هوش مصنوعی
فراتر از یک تلاش ساده
خاورمیانه بیابان فناوریهاست اما شرکت G42 قصد دارد این تصویر را عوض کند. این شرکت شش سال پیش در امارات متحده عربی تاسیس شد و به تازگی با حمایت دولت به مرکز اعصاب بلندپروازیهای امارات تبدیل شده است. امارات قصد دارد پایگاه قدرتمند هوش مصنوعی در منطقه باشد و نفوذ خود را در کشورهای همسایه و فراتر از آن گسترش دهد. شرکت G42 به جای آنکه الگوهای زبانی خاص خودش (همانند آنهایی که زیربنای چت جیپیتی هستند) را بسازد تلاش میکند اهداف فوق را با توسعه زیرساختارهای اقتصاد هوش مصنوعی و کاربریهای واقعی فناوری در صنایعی مانند مراقبتهای درمانی و انرژی تحقق بخشد.
شرکت G42 در دو سال گذشته بسیار فعال بوده است. این شرکت با اوپن ایآی (Open AI) خالق چت جیپیتی و سربراس (Cerebras) بنگاه نوپای تراشهسازی برای ساخت یک ابررایانه جدید قرارداد بست. شرکت در حال تاسیس مراکز بزرگ دادهای است تا کار سنگین رایانش ابری را به انجام رسانند. G42 با آسترازنکا شرکت داروسازی اروپا برای تولید داروهای نوآورانه در امارات و با تیم مسابقه فرمول یک مرسدسبنز (به منظوری که هنوز اعلام شده است) وارد قرارداد شد. ابزارهای سرمایهگذاری آن با مشارکت دو صندوق ثروت حکومتی اماراتی به نامهای «مبادله» و ADQ فراهم میشوند و شرکت چند میلیارد دلار در بنگاههای نوپای سراسر جهان سرمایهگذاری میکند. همچنین شرکت در ماه آوریل 5 /1 میلیارد دلار سرمایه از مایکروسافت دریافت کرد. مایکروسافت غول سه تریلیوندلاری است که با مشارکت با اوپن ایآی در صف اول انقلاب هوش مصنوعی قرار گرفته است.
تمام این قراردادها راه G42 به سرزمین هوش مصنوعی را بازمیکنند و حاکمان امارات امیدوارند آنها به تنوع اقتصاد کشور و دور کردن آن از هیدروکربنها کمک کنند. چنین تخصصی را میتوان در خارج از کشور نیز بهکار گرفت و این امر خود تا حدی به گسترش نفوذ حکومت کمک میکند. شرکت به پروژههای دیجیتالی در مکانهایی علاقه دارد که امارات آنها را از نظر راهبردی سودمند میداند. به عنوان مثال، شرکتهای فناوری در قزاقستان پروژههای انرژی تجدیدپذیر بزرگی دارند و G42 با صندوق ثروت حکومتی آن کشور معاهدهای را برای انجام چند پروژه از جمله هوشمندسازی شبکه برق به امضا رسانید.
شرکت به ویژه در آفریقا فعالیت زیادی دارد. امارات متحده عربی در سرتاسر قاره سفارتخانه تاسیس میکند، بندر میسازد و پروژههای نفت و گاز را توسعه میدهد. شرکت G42 در آنگولا، گامبیا و کنیا به توسعه مراکز دادهای و در گامبیا و کنیا به دولتها در ارائه خدمات عمومی دیجیتال کمک میکند.
هنوز نمیتوان با قطعیت گفت که آیا این اقدامات G42 را به صدر فعالیتهای هوش مصنوعی جهانی میرساند یا خیر. به گفته وزیر هوش مصنوعی امارات، این کشور قصد دارد پیوندهای نزدیکی با آمریکا داشته باشد، اما تندروهای امنیتی واشنگتن از دوستی امارات با چین ناخرسند هستند. قرارداد سرمایهگذاری مایکروسافت شرکت G42 را ملزم میکند تا ارتباطاتش با تولیدکنندگان سختافزار چینی از قبیل هوآوی را قطع کند.
شرکت G42 در داخل هم رقبایی دارد. «شورای پژوهشهای فناوریهای پیشرفته» که یک سازمان دولتی اماراتی است در ماه می از تازهترین نسخه الگوی هوش مصنوعی زایشی فالکون رونمایی و شرکت خود را با عنوان AI71 تاسیس کرد. اکونیکس (Equinix) سازنده بزرگ مراکز داده به تازگی یک مرکز سرور بزرگ در امارات باز کرده است. عربستان سعودی، بزرگترین همسایه امارات، بزرگترین و قدرتمندترین ابررایانه خاورمیانه را میسازد و قصد دارد با همکاری با غول فناوری آمریکایی IBM یک هوش مصنوعی به زبان عربی بسازد.
با این حال هنوز هیچکس -حتی مایکروسافت یا اوپن ایآی- نمیدانند که چگونه میتوان از هوش مصنوعی زایشی به سودآوری رسید. بسیاری از کسبوکارها آن را آزمایش میکنند، اما در نظرسنجی اخیر مککینزی فقط 15 درصد از آنها اعلام کردند که چنین فعالیتهایی تاثیری معنادار بر درآمدشان داشته است. شاید حاکمان امارات به خاطر درآمدهای فراوان نفتی اهمیت زیادی به پول ندهند، اما پول برای شرکای بخش خصوصی G42 معنای زیادی دارد.