«شوک هند» برای اقتصاد جهان
آیا اقتصاد هند از ژاپن پیشی می‌گیرد؟
بر اساس پیش‌بینی اکونومیست، اقتصاد هند به زودی از ژاپن پیشی خواهد گرفت، اما باید دید، آیا این رشد اقتصادی چشمگیر می‌تواند باعث «شوک هند» بر اقتصاد جهان شود؟ سایمون کاکس، سردبیر اقتصاد چین در اکونومیست در گزارشی به اینکه آیا بازیگران اقتصادی جهان تغییر خواهند کرد پرداخته است؛ همانند آنچه اقتصاد جهان، در سال 2010 تجربه کرد و باعث تبدیل شدن چین به دومین اقتصاد بزرگ جهان شد.
با نگاهی به تاریخ دو دهه اخیر اقتصاد جهان، چین در سال 2010 توانست از ژاپن پیشی بگیرد و به دومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شود، عنوانی که ژاپن تقریباً 40 سال آن را در اختیار داشت. این کشور به بزرگ‌ترین تولیدکننده جهان، خریدار غالب کالاها و دارنده سه تریلیون دلار ذخایر ارزی تبدیل شد. نفوذ آن به بازارهای تولیدی خارجی «شوک چین» و انباشت دارایی‌های خارجی آن «مازاد پس‌انداز» نام گرفت.
آیا جهان دوباره شاهد چنین ظهوری خواهد بود؟ هند امیدوار است که این شوک مجدداً به اقتصاد جهان وارد شود. زیرا در سال 2025 می‌تواند ژاپن را پشت سر بگذارد و به دومین اقتصاد بزرگ آسیا و چهارمین اقتصاد بزرگ جهان (پس از آمریکا، چین و آلمان) تبدیل شود. جمعیت هند در حال حاضر بیشتر از چین است و احتمالاً اقتصاد آن در چند سال آینده به‌طور قابل توجهی سریع‌تر رشد خواهد کرد. رهبران هند می‌خواهند تولید ناخالص داخلی این کشور تا سال 2028 به پنج تریلیون دلار و صادرات کالاها و خدمات این کشور تا سال 2030 به یک تریلیون دلار برسد.
هند همچنین قصد دارد از تنش ژئوپولیتیکی که ظهور چین در اقتصاد جهان برانگیخته است، سود ببرد. علاوه بر این، تولیدکنندگانی که از تنش‌های چین و آمریکا می‌ترسند، هند را به عنوان یک پناهگاه بالقوه می‌بینند. شرکت تحقیقات بازار Canalys، می‌گوید اپل تا پایان سال 2025 بیش از یک‌پنجم آیفون‌های خود را در هند تولید خواهد کرد.
بنابراین با توجه به شرایط موجود، آیا می‌توان گفت هند، «شوک چین» را تکرار خواهد کرد؟ پاسخ کوتاه به دلیل مقیاس و سبک توسعه آن «منفی» است. در سال 2010، اقتصاد ژاپن هنوز بیش از هشت درصد تولید ناخالص داخلی جهان بود. اما نفوذ آن کاهش یافته است. تا زمانی که هند در یک یا دو سال از آن پیشی بگیرد، سهم ژاپن از تولید ناخالص داخلی جهان کمتر از چهار درصد خواهد بود.
نیروی کار هند تنها سه‌چهارم نیروی کار چین است، تا حدی به این دلیل که تعداد کمی از زنان در بازار کار هند حضور دارند. روندهای اجتماعی می‌تواند تغییر کند. اما بر اساس برخی پیش‌بینی‌ها، نیروی کار هند تا دهه 2050 از چین پیشی نخواهد گرفت. حتی در آن زمان، هند سهم کمتری از نیروی کار جهانی را نسبت به چین امروزی به خود اختصاص خواهد داد.
این موضوع، کار را برای تبدیل شدن به کارگاه جهانی دشوارتر می‌کند. بانک سیتی‌گروپ، می‌گوید اگر هدف یک تریلیون‌دلاری دولت را برآورده کند، صادرات کالاهایش همچنان در سال 2030 تنها سه درصد از کل صادرات جهانی خواهد بود. این در حالی است که، کره جنوبی 10 سال پیش به این درصد رسیده بود.
از جهتی، صادرات خدمات هند چشمگیرتر است. طبق گزارش سیتی‌گروپ، سهم این شرکت از کل جهانی تا سال 2030 به شش درصد می‌رسد که از 6 /4 درصد در سال 2023 افزایش یافته است. این امر برخی مشاغل حرفه‌ای را در غرب تهدید خواهد کرد. اما شرکت حسابرسی pwc، می‌گوید این مراکز تا سال 2028 می‌توانند تنها 4 /3 میلیون نفر را استخدام کنند.
بنابراین، «شوک هند» محتمل نیست و در عین حال با «مازاد پس‌انداز» همراه نخواهد بود. نیازهای «سرمایه‌گذاری» هند از میزان «پس‌انداز» آن فراتر می‌رود، بنابراین خروج بزرگ سرمایه خالص بعید است. در واقع، سرمایه به بازارهای سهام نقدی هند و گنجاندن اوراق قرضه آن در شاخص‌های جهانی جذب خواهد شد. البته، صعود هند نسبت به چین کمتر مورد توجه قرار خواهد گرفت و کمتر احتمال دارد که واکنش‌های منفی را برانگیزد.
