاش خواهند کرد تا به دوران طلایی گذشته بازگردند. عرضه فیلم‌هایی چون «آواتار 3» می‌تواند بخشی از این امیدواری را تقویت کند؛ اما چالش‌های اساسی، مانند رقابت با محتوای آنلاین و هزینه‌های تولید بالا، همچنان پابرجاست.

فلزات و معادن

در سال 2025، سیاست‌های زیست‌محیطی و افزایش پروژه‌های ساخت‌وساز در سراسر جهان، بازار فلزات را رونق خواهند داد. فلزاتی چون مس، آلومینیوم، فولاد و طلا، با رشد تقاضا مواجه خواهند شد، چرا که توسعه فناوری‌های سبز و انرژی‌های تجدیدپذیر به منابع معدنی بیشتری نیاز دارد. طلا نیز به دلیل نقش آن به ‌عنوان یک دارایی امن در شرایط بی‌ثباتی اقتصادی و سیاسی، در کانون توجه سرمایه‌گذاران باقی خواهد ماند. حتی الماس، که در سال‌های اخیر بازار آن کمی فروکش کرده بود، بار دیگر با افزایش تقاضا، به‌ویژه در بازارهای نوظهور، درخششی دوباره خواهد یافت.

املاک و مستغلات

سال 2025 نویدبخش تحولات مثبت در بازار املاک است. کاهش نرخ بهره، این بازار را در بسیاری از کشورها احیا خواهد کرد، اما قیمت مسکن همچنان برای بخش بزرگی از مردم، به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته، غیرقابل ‌دسترس باقی خواهد ماند. دولت‌ها برای مقابله با بحران مسکن، ساخت‌وساز را تشویق خواهند کرد؛ اما در مناطقی مانند چین، بازار همچنان با نوسانات قیمتی و چالش‌های ساختاری مواجه است. پروژه‌های کلان‌شهری و افزایش تقاضای سکونت در مناطق شهری، محرک اصلی این بازار خواهند بود.

خرده‌فروشی

با کاهش تورم در کشورهای ثروتمند، خرده‌فروشی جهانی مسیر رشد را با سرعت بیشتری طی خواهد کرد. اما این رشد با موانعی مانند فشارهای اقتصادی و قوانین سخت‌گیرانه زیست‌محیطی همراه خواهد بود. این قوانین، شرکت‌ها را ملزم به کاهش ضایعات و استفاده از مواد اولیه پایدار می‌کنند که می‌تواند هزینه‌های تولید را افزایش دهد. یکی از روندهای جالب توجه در این صنعت، افزایش خرید لباس‌های دست‌دوم است. قیمت پایین، در کنار افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان از تاثیرات زیست‌محیطی مد سریع، به این بخش از بازار رونق خواهد داد. علاوه بر این، فروشگاه‌های آنلاین و پلت‌فرم‌های تجارت الکترونیک نیز نقش کلیدی در رشد خرده‌فروشی جهانی ایفا خواهند کرد و مرزهای جدیدی برای دسترسی به مشتریان خواهند گشود.

حمل‌ونقل و لجستیک

صنعت حمل‌ونقل و لجستیک در سال 2025 با تغییرات جغرافیای سیاسی، الزامات زیست‌محیطی و پیشرفت‌های فناوری متحول خواهد شد. تنش‌های سیاسی در مناطقی مانند خاورمیانه، به‌ویژه خطر اختلال در کانال سوئز، می‌تواند زنجیره‌های تامین جهانی را دچار چالش کند و هزینه‌ها و زمان تحویل کالاها را افزایش دهد. از سوی دیگر، فناوری‌های نوینی مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و بلاک‌چین نقشی کلیدی در بهینه‌سازی عملیات خواهند داشت. این فناوری‌ها امکان پیش‌بینی بهتر تقاضا، کاهش زمان حمل‌ونقل و شفافیت بیشتر در زنجیره تامین را فراهم می‌کنند. پیشرفت‌های عملیاتی شامل استفاده از پهپادها برای تحویل محلی، کامیون‌های خودران در مسیرهای طولانی و بلاک‌چین برای ردیابی کالاهای حساس مانند داروها و مواد غذایی خواهد بود. این تحولات، در کنار مدیریت هوشمند داده‌ها، به افزایش بهره‌وری و کاهش اثرات زیست‌محیطی در این صنعت کمک می‌کند. با این حال، سازگاری با تهدیدات سایبری و مدیریت ریسک‌های سیاسی همچنان چالش‌های مهمی باقی خواهند ماند.

گردشگری

در سال 2025، صنعت گردشگری جهانی پس از سال‌ها رکود ناشی از همه‌گیری کرونا به رشد قابل‌‌توجهی دست خواهد یافت. افزایش تقاضای سفرهای داخلی و بین‌المللی، رونق اقتصادی و ایجاد شغل در بخش‌های مرتبط را به همراه خواهد داشت، اما فشار بر مقاصد محبوب نیز افزایش می‌یابد. تغییرات اقلیمی و آگاهی زیست‌محیطی موجب شده که گردشگران به سوی سفرهای پایدار و مقاصدی با تاثیر کمتر بر محیط ‌زیست گرایش پیدا کنند، در حالی که فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و ارزهای دیجیتال، سفر را برای عموم راحت‌تر و هوشمندتر کرده‌اند. با این حال، چالش‌هایی همچون شلوغی بیش‌ازحد، تخریب محیط ‌زیست و افزایش هزینه‌ها برای جوامع محلی همچنان پابرجا هستند. شهرهایی مانند ونیز و بارسلونا، که از پیش با مشکلات ناشی از گردشگری انبوه دست‌وپنجه نرم می‌کردند، نیازمند سیاست‌های مدیریت پایدار هستند. در همین حال، کشورهای خاورمیانه مانند عربستان و امارات با سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت‌های گردشگری، به‌ویژه پروژه‌هایی نظیر «نئوم»، به جذب گردشگران لوکس و تبدیل ‌شدن به مراکز جدید گردشگری جهانی ادامه می‌دهند. 

این پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که سال 2025 سالی پرچالش و پرتحول برای صنایع مختلف جهان خواهد بود. از تغییرات فناوری گرفته تا سیاست‌های اقلیمی و اقتصادی، شرکت‌ها و دولت‌ها باید برای سازگاری با این تغییرات آماده باشند.