آل سعود در هوای صعود

محمد بن‌سلمان، ولیعهد جوان عربستان سعودی برنامه متفاوتی را برای آینده این کشور در نظر دارد. متنوع‌سازی اقتصاد و منابع درآمدی و گذر از وابستگی به نفت، رویایی است که بن‌سلمان، چندی است در سر می‌پروراند و از همین‌رو، برنامه‌ای را با عنوان «چشم‌انداز 2030» (Vision, 2030) ارائه کرده است.

شاهزاده تاج‌گذاری‌کرده عربستان به این نتیجه رسیده است که اگر کشورش بخواهد به همین منوال پیش برود و به درآمدهای نفتی تکیه کند، سرانجام خوبی پیش رویش نخواهد بود. از همین‌رو قصد دارد با فروش سهام بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده نفت جهان، یعنی آرامکو و همچنین فروش سهام بنگاه‌های دولتی دیگر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری بزرگی را به وجود آورد که بتوانند نفت جدید این کشور باشند.

به بهانه برنامه‌های اصلاحی و محرک اقتصادی که در دستور کار عربستان قرار گرفته است، تلاش کرده‌ایم به این سوال پاسخ دهیم که این کشور به چه سمتی در حرکت است. بنابراین با بررسی سیر تاریخی حرکت اقتصاد عربستان در دهه‌های گذشته تاکنون و بررسی روند تغییر شاخص‌های اقتصادی غول نفتی خاورمیانه، سعی شده است به آنچه طی این دهه‌ها بر عربستان گذشته است، پرداخته شود.

همچنین در چشم‌انداز 2030، برنامه‌هایی برای حذف یارانه‌های انرژی وجود دارد. گفته می‌شود بن‌سلمان تصمیم دارد در ابتدای سال میلادی جدید، قیمت سوخت را تا 80 درصد افزایش و سایر یارانه‌های دولتی را نیز کاهش دهد. در کنار این طرح‌ها، بسته محرک اقتصادی برای بخش خصوصی در عربستان سعودی در نظر گرفته شده است که سعی کرده‌ایم تا حد قابل قبولی به پاسخ به این سوال که این بسته حاوی چه سیاست‌هایی است و چگونه در دستور کار قرار گرفت، بپردازیم. به علاوه دیدگاه‌های مخالفان و موافقان این بسته محرک اقتصادی برای بخش خصوصی به همراه اهدافی که در پس آن وجود دارد، بررسی شده‌اند.

در نهایت نیز با توجه به وضعیت حال حاضر عربستان سعودی و مشکلاتی که با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند و همچنین نمودارهای منتشرشده از سوی سازمان ملل، صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و PWC، افق سعودی‌ها را مورد تحلیل قرار داده‌ایم.