میراث غنی
دونالد ترامپ اقتصاد آمریکا را با چه ریسک‌هایی مواجه می‌کند؟
طبیعی است که در نظر بگیریم با حضور دوباره دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور ایالات‌متحده، چشم‌انداز اقتصادی این کشور با باورها، دستورها و خواسته‌های او ارتباط مستقیم خواهد داشت. اما زمانی که درباره وضعیت، شرایط و چشم‌اندازهای اقتصادی صحبت می‌کنیم، باید سیاست‌های داخلی را کنار بگذاریم و اقتصاد را در جایگاه مستقل خود مورد بررسی قرار دهیم. آمریکا با سرعت و شتاب بسیار زیادی وارد سال 2025 می‌شود. پیش از این، تحلیلگران اعتقاد داشتند اقتصاد آمریکا دچار نوعی رکود شده است؛ اما باید در نظر گرفت که ایالات‌متحده تنها اقتصاد بزرگ جهانی است که خروجی‌هایش رقمی بالاتر از روندهای پیش‌بینی‌شده برای دوران پس از همه‌گیری کرونا را نشان می‌دهد. نرخ بیکاری در این کشور به حدود چهار درصد رسیده که بسیار کمتر از میانگین نرخ بیکاری در سه دهه گذشته به شمار می‌رود. حتی در شاخصی دیگر، مشکلات اقتصادی چند سال اخیر در حال برطرف شدن هستند. بر اساس پیش‌بینی‌هایی که از سوی فدرال‌رزرو انجام شده، تورم آمریکا در سال 2025 به نرخ دو درصد سالانه بازخواهد گشت.
اما یک نگرانی عمیق درباره این وضعیت وجود دارد و آن هم اینکه، این آمار بیش از حد خوب به نظر می‌رسند. برخی از اقتصاددانان نگران آن هستند که کاهش سرعت اشتغال‌زایی، رشد ضعیفی را در اقتصاد ایجاد کند. برخی دیگر از اقتصاددانان، یک نگرانی دیگر را مطرح می‌کنند؛ آنها می‌گویند وضعیت تورم در سال 2025، سخت و دشوار خواهد بود. با وجود این، بعید به نظر می‌رسد که این مشکلات، سبب ناکارآمدی اقتصاد آمریکا در سال 2025 شود. با بهبود کامل زنجیره‌های تامین پس از همه‌گیری کرونا، بازار کار نیز به دوران اوج خود بازگشته است. با ادامه این روند، کاهش قیمت‌های تمام‌شده رقم خواهد خورد.
فدرال‌رزرو با کاهش تورم، شروع به کاهش نرخ بهره از نقطه اوج 5 /5درصدی در سپتامبر کرده است. این رقم تا پایان سال 2025 به کمتر از چهار درصد خواهد رسید. این رویکرد، کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان را تشویق می‌کند بیشتر خرج کنند. چنین وضعیتی، شرایطی را برای اقتصاد ایالات‌متحده فراهم خواهد کرد که این کشور در سال 2025 به نقطه مطلوب برسد. این دستاورد برای آمریکا یک موفقیت بزرگ به شمار خواهد رفت و بهترین سناریویی است که بر اساس آن آمریکا بدون کاهش رشد اقتصاد، با تورم مبارزه کرده و آن را کاهش خواهد داد. درست است که جو بایدن نقش بزرگی در ایجاد این شرایط ایفا کرده اما حضور دونالد ترامپ، نویدبخش آینده روشن و اعتباری قوی برای اقتصاد آمریکا خواهد بود.
در چنین شرایطی، این سوال مطرح می‌شود که سیاست‌های دونالد ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد آمریکا خواهد گذاشت؟ هواداران ترامپ اعتقاد دارند او اقتصاد آمریکا را قوی‌تر از وضعیت فعلی خواهد کرد. دو نکته مهم، به رئیس‌جمهور جدید آمریکا کمک خواهد کرد تا اقتصاد قوی‌تری در این کشور ایجاد کند؛ نخست اینکه او قول داده موجی از مقررات‌زدایی را در فرآیندهای کسب‌وکار آمریکا به اجرا درآورد. بر این اساس، کسب مجوز حفاری برای شرکت‌های فعال در زمینه انرژی، به‌کارگیری هوش مصنوعی برای غول‌های فناوری و وام دادن به شرکت‌ها از سوی موسسه‌های مالی آسان‌تر خواهد شد. دومین نکته نیز آن است که ترامپ قول داده مالیات‌ها را کاهش دهد. با این حال، ممکن است این سیاست‌ها آن‌گونه که ترامپ امیدوار است به خوبی پیش نروند. تولید نفت و گاز در دوران جو بایدن به بالاترین حد خود رسیده بود و دیگر، امکان افزایش آن وجود ندارد. درباره کاهش مالیات نیز، با کسری شش‌درصدی بودجه، برخی از جمهوری‌خواهان حاضر در کنگره به طرح‌های مالیاتی ترامپ اعتراض کرده‌اند و همه تلاش خود را برای محدود کردن این وعده ترامپ به کار خواهند گرفت.
دو بخش دیگر از وعده‌های ترامپ، خطرات جدی برای اقتصاد آمریکا به دنبال خواهد داشت. او به دنبال افزایش تعرفه‌های واردات است و این افزایش را برای افزایش حجم تولیدات در ایالات‌متحده ضروری می‌داند. همچنین، ترامپ تلاش می‌کند میلیون‌ها مهاجر غیرقانونی را از کشور اخراج کند. این برنامه، یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ بود. اما این سیاست‌ها در کنار هم ترکیبی سراسر آسیب را ایجاد می‌کنند؛ قیمت واردات را افزایش می‌دهند و وضعیت کارگران را بغرنج‌تر می‌کنند. در نتیجه، با فشار بر رشد اقتصاد، به افزایش تورم دامن زده می‌شود.
بسیاری از اتفاقات آینده اقتصادی در آمریکا، به این بستگی دارد که دونالد ترامپ تا چه اندازه‌ای در محقق کردن وعده‌هایش عجله داشته باشد و سرعت اجرای این تصمیمات را در چه سطحی تنظیم کند. به احتمال زیاد، او در سریع‌ترین زمان ممکن تعرفه‌های واردات از چین را افزایش خواهد داد اما در کنار آن، در وضع تعرفه بر واردات کالا از دیگر کشورهای جهان به آمریکا، آرام‌تر و با سرعت کمتری اقدام خواهد کرد. کنترل‌های مرزی سخت‌گیرانه نیز جریان ورود مردم از جنوب به آمریکا را متوقف می‌کند اما باید در نظر داشت اخراج مهاجرانی که اکنون به صورت غیرقانونی در آمریکا زندگی می‌کنند، کمی دشوارتر خواهد بود. بنابراین پیامدهای اقتصادی بدترین تصمیم‌ها و سیاست‌های داخلی دونالد ترامپ در سال 2025 اثرگذاری کمتری روی اقتصاد این کشور خواهد داشت اما این نکته به معنای به حداقل رسیدن خطرات ناشی از این تصمیمات نیست. با تشدید تعرفه‌ها و اخراج مهاجران، پیامدهای منفی اقتصادی افزایش خواهند یافت. با این حال، حداقل در سال آینده اقتصاد قوی آمریکا بر سیاست‌های داخلی فرساینده آن غلبه خواهد کرد.
