توجه به امواج گرما

تکان‌دهنده‌ترین موضوع در موج گرمایی که شمال غرب اقیانوس آرام را تحت تاثیر قرار داد آن نیست که منطقه‌ای با آب‌وهوای معتدل به آن دچار شده یا رکوردهای درازمدت پیشین شکسته شده‌اند بلکه آن است که شکسته شدن این رکوردها با فاصله بسیار بزرگی صورت گرفت. در شهر پورتلند ایالت اورگان دماسنج‌ها رقم بی‌سابقه 6 /46 درجه سانتی‌گراد را نشان دادند. این شهر یکی از چندین شهر منطقه است که در آنها رکوردهای قدیم حداکثر با اختلاف 5 درجه شکسته شده‌اند. همزمان، امواج گرما به مرکز اروپا و حتی سیبری هجوم آورده‌اند.

اخبار مربوط به موج گرما در صدر رسانه‌ها قرار گرفته‌اند اما هنوز به آنها توجه کافی نمی‌شود. طبق گزارش نشریه پزشکی لانست (Lancet)، در سال 2018 حدود 300 هزار نفر، عمدتاً در هند و چین، جان خود را به خاطر گرمای شدید از دست دادند. نسبت به سال 2000، این آمار 54 درصد افزایش یافته است. برخلاف طوفان‌ها و سیل‌ها، امواج گرما تصویر قبل و پس از وقوع ندارند و آسیبی به املاک و دارایی‌ها وارد نمی‌کنند.

موج گرما یک قاتل خاموش است. قربانیان آن اغلب در پشت صحنه هستند و فقط در افزایش آمار مرگ‌ومیرها یا پذیرش‌های بیمارستانی نشان داده می‌شوند. به عنوان مثال، در سال 2008 مشخص شد که در اروپای سال 2003 تعداد 70 هزار نفر به خاطر وقوع موج گرما جان باخته بودند. علاوه بر این،‌ گرما با تشدید شرایط نابسامانی مانند مشکلات قلبی جان افراد را می‌گیرد بنابراین نمی‌توان تمام مرگ‌ومیرهای ناشی از آن را مستقیماً به آن  نسبت داد.

تغییرات اقلیمی بروز امواج گرما را مکرر و شدت‌ آنها را بیشتر می‌کنند. حتی اگر تا اواسط این قرن تصاعد گازهای گلخانه‌ای به صفر خالص برسد، دما همچنان تا چند دهه رو به افزایش خواهد بود. بنابراین لازم است اقدامات دیگری برای محافظت از افراد در برابر گرمای شدید به عمل آید.

دولت‌ها می‌توانند سامانه‌هایی برای آماده‌باش کارکنان بخش سلامت راه‌اندازی، مدارس را تعطیل و فعالیت‌های فضای باز را تعلیق کنند. آنها می‌توانند پیش‌بینی‌های امواج قریب‌الوقوع گرما را در اختیار عموم قرار دهند؛ خطرات آنها را توضیح دهند و دقیقاً به مردم بگویند چه کاری انجام دهند. کانال‌های دیجیتال از جمله رسانه‌های اجتماعی می‌توانند به نشر گسترده این اطلاعات کمک کنند و این کمک‌ها صرفاً به مناطق خاصی مانند شمال غرب اقیانوس آرام محدود نباشد. به عنوان نمونه، در سال 2017 فیس‌بوک وقوع موج گرما را به اطلاع نیمی از ساکنان داکا پایتخت بنگلادش رسانید.بهبود زیرساختارها نیز سودمند خواهد بود. به عنوان مثال می‌توان فضاهای سایه‌دار، پارک‌های آبی و ایستگاه‌های رطوبت‌ساز تعبیه کرد تا افراد در آنجا خنک شوند. همچنین باید مراکز خنک دارای تهویه مطبوع راه‌اندازی شوند که در آن افراد پناه بگیرند و در صورت نیاز بخوابند. این تجهیزات به نوبه خود به شکل بنیادی‌تری از زیرساختارها یعنی دسترسی مطمئن به آب و برق نیاز دارند. لازم است عرضه آب و برق به دقت مدیریت شود.سرانجام نوