بازگشت عظیم
تخریب دستاورد کاهش فقر
ترجمه: نیما شایان‌مهر- کووید 19 در حال خنثی کردن سال‌ها پیشرفت در فرونشاندن فقر جهانی است. تعداد افراد بسیار فقیر که به‌طور ثابتی در حال کاهش بوده است، اکنون به سرعت در حال افزایش است. از زمان شروع تعطیلی‌های بابت بیماری، جین کاباهوما روزی یک وعده غذا خورده است. او سابق بر این در یک هتل مشغول به کار بود، اما اکنون مانند بیشتر کسب‌وکارها در اوگاندا، آن هتل هم بسته است. او فکر می‌کند تا بازگشت دوباره‌اش به کار، زمان لازم است. پنج ماه دیگر او صاحب فرزندی می‌شود، فرزندی که ممکن است قبل از به دست آمدن شغل، به دنیا بیاید.
استانداردهای زندگی او سقوط کرده است. او قبلاً با خرید آب بهداشتی، منبع آبش را پر می‌کرد، اما این روزها آب را از چاهی کثیف می‌کشد چون رایگان است و کم و بیش با کمک دوستان و خانواده امورات خود را می‌گذراند، اما برای چه مدت؟
در شرایط عادی، مردم در کشورهای فقیر راه‌های زیادی برای فائق آمدن بر شوک‌های اقتصادی دارند. اگر عضوی از خانواده بیمار شود، دیگر اعضا می‌توانند ساعات بیشتری کار کنند و جبران درآمد ازدست‌رفته او را کنند. یا از فامیل و همسایه‌ها کمک بگیرند. یا اگر کل یک روستا براثر برداشتِ بدِ محصول دچار تنگدستی شود، می‌توانند از برادرزاده‌ای که در یک شهر بزرگ یا کشوری خارجی کار می‌کند بخواهند قدری پول برایشان بفرستد. تمام این چیزی که متخصصان توسعه آن را «مکانیسم‌های جبران» می‌نامند، به آرامش اوضاع بستگی دارند نه شوکی همگانی و ناگهانی. ولی افسوس که کووید 19 چنان کاری کرده است.
در بسیاری از مناطق، کارگرها نمی‌توانند درآمد ازدست‌داده را با کار بیشتر جبران کنند زیرا تقاضا برای نیرویِ کار آنها از میان رفته است. رستوران‌های خالی، به پیشخدمت نیاز ندارند، فروشگاه‌های خلوت نیاز به نظافت ندارند و تنها تعداد معدودی موتورسوار برای خرید میوه از فروشندگان دوره‌گرد وجود دارد.
کسانی که به تازگی دچار فقر شده‌اند، به سادگی از دوستان و بستگان نیز نمی‌توانند کمک بگیرند، حال هرکجای دنیا که باشند همه شوکی عظیم و همزمان را تجربه می‌کنند. بانک جهانی پیش‌بینی می‌کند حواله پول توسط کارگران مهاجر 20 درصد در سال جاری کاهش داشته باشد. مهاجران نپالیِ مرد که هنوز در آن‌سوی آب‌ها هستند، اکنون یک‌چهارم مقداری را که در ژانویه پول می‌فرستادند می‌فرستند. بسیاری هیچ چیزی نمی‌فرستند، آنها به خانه بازگشته‌اند.
بیشتر کشورها در دنیای در حال توسعه هنوز نیازمند این هستند که شهروندانشان در خانه بمانند و جز به ضرورت بیرون نیایند. اما تنها تعداد کمی از فقیرترین کشورهای دنیا توانایی این را دارند که از خانه کار کنند و بدون کار، بسیاری چیزی برای خوردن ندارند. بنابراین، کووید 19 یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای دهه‌های اخیر را به خطر انداخته است که چیزی نیست جز کاهش چشمگیر فقر جهانی.
افزایش تعداد فقرا
از 1990 تا سال گذشته، تعداد افراد بسیار فقیر -آنها که با روزی کمتر از 9 /1 دلار گذران می‌کنند- از دو میلیارد نفر یا 36 درصد جمعیت جهان، به حدود 630 میلیون نفر یا تنها هشت درصد جمعیت رسیده بود. اکنون برای اولین‌بار از سال 1998، این عدد در حال افزایش است- آن‌هم به سرعت. سوالات اساسی اینهاست: چند میلیون نفر دوباره به فقر بازخواهند گشت؟ و آیا زمانی که همه‌گیری از سر بگذرد، آنها به سرعت دوباره از فقر رها می‌شوند یا اثرات آن برای مدت‌های طولانی پابرجا می‌ماند یا همیشگی می‌شود؟
پاسخ به چنین سوال‌هایی به شکل دیوانه‌واری سخت است. بانک جهانی تخمین می‌زند که تعطیلی‌های ملی و سقوط اقتصاد جهانی دست‌کم 49 میلیون نفر را به دامان فقر مطلق خواهد کشاند و تقریباً تمام اثرات مثبت کاهش فقر از سال 2017 را از بین خواهد برد. این آمار خوش‌بینانه و دست‌نیافتنی به نظر می‌رسد- تخمین بانک بر اساس داده‌های منتشرشده در ماه آوریل است. اعداد جدیدتر بسیار غم‌انگیزتر هستند. برای مثال، در 17 ماه می، گلدمن‌ساکس پیش‌بینی کرد که اقتصاد هند با نرخ سالانه‌ای حدود 45 درصد در حال کوچک شدن است. اندی سامر از کینگ کالج لندن تخمین می‌زند که اگر درآمد سرانه جهان 20 درصد کاهش پیدا کند، که دست‌کم برای چند ماه این‌گونه است، تعداد افراد با فقر مطلق 420 میلیون نفر افزایش می‌یابد- به اندازه کل جمعیت آمریکای جنوبی. این امر آثار یک‌دهه مبارزه با فقر را محو خواهد کرد.
بسیاری از کشورهای فقیر، نوعی از تعطیلی را که در کشورهای ثروتمند اجرا شده است، کپی کرده‌اند. اما شرایط بسیار متفاوت است. ثروتمندان بسیار راحت‌تر می‌توانند شغل خود را از خانه انجام دهند و کارگرها در کشورهای ثروتمند که نمی‌توانند کار خود را انجام دهند، مانند پذیرش هتل‌ها و پیشخدمت‌ها، عموماً به خوبی توسط مالیات‌دهندگان حمایت می‌شوند.
در نقطه مقابل، زمانی که هند یک قرنطینه و تعطیلی سخت و دراماتیک را در 24 مارس اعمال کرد، 140 میلیون نفر که تخمین زده می‌شد شغلشان را از دست می‌دهند، ناگهان دچار مشکلات بزرگی شدند. ده‌ها میلیون از مهاجران که از روستاها به شهرها آمده بودند، ناگهان درآمد خود را از دست دادند، نمی‌توانستند اجاره خود را بدهند و قطاری هم نبود که آنها را به خانه ببرد، چون آنها هم تعطیل شده بودند. میلیون‌ها نفر صدها کیلومتر را پیمودند تا به روستاهایشان برگردند، جایی که خانواده‌هایشان دست‌کم پذیرایشان بودند. تعطیلی تا 31 ماه مارس تمدید شده و تنها تغییرات کوچکی اعمال شده است.
تعطیلات مضر برای کم‌درآمدها
قصه‌های پرغصه مشابهی از دیگر نقاط فقیر نیز در پیش است. بیش از 80 درصد از کنیایی‌ها و سنگالی‌ها، در اوایل آوریل کاهش درآمد خود را گزارش کرده‌اند. در مطالعه‌ای برای دانشگاه منچستر، 60 خانواده بنگلادشی برای پول نامه‌نگاری کرده بودند. قبل از ماه مارس، هرماه حدود هزار دلار به هر خانواده می‌رسید که هیچ مقدار آن مربوط به درآمد نبود. در آوریل این مقدار به 300 دلار سقوط کرد.
در کشورهای با درآمد متوسط هم تعطیلی شرایط ناگواری به وجود آورده است. اوضاع در کلمبیا آنچنان سخت شد که باعث به وجود آمدن تظاهراتی در باریوس‌‌های طبقه متوسط شد. در آلتاویستا، شهری در نزدیکی پایتخت ال‌سالوادور، مردم پرچم‌های سفید را از پنجره‌های خود آویزان کرده‌اند که نشان دهند غذایشان به اتمام رسیده است.
کارولینا سانچز پارامو از بانک جهانی می‌گوید: تقریباً یک‌شبه، مردم از داشتن درآمد به درآمد صفر رسیدند. درآمد کمتر اغلب به معنی غذای کمتر است. برنامه جهانی غذا (wfp) پیش‌بینی کرده است که گرسنگی شدید تا پایان سال 2020 دو برابر شود. دیوید بیسلی، رئیس کارولینا، نگران است که ظرف چند ماه چندین قحطی تاریخی را شاهد باشد.
سیستم‌های تامین اجتماعی و درمانی، نه‌تنها توسط خود ویروس بلکه با تعطیلی‌ها نیز مختل شده‌اند، امری که باعث شده است مردم برای پیدا کردن درمان بیماری‌ها و مشکلات دیگرشان نیز کاری سخت‌تر پیش‌رو داشته باشند. تیمی در دانشگاه جان هاپکینز محاسبه کرده‌اند که در میان 118 کشور فقیر و درآمد متوسط، اختلالات در سیستم درمانی و مبارزه با گرسنگی 2 /1 میلیون کودک و 57 هزار مادر را طی شش ماه از بین خواهد برد. یک گروه تحقیقات بین‌المللی به نام Stop tb Partnerhip اعلام کرده است که تنها در هند، وقفه‌ها در پیشگیری و درمان بیماری‌ها ناشی از تعطیلی سه‌ماهه و به دنبال آن یک دوره ده‌ماهه احیا، باعث مرگ 500 هزار نفر بر اثر سل خواهد شد.
توقف برخی کسب‌وکارها، باعث تعداد مرگ‌ومیری بیشتر از زمان بازبودن و فعالیت آنها می‌شوند. گزارشی از مدرسه بهداشت و پزشکی گرمسیری، تخمین می‌زند که اگر محدودیت‌ها، از واکسیناسیون جلوگیری کنند، در آفریقا به ازای هر مرگ ناشی از کووید 19 که جلوگیری می‌شود، 140 نفر می‌میرند.
حتی تعطیلی‌های ملایم هم می‌توانند در کشورهای فقیر مضر باشند. کمیسیون ملی برنامه‌ریزی مالاوی و دو اندیشکده، یک تحلیلِ هزینه فایده در مورد ادامه محدودیت‌ها در مالاوی شامل تعطیلی مدارس، کاهش سفرها و توقف امور توسعه بهداشت انجام داده‌اند. آنها تخمین زده‌اند که اگر تعطیلی برای 9 ماه حفظ شود، از حدود 12هزار مرگ ناشی از کووید 19 جلوگیری خواهد شد. اما باعث می‌شود افراد بیشتری دچار گرسنگی شوند، که آنها را بیشتر در معرض سل و مالاریا قرار می‌دهد، و بنابراین تعداد کل مرگ‌ومیرهای کاهش‌یافته، نصف مقدار گفته‌شده خواهد بود. و به خاطر اینکه قربانیان ویروس کرونا اغلب افراد مسن ولی قربانیان مالاریا کودکان هستند، تعطیلی در اصل باعث از بین رفتن 26000 هزار سال از زندگی افراد می‌شود.
