افتخارات موفقیت‌آمیز

نشریه اکونومیست هر سال کشور برتر سال را انتخاب می‌کند. این عنوان نه به بزرگ‌ترین، ثروتمندترین یا شادترین بلکه به کشوری تعلق می‌گیرد که از دیدگاه نشریه موفق شده است بیشترین بهبودی را در سال 2021 به‌دست آورد. برندگان سال‌های گذشته عبارت‌اند از: ازبکستان (به خاطر حذف برده‌داری)، کلمبیا (به خاطر برقراری صلح)، و تونس (به خاطر روی آوردن به دموکراسی).

امسال سال دشواری بود. کووید 19 در سراسر جهان فقر و درماندگی را توزیع کرد. واکسن‌های برتر به شکل نابرابر و ناعادلانه تقسیم شدند و سویه‌های جدیدی از قبیل اومیکرون به عرصه آمدند. آزادی‌های مدنی و هنجارهای دموکراتیک در بسیاری از کشورها آسیب دیدند. بزرگ‌ترین رهبر مخالفان در روسیه به زندان افتاد. طرفداران دونالد ترامپ به کپیتول (Capitol) آمریکا حمله کردند. جنگ‌های داخلی گریبان اتیوپی و میانمار را گرفتند. اما در میان همه این بدبختی‌ها برخی کشورها خوش درخشیدند.

دادگاه‌ها در کشور کوچک ساموا (Samoa) به یک بحران قانون اساسی خاتمه دادند. آنها حزب حاکم را که 33 سال بر مسند قدرت بود و نخست‌وزیری که ادعا می‌کرد برگزیده خداوند است کنار گذاشتند و اصلاح‌طلبی را سر کار گذاشتند که اولین زن در تاریخ کشور است که به چنین مقامی می‌رسد.

مالدوا (Maldova) دموکراسی خود را باز پس گرفت. یک سال قبل این کشور درگیر فساد و ورشکستگی بود. حاکمان آن در ماه آگوست تلاش کردند انتخابات را دستکاری کنند اما مردم زیمبابوه به هاکینده هیچلما یک تاجر لیبرال رای دادند. اختلافات آرا آنقدر زیاد بود که تقلب شکست خورد. پس از آن آقای هیچلما توافقی را با صندوق بین‌المللی پول به امضا رساند که در آن وعده داد یارانه‌های غیرضروری سوخت و برق را حذف و تحقیقات پیرامون فساد را آغاز کند.

لیتوانی نیز تمام‌قد از ارزش‌های دموکراتیک دفاع کرد. اگر این کشور بالتیک یک شهر بود از نظر جمعیتی حتی در میان 40 شهر بزرگ چین قرار نمی‌گرفت. اما همین کشور دولت چین را استهزا کرد و به تایوان اجازه داد یک دفتر نمایندگی در ویلنیوس (Vilnius) پایتخت لیتوانی باز کند. همچنین پس از آنکه جاسوسان متوجه شدند تلفن‌های هوشمند ساخت چین نرم‌افزاری سانسورگر دارد که بدون هشدار قبلی فعال می‌شود مقامات لیتوانی از مردم کشور خواستند این تلفن‌های هوشمند را کنار گذارند.

لیتوانی در برابر دیگر رژیم‌های خودکامه هم ایستادگی کرد. این کشور به ناراضیان دو کشور همسایه بلاروس و روسیه و از جمله به خانم سوتلانا تیخانوسکایا، زنی که احتمال داشت در انتخابات بلاروس برنده شود پناهندگی داد. الکساندر لوکاشنکف دیکتاتوری که آرای آن انتخابات را دزدید تلاش کرد با ارسال انبوه پناهجویان به مرزهای لیتوانی از این کشور انتقام بگیرد. لیتوانی به این اقدام قاطعانه پاسخ داد اما پاسخ آن از لهستان -که با شرایطی مشابه روبه‌رو شد- ملایم‌تر بود. چین مصمم است با زورگویی لیتوانی را به تسلیم وادارد. یک روزنامه چینی اندازه لیتوانی را مسخره و آن را به یک موش یا حتی ساس تشبیه کرد. دموکرات‌های سراسر جهان شجاعت لیتوانی را تحسین می‌کنند اما این کشور برگزیده نشریه اکونومیست نیست.

افتخار امسال به ایتالیا می‌رسد. نه به خاطر توانمندی تیم فوتبالش که جام اروپا را از آن خود کرد و نه به خاطر ستارگان پاپ کشور که در مسابقه آواز یوروویژن برنده شدند بلکه به خاطر سیاستش. نشریه اکونومیست همواره ایتالیا را به خاطر انتخاب رهبران ناشایستی مانند سیلویو برلوسکونی سرزنش می‌کرد. کسی که حتی از پیام آواز برنده در یوروویژن به نفع خود استفاده می‌کرد. مردم ایتالیا در سال 2019 در مقایسه با سال 2000 فقیرتر بودند اما ایتالیا امسال متحول شده است.

در دوره ماریودراگی، ایتالیا توانست یک نخست‌وزیر توانمند و محترم در سطح بین‌الملل داشته باشد. برای یک‌بار، اکثریت سیاستمداران کشور اختلافات را کنار گذاشتند و از برنامه اصلاحات جامعی حمایت کردند که به ایتالیا امکان می‌دهد منابع مالی‌ای را به‌دست آورد که طبق برنامه بهبود پس از همه‌گیری در اتحادیه اروپا به کشورها تعلق می‌گیرند. نرخ واکسیناسیون کووید این کشور در میان بالاترین نرخ‌ها در اروپاست. این کشور سال 2020 را با دشواری پشت سر گذاشت اما اقتصاد آن سریع‌تر از اقتصادهای فرانسه و آلمان بهبود می‌یابد. این خطر وجود دارد که حاکمیت منطقی و بی‌سابقه کشور ناگهان روندی معکوس در پیش بگیرد. آقای دراگی قصد دارد به ریاست‌جمهوری برسد که مقامی بسیار تشریفاتی است. در این صورت احتمال دارد نخست‌وزیری با توانمندی‌های کمتر جایگزین او شود. اما نمی‌توان انکار کرد که ایتالیای امروز در مقایسه با ایتالیای دسامبر 2020 جای بسیار بهتری است. به همین دلیل ایتالیا را کشور برگزیده امسال می‌نامیم. با بهترین آرزوها.