نرخ‌های بهره

سیاست پولی را به فهرست عواملی بیفزایید که اقتصاد آمریکا را برجسته می‌کنند. به تازگی بانک‌‌‌های مرکزی کانادا، سوئد و منطقه یورو همگی نرخ‌های بهره را کاهش داده‌اند. اما فدرال‌رزرو در 12 ژوئن یک‌بار دیگر برنامه تسهیل پولی را به تعویق انداخت. با وجود اینکه افزایش نرخ بهره در آمریکا از دیگر کشورهای ثروتمند بیشتر بود و تورم نیز روندی کاهشی در پیش گرفته است تنظیم‌گران نرخ بهره فدرال پیش‌بینی می‌کنند که کاهش نرخ بهره امسال فقط یک‌چهارم درصد باشد. واگرایی پولی نتیجه طبیعی رشد قدرتمند آمریکاست. اما نکته جالب توجه درباره این کشور به مصونیت بازارهای آن در برابر بدی عملکرد سیاسی و ضعف مالی مربوط می‌شود. در مقابل، این  عوامل در دیگر نقاط جهان بار بسیار سنگینی محسوب می‌شوند. طبق تازه‌ترین پیش‌بینی‌های بانک مرکزی اروپا، اقتصاد منطقه یورو در سال 2024 فقط 9 /0 درصد رشد می‌کند. برآورد زمان واقعی فدرال‌رزرو آتلانتا حاکی از آن است که رشد اقتصادی آمریکا هم‌اکنون سه برابر آن رقم است. چین با بحران املاک دست‌وپنجه نرم می‌کند و در معرض خطر تورم منفی قرار دارد. ژاپن از پول ملی ضعیف خودش دفاع می‌کند و بریتانیا با بهره‌وری بسیار اندک متعارف شده است. وقتی دیگر کشورها خود را به بزرگ‌ترین اقتصاد جهان نزدیک می‌کنند سهم آمریکا از تولید ناخالص داخلی جهانی بر مبنای نرخ ارز بازار روبه‌ کاهش می‌گذارد، اما ترکیب رشد اقتصادی و دلار قدرتمند باعث شد این سهم روبه‌ افزایش گذارد. سرمایه‌گذاران در دیگر نقاط جهان با نگرانی به نتایج انتخابات چشم دوخته‌اند. پس از آنکه رئیس‌جمهور امانوئل مکرون در 9 ژوئن نتایج غافلگیرکننده انتخابات مجلس فرانسه را اعلام کرد، سرمایه‌گذاران اوراق قرضه فرانسه را به فروش گذاشتند و فاصله بازدهی اوراق فرانسه با اوراق ایمن آلمان افزایش یافت. طبق گفته صندوق بین‌المللی پول، فرانسه تا سال 2029 باید انقباض مالی معادل سه درصد تولید ناخالص داخلی داشته باشد تا بتواند بدهی‌هایش را ثبات بخشد. اما حزب پیشتاز «رالی ملی» با وعده مالیات و هزینه‌کرد جدیدی به ارزش 100 میلیارد یورو (یا 6 /3 درصد GDP) در سال به کارزار انتخابات وارد شد.  در مکزیک پس از پیروزی چشمگیر کلودیا شینبام (Sheinbaum) نامزد جناح چپ در انتخابات ریاست‌جمهوری ارزش پزو تا 10 درصد در برابر دلار سقوط کرد. بازارهای هند هم پس از آن به لرزه افتادند که مشخص شد نارندرا مودی قادر به انجام اصلاحات نیست. البته بازارها مجدداً به میزان زیادی توان خود را بازیابی کردند. انتخابات بریتانیا تاثیر زیادی بر سرمایه‌گذاران نمی‌گذارد. بخشی به آن دلیل که نتایج آن از قبل مشخص هستند و سیاستمداران هنوز از خاطره بحران بازار اوراق قرضه که در سال 2022 اتفاق افتاد هراس دارند. به نظر می‌رسد که فقط آمریکا می‌تواند نااطمینانی سیاسی و ضعف مالی را پشت سر گذارد. کسری بودجه 4 /7درصدی GDP این کشور باعث می‌شود که حتی با وجود رشد اقتصادی سریع‌تر، آمریکا بیش از فرانسه برای تثبیت بدهی‌هایش به انقباض مالی نیازمند باشد. بازگشت احتمالی دونالد ترامپ به کاخ سفید خطر افزایش کسری بودجه، نابسامانی نهادی و شاید سیاست‌زدگی سیاست پولی را بالا می‌برد. با وجود این، بدهی آمریکا حق صرف ریسک ندارد. انگار که تورم برای همیشه مهار شده و سیاست فدرال‌رزرو دقیقاً همان‌گونه که پیش‌بینی‌شده بود به نتیجه رسیده است. کسری زیاد بودجه در اکثر کشورها یک تهدید قلمداد می‌شود، اما در آمریکا از آن برای تقویت رشد و نرخ بهره استفاده می‌شود و در نتیجه ارزش دلار بالا می‌رود. بازار سرمایه هم به لطف خوش‌بینی‌های ناشی از هوش مصنوعی رونق گرفته است.  با این حال شرط‌بندی بر روی آمریکا راه قطعی برای باخت خواهد بود. جایگاه ویژه عمو سام تاکنون همواره شمشیری دولبه بوده است. هرچه جهان بیشتر به پویایی آمریکا وابسته و به دلار ایمان داشته باشد خطر احتمالی ناشی از ضعف عملکرد سیاسی و بی‌احتیاطی سیاست مالی واشنگتن در نهایت بروز خواهد کرد. اگر آمریکا تسلیم عوام‌گرایی، بحران بودجه و تورم شود جهان متوجه خواهد شد که هیچ اقتصاد دیگری نمی‌‌تواند دارایی‌های ایمنی را عرضه کند که پشتوانه‌ای از اقتصاد گسترده، بازارهای سرمایه عمیق، حساب سرمایه‌ باز  و حاکمیت قانون دارد. آمریکا تنها پناهگاه اقتصاد جهان است و همین امر آن را به کانون آسیب‌پذیری تبدیل می‌کند.