تعطیلی همچنان می‌تواند باعث زیان 12 میلیارددلاری مالاوی شود، آن‌هم با توقف کار کردن مردم و وقفه در تحصیل کودکان که باعث می‌شود در آینده درآمد کمتری داشته باشند. این عدد تقریباً برابر دو سال تولید ناخالص داخلی است- عددی سهمگین. درمجموع آنها تخمین زده‌اند که هزینه تعطیلی تقریباً 25 برابر فایده آن است.
چنان محاسباتی دارای ضریب خطاهای بزرگی است. اما در هر صورت این موضوع را روشن می‌کند که چرا بسیاری از متخصصان فکر می‌کنند که شیوه تعطیلی در کشورهای ثروتمند در بسیاری از کشورهای فقیر پایدار نخواهد ماند.
بدون کار، بدون درآمد، بدون غذا
مردمی که پس‌اندازی ندارند یا ذخیره مطمئنی در اختیارشان نیست، به سادگی نمی‌توانند از کار کردن دست بکشند. اگرچه میلیون‌ها نفر مجبور به این کار شده‌اند. قبل از بحران، جاناتان سولمایور، یک توک توک در داواوو سیتیِ فیلیپین می‌راند. او می‌گوید: من چهار نفر را سیر می‌کردم اما تنها درآمد زندگی من اکنون متوقف شده است. طبق یافته‌های موسسه تحقیق در نوآوری ییل، تعداد ساعاتی که مردها در غرب نپال، می‌توانند در ازای مزد کار کنند 75 درصد کاهش پیدا کرده است. در ازبکستان، تعداد خانوارهایی که دست‌کم یک نفر در آنها کار می‌کرده است، 40 درصد کاهش یافته است.
همچنان که تعداد نان‌آوران سقوط می‌کند، قیمت غذا بالا می‌رود. در هند قیمت سیب‌زمینی 15 درصد رشد داشته است. در اوگاندا بهای اقلام کلیدی خوراکی از میانه ماه مارس تاکنون بیش از 15 درصد افزایش داشته است. ذخیره غذای جهانی در حال تقویت شدن است، اما مشکلات محلی شدید است. در استان کوئزون فیلیپین، قرنطینه‌ای شدید، باعث از بین رفتن کدو، حبوبات و خربزه‌ها در مزارع شد. در هند، سبزیجاتی که برداشت شده بودند گندیدند، چون‌که نمی‌توانستند به بازار مصرف حمل شوند. در شرق آفریقا، کووید 19 تنها بلایی نبود که امسال نازل شد: هزاران میلیارد ملخ یک‌بار دیگر محصول مزارع را بلعیدند.
امیدی وجود دارد که روستاییان فقیر از بدترین شرایط جان به در برند. ویروس زمان بیشتری را نیاز دارد تا به روستاهای دوردست برسد، جایی که فاصله‌گذاری اجتماعی از زاغه‌ها راحت‌تر اجرا می‌شود. کشاورزان احتمالاً قادر خواهند بود که خود را سیر کنند. اما حتی فقیرترین خانوارهای روستایی آفریقا، نیمی از غذای خود را می‌خرند. بسیاری از آنها در شرایط عادی درآمدشان را با کار و مزد گرفتن تامین می‌کنند، امری که دیگر ممکن نیست.
آنهایی که بینوا بودند، بینواتر می‌شوند. در اوگاندا wfp، وعده‌های غذایی را برای پناهجویان 30 درصد کاهش داده است و حمایت مالی نیز در حال اتمام است. در بنگلادش بیشتر از 70 درصد پناهجویان روهینگیایی می‌گویند که اکنون قادر به خرید غذا نیستند.
به گفته خانم سانچز پارامو، بیشترین آسیبِ تجمع‌یافته در شهرهای بزرگی مانند کلکته و کینشاسا خواهد بود. حتی پیش از همه‌گیری حدود 130 میلیون نفر از ساکنان شهرها در فقر شدید بودند. بسیاری خود را با راندن ریکشا‌ها یا دوره‌گردی و فروش سبزیجات، در بالای خط فقر نگه می‌داشتند. تعطیلی عمومی، این امر را متوقف کرده است. در هند 84 درصد از فقرای مناطق شهری که برای خود کار می‌کردند، شغل خود را از دست داده‌اند.
