تغییرات اقلیمی
متان: یک مسئله گازی دیگر
چین اغلب به خاطر تصاعد دیاکسید کربن آماج انتقادها قرار میگیرد. میزان تصاعد آن بیشتر از دیگر کشورهاست. رهبران چین در دفاع از خود حداقل میتوانند به این هدف رسمی خود اشاره کنند که قصد دارند تا سال 2030 میزان تصاعد را به نقطه اوج پایانی برسانند. اما چین بزرگترین متصاعدکننده یک گاز گلخانهای دیگر یعنی متان نیز هست. حدود 14 درصد از تصاعد جهانی متان به چین تعلق دارد و مقامات این کشور حرفی برای دفاع از خود در این زمینه ندارند. آنها بهتازگی مقابله با این مشکل را آغاز کردهاند. حدود 45 درصد از افزایش دمای کره زمین از زمان انقلاب صنعتی تاکنون به گاز متان مربوط میشود. کاهش تصاعد آن روشی مطمئن برای کند کردن روند گرمایش زمین خواهد بود، چون ماندگاری آن در جو فقط یک دهه است و میتوان امیدوار بود این گاز به سرعت کاهش یابد. در مقابل، دیاکسید کربن بیش از یک قرن در جو میماند. متان در چین از دو منبع بزرگ متصاعد میشود: اولین منبع استخراج زغال سنگ است که 40 درصد از تصاعدها را تولید میکند. فرآیند استخراج گاز متان را از لایههای زغال سنگ آزاد میکند. معدنکاران این گاز (و دیگر گازها) را مستقیم به جو میفرستند. حدود 12 هزار معدن متروک نیز در چین وجود دارد که متان از آنها نشت میکند. مزارع منبع دوم تصاعد هستند. گاوها و میکروبهای موجود در شالیزارها متان تولید میکنند. مقامات چین در ماه نوامبر یک برنامه اقدام برای مقابله با متان معرفی کردند. این برنامه بر آن است تا با استفاده از پهپاد و ماهواره میزان تصاعد را پایش کند. این گام از آن جهت اهمیت دارد که بخش زیادی از متان ورودی به جو از دید پنهان میماند. پژوهشگران دانشگاه هاروارد در سال 2019 برای اندازهگیری میزان تصاعد متان چین از ماهواره استفاده کردند. رقمی که آنها به دست آوردند 20 درصد بیشتر از برآوردهای رسمی دولت بود. اکنون به نظر میرسد که مقامات مصمم هستند که یک گام جلوتر بروند. دولت پیشنهاد داد که مقررات مربوط به تصاعد از معادن سختگیرانهتر شوند. مقررات کنونی اجازه آزادسازی گازهایی را میدهند که مقدار متان آنها کمتر از 30 درصد باشد. پیشنویس مقررات جدید این میزان را تا هشت درصد پایین میآورد. همچنین، شرکتهای معدن ملزم میشوند تجهیزاتی را برای انباشت گازهای دارای تمرکز بیشتر نصب کنند. با وجود این، حتی طبق دادههای دولتی (که معادن متروک را در برنمیگیرد)، مقررات جدید میزان تصاعد متان از معادن را فقط هفت درصد پایین میآورد. این نسبت را با پیمان «تعهد جهانی متان» مقایسه کنید که به امضای بیش از 150 کشور رسیده است و از کشورها میخواهد تا پایان این دهه تصاعد متان را به میزان 30 درصد از سطوح سال 2020 آن پایین آورند. چین از امضاکنندگان این پیمان نیست. سان شیائوپو از اندیشکده حکمرانی و توسعه پایدار مستقر در آمریکا میگوید، اگر چین واقعاً قصد دارد تصاعد را کاهش دهد باید زغال سنگ کمتری استخراج کند. همچنین باید روش مدیریت مزارع را تغییر دهد. تعداد گاوها باید کمتر شود و شالیزارها در دورههای زمانی کوتاهتری آبیاری شوند تا باکتریها زمانی برای رشد نداشته باشند. اما احتمال اندکی وجود دارد که چین این اقدامات را انجام دهد. امنیت غذا و انرژی در نظر مقامات چینی اهمیتی بیشتر از مسائل اقلیمی دارد. چین انبوهی از صفحات خورشیدی و توربینهای بادی را به کار گرفته اما زغال سنگ بیش از نیمی از انرژی کشور را تامین میکند، چون منبع مطمئنتری است. در واقع چین معادن زغال سنگ بیشتری را به کار میگیرد. همچنین قصد دارد شمار دامها را افزایش دهد. بنابراین تعجبی ندارد که این کشور خود را به هدف بزرگ کاهش تصاعد متان متعهد نمیداند.