در جریان کار
استانداردهای حسابداری پایداری
هیچ چیز به اندازه گزارش پایداری یک شرکت خوبی عملکرد آن را نشان نمیدهد. طبق گزارش شرکت نرمافزاری دیتا ماران امروزه 58 درصد از شرکتهای شاخص S&P 500 آمریکا گزارش پایداری خود را منتشر میکنند در حالی که 36 درصد در سال 2011 گزارش پایداری داشتند. بنگاهها در میان تصاویر گلهای در حال باز شدن و کودکان لبخند به لب سری هم به دادههای زیستمحیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) از قبیل تولید کربن یا سهم زنان در هیاتمدیره میزنند. اما تفاوت دادهها از یک بنگاه به بنگاه دیگر بسیار زیاد است. وبسایت «تبادل گزارش» که به شرکتها در افشای دادههای پایداری کمک میکند رهنمودهای مختلف ESG شامل مقررات و استانداردها را نیز رهگیری میکند. تعداد این دستورالعملها در سراسر جهان از 700 مورد در سال 2009 به 1700 مورد در سال 2019 رسید.
بنابراین احتمالاً برخی از ناظران چشمان خود را به روز 22 سپتامبر دوختند؛ زمانی که همایش جهانی اقتصاد با پشتیبانی چهار شرکت بزرگ حسابداری دولیته، EY، KPMG و PWC مجموعه جدیدی از موارد گزارشدهی را به بنگاهها اعلام کرد. افراد دستاندرکار این مجموعه تاکید میکنند که این یک استاندارد جدید نیست بلکه مجموعهای از اقدامات مفیدی است که از دیگر استانداردها برگزیده شدهاند. به ادعای آنها هدف از انتشار این مجموعه آن است که گزارشدهی ESG آسانتر شود نه اینکه آن را پیچیدهتر سازد.
نیاز به آسانسازی شدیداً احساس میشود. سرمایهگذاران از این شکایت دارند که تعداد زیاد استانداردها مانع از آن میشود که بتوان بنگاهها را با یکدیگر مقایسه کرد. فعالان زیستمحیطی میگویند این امر باعث میشود شرکتها موارد مورد نظر خود را دستچین کنند. بسیاری خواستار آن هستند که ESG معادل استانداردهای پذیرفتهشده عمومی حسابداری در گزارشدهی مالی باشد. اما پذیرش آن استانداردها چند سال به طول انجامید. مدیر یکی از صندوقهای بزرگ بازنشستگی میگوید اکنون ضرورت بیشتری برای توافق بر یک مجموعه استانداردهای مشترک احساس میشود. اما با وجود منافع رقیب و عدم توافق درباره مواردی که باید اندازهگیری شوند چنین فرآیندی به کندی پیش خواهد رفت و انتظار میرود حداقل 5 تا 10 سال طول بکشد. چهار استاندارد در مجموعه ESG برجسته هستند. برنامه گزارشدهی جهانی (GRI) بر معیارهایی تمرکز دارد که تاثیر بنگاهها بر جامعه و سیاره زمین را نشان میدهند. در مقابل، هیات استانداردهای حسابداری پایداری (SASB) فقط آن عوامل ESG را دربر دارد که تاثیر مهمی بر عملکرد بنگاه دارند. نیروی اقدام در افشاگری مالی مرتبط با اقلیم (TCFD) و پروژه افشاگری کربن (CDP) عمدتاً به تغییرات اقلیمی میپردازد و به ویژه میزان تاثیرات فیزیکی اقلیمی بر بنگاهها و مقررات بالقوه مهار تصاعد کربن را بررسی میکند.
GRI پرطرفدارترین استاندارد است. بخشی به این دلیل که قدیمیترین استاندارد بهشمار میرود که در سال 1997 معرفی شد. حدود شش هزار شرکت در سراسر جهان آن را پذیرفتهاند. طبق گزارش دیتا ماران 40 درصد از شرکتهای S&P 500، استاندارد GRI را در گزارش پایداری خود میآورند. استاندارد SASB جای خود را در آمریکا باز میکند. از هر چهار عضو
S&P 500 یک شرکت به آن مراجعه میکند در حالی که دو سال قبل از هر 20 شرکت یکی آن را بهکار میبرد. استاندارد TCFD نیز رشد مشابهی داشته است. هیات ثبات مالی (FSB) که گروهی متشکل از مقرراتگذاران است از این استاندارد حمایت میکند. هر دو استاندارد SASB و TCFD رشد خود را تا حدی مدیون پشتیبانی مدیران بزرگ دارایی از قبیل بلکراک و استیت استریت (State Street) هستند.
سادهسازی بیشتری در راه است. در ماه سپتامبر پنج شرکت بزرگ استانداردگذاری اعلام کردند که بیشتر با هم همکاری خواهند کرد تا برخی معیارها را هماهنگتر سازند. اما کسی انتظار ندارد نتیجه نهایی همکاری آنها خلق یک استاندارد واحد باشد. SASB و GRI ادعا دارند که میتوانند با یکدیگر همزیستی کنند.
مشخص نیست این همزیستی تا چه زمانی میتواند ادامه پیدا کند. علاوه بر همایش جهانی اقتصاد، نهادهای جهانی دیگری نیز به این موضوع علاقهمند شدهاند. بنیاد گزارشدهی مالی که یک نهاد استانداردگذار جهانی حسابداری مالی است استاندارد ESG خودش را در دستور کار دارد.
همچنین اتحادیه اروپا در حال تدوین قوانینی است که شرکتهای بزرگ را به افشای بیشتر اطلاعات ESG ملزم میسازند. اتحادیه هنوز تصمیم نگرفته است از چه معیارهایی استفاده کند. اگر استانداردگذاران ESG نتوانند تصمیم بگیرند چه عواملی بیشترین اهمیت را دارند دیگران به جای آنها تصمیم خواهند گرفت.