حتی در مناطقی که تعطیلی کمتر شدید است، فقرای شهرنشین در حال تقلا هستند. در مکزیکوسیتی، جایی که خانه ماندن بیشتر پیشنهاد است تا احتیاج، رومالدو سن خوان گارسیا در شرایط عادی وقتش را با واکس زدن کفش‌ها می‌گذراند. اما این روزها آن عده از مردم که می‌توانند از پس هزینه واکس زدن کفش بربیایند، دیگر کفش چرمی نمی‌پوشند، چون دور از محل کار هستند. در یک روز طولانی در خیابان، گارسیا تنها دو جفت کفش واکس زد. تنها برای پرداخت اجاره‌خانه ماهانه‌اش باید 100 جفت کفش واکس بزند. در روزهای سختی، فرزندانش عموماً شیفت‌های اضافه‌ای را به پیشخدمتی می‌گذراندند. اما به دلیل ویروس، رستوران‌ها هم بسته‌اند.
با گزینه‌های محدود در دسترس، بسیاری از فقرای جدید، کارهایی می‌کنند که شرایط را برای خروجشان از فقر حتی بعد از احیای اقتصاد سخت‌تر می‌کند. آنها کمتر می‌خورند، دارایی‌های مثمر ثمر خود را می‌فروشند و حتی کودکان را از مدرسه می‌گیرند.
ناتان توموهیمبیسه، یک کارگر گلخانه در اوگاندا که بدون حقوق از کار بیکار شده، می‌گوید: وقتی من شام می‌خورم به این معنی است که ناهار را فدا کرده‌ام. او نمی‌داند که آیا می‌تواند قسط بعدی شهریه مدرسه دخترش را بدهد یا نه. در بیچارگی، او از پدرش در روستا درخواست کرده که چند بز خانوادگی را بفروشد. او می‌گوید: من درهم شکسته‌ام. کارگران دیگری که می‌شناسد حتی زمین‌هایشان را فروخته‌اند. چرا؟ می‌گوید: «بقا، قضیه مرگ و زندگی است.»
دارایی‌هایی مانند زمین، دام و تاکسی‌های موتوری، تنها یک‌بار می‌توانند به فروش برسند. وقتی تعداد زیادی شروع به فروش آنها در یک زمان می‌کنند، قیمت‌ها سقوط می‌کنند و مردمی که دارایی‌های مولد خود را امروز می‌فروشند، فردا هیچ منبع درآمدی نخواهند داشت.
صرفه‌جویی در غذا هم دارای ریسک است، خصوصاً برای کودکان. سوءتغذیه از رشد طبیعی مغز و بدن جلوگیری می‌کند. از رشد بازماندن، باعث بهره هوشی کمتر، مشکلات قلبی بیشتر و درآمد کمتر در زندگی می‌شود. طبق گفته موسسه تحقیقاتی ییل، در شهرهای سیرالئون، تقریباً 60 درصد مردم گفته‌اند که دفعات کمتری نسبت به هفته قبل از آن غذا خورده‌اند. 14 درصد گفته‌اند که یک روز کامل هیچ غذایی نخورده‌اند.
بیرون ماندن کودکان از مدرسه تبعات بلندمدت بدی دارد. یک مقاله بانک جهانی نشان می‌دهد که اگر مدارس تنها برای چهار ماه بسته باقی بمانند، کاهش درآمد طول زندگی آنها برابر 15 درصد تولید ناخالص جهانی خواهد بود.
اینجاییم که کمک کنیم
دولت‌ها می‌توانند کمک کنند. تمام 181 کشور اعلام کرده‌اند که تلاش مضاعفی برای حمایت از فقرا انجام خواهند داد، که 60 درصد آن به صورت کمک نقدی و غذایی خواهد بود. برای میلیون‌ها نفر، این امر راه نجات است. گانش، یک راننده ریکشا در دهلی، می‌گوید او خوش‌شانس بود که یک آگهی دولتی مبنی بر برنامه پرداخت 5000 روپیه معادل 70 دلار به کارگران ریکشای بیکار را دید. او نامش را پیامک زد و به زودی پولش را گرفت. در صورتی که اکثریت غالب پول در چنین برنامه‌های حمایتی، در کشورهای ثروتمند است. در فقیرترین‌ها، برنامه‌های حمایتی جدید اعلام‌شده تاکنون، تنها به یک دلار به ازای هر نفر می‌رسد- در کل، نه در یک روز. گانش می‌گوید راننده‌های دیگر هم برای کمک ثبت‌نام کرده‌اند اما هیچ چیزی تاکنون نگرفته‌اند.
شبکه‌های حمایتی موجود، مدت‌هاست بر روستاها متمرکز شده بودند، که البته منطقی هم به نظر می‌رسید، چون فقیرتر بودند. اما بسیاری از فقرای جدید در شهرها هستند. سیستم‌ها نیاز به انطباق دارند، ولی بسیاری از آنها بد مدیریت می‌شوند. برنامه فدرال اعانه پول و غذای هند، ازهم‌گسیخته است و بسیاری از فقیرترین‌ها را نادیده گرفته. در اوگاندا، سخنگویِ خودِ حکومت، تلاش‌های آن را برای رساندن کمک به دست نیازمندانِ واقعی «ناکافی، ناشایست و سازمان‌نیافته» خواند. مصر در نظر دارد تنها به دو میلیون نفر از صد میلیون جمعیت خود کمک مالی کند.
در کشورهایی مانند کنیا و بنگلادش، پول در گردش کمک‌ها را سریع‌تر منتقل می‌کرد. اما فقیرترین‌ها اغلب به سختی قابل دسترسی هستند. دولت‌ها اغلب حتی نمی‌دانند آنها که هستند و سیستم‌های تامین اجتماعی، همه‌گیری را هنگام طراحی در نظر نگرفته‌اند. در آفریقای جنوبی، تاخیرها باعث ایجاد صفوف در بیرون ادارات پست برای ثبت‌نام دریافت کمک شده است، صفوفی که با فاصله‌گذاری اجتماعی نیز همراه نیست. در بسیاری از کشورها فساد، تاثیر برنامه‌های رفاهی را کاهش می‌دهد. در زیمبابوه کمک‌ها به سمتِ هواداران حزبِ حاکم هدایت شده است. در اوگاندا، نمایندگان مجلس، خود تصمیم گرفتند راساً 6 /2 میلیون دلار از کمک دولتی را در مناطق انتخابیه خود پخش کنند. دادگاهی حکم به بازگرداندن این پول داد.
بزرگ‌ترین مشکل اما این است که دولت‌ها در فقیرترین کشورها پول زیادی ندارند. و دارند فقیرتر نیز می‌شوند. بانک جهانی می‌گوید درآمد دولت‌های آفریقایی در سال جاری 12 تا 16 درصد افت خواهد داشت. در نیجریه، که بیشتر از هر کشور دیگری ماوای فقیرترین‌هاست، سقوط بهای نفت خام برنامه‌های دولت را نقش بر آب کرده است. طی بحران مالی جهانی، بسیاری از کشورهای فقیر هزینه‌های آموزش را کاهش دادند، آنها نیز شاید این کار را مجدداً انجام دهند.
تمام این مسائل باعث شده است تا تقاضا برای اجرای تعطیلی عمومی بالا بگیرد. این امر کشورهای فقیر را از ضربه خوردن توسط بحران جهانی اقتصادی حفظ نخواهد کرد. وقتی مردم هنوز از مبتلا شدن هراسان باشند، همه کسب‌وکارها مجدداً بازگشایی نخواهند شد. اما دست‌کم فقرا می‌توانند تلاش کنند به سرکار بروند و کودکان می‌توانند واکسینه شوند.
نیجریه، هم‌اینک با وجود بالا رفتن موارد ابتلا به ویروس، شروع به تسهیل تعطیلی در شهرهای بزرگ کرده است. بنگلادش و پاکستان نیز این تسهیل را آغاز کرده‌اند. هند در ماه بعد تا حدودی بازگشایی خواهد شد. این امر همواره مقبول نیست- بعد از دو هفته تعطیلی، 82 درصد از هندیان از اولین تمدید تعطیلی حمایت کردند. غنا، یکی از اولین کشورهای آفریقایی در برداشتن برخی محدودیت‌ها، ریسک این‌کار را نشان داده است. در یک کارخانه ماهی، 533 کارگر اخیراً مبتلا شده‌اند.
تعطیلی هوشمندانه‌تر
اما انتخاب دوگانه نیست: یا تعطیلی کلی یا بدون هیچ اقدام احتیاطی. دولت‌ها و شهروندان می‌توانند بدون مختل کردن کل اقتصاد، کارهای زیادی برای جلوگیری از شیوع بیماری انجام دهند. می‌توانند از سالمندان محافظت کنند و همزمان اجازه دهند بزرگسالان به سرکار و کودکان به مدرسه بروند. آنها می‌توانند کلوپ‌های شبانه را بسته نگه دارند و همزمان ایستگاه‌های اتوبوس و کارخانه‌ها را باز- با ماسک‌های اجباری و شستن دست‌ها و فاصله‌گذاری اجتماعی. آنها می‌توانند در شناسایی واگیری‌ها و قرنطینه کردن مبتلایان بهتر عمل کنند. آنها می‌توانند حقایق در مورد بیماری را به مردم آموزش دهند تا آنها بتوانند از خودشان مراقبت کنند. کارکنان بخش سلامت این‌کار را به خوبی طی بحران ابولا انجام دادند.
راه‌حل هرچه باشد، کشورهای فقیر به کمک کشورهای توسعه‌یافته نیاز دارند. هوی خاراس از موسسه بروکینگز که یک اندیشکده است می‌گوید کشورهای ثروتمند طی همه‌گیری رقم هنگفت هشت تریلیون دلار صرف حمایت از شهروندان خود کرده‌اند. این مساله مورد علاقه آنها خواهد بود که به کشورهای فقیر در مبارزه با بیماری کمک کنند، در غیر این صورت آنها مخازن ویروس کرونایی خواهند شد که می‌تواند مجدداً کشورهای ثروتمند را آلوده کند. متیو اسپنسر از آکسفام، یک سازمان غیردولتی، می‌گوید که تاکنون پاسخ جهانی بسیار سطح پایین بوده است. تاکنون صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی به ترتیب 20 و شش میلیارد دلار اختصاص داده‌اند. مذاکرات در مورد بخشودگی بدهی‌ها به کندی پیش می‌رود.
آمارتیا سن از دانشگاه هاروارد می‌گوید در گذشته بحران‌ها، برخی اوقات باعث همبستگی در میان فقرا می‌شدند. در بریتانیا طی دهه 1940، امید به زندگی به علت سیستم جیره‌بندی زمان جنگ که اطمینان می‌داد همه تغذیه شوند، ولو ناکافی، هفت سال افزایش یافت. طبق گزارش در دست انتشارِ مطالعه‌ای در برنامه توسعه سازمان ملل، سال‌های 2013 تا 2016، باوجود همه‌گیری ابولا، استانداردهای زندگی در سیرالئون، سریع‌تر از 70 کشور فقیر دیگر بهبود یافت. تلاش عظیم برای نبرد با ابولا، آثار جانبی نیز داشت، چنان‌که کارکنان بهداشتی و خدمات عمومی، به بهبود تغذیه و کاهش مرگ کودکان نیز کمک کردند. زیبا خواهد بود اگر کووید 19 چنان تلاش‌هایی را دوباره برانگیزد. اما اکنون، دنیای ثروتمند به علت مشکلات خود، بسیار پرمشغله‌تر از توجه زیاد به فقراست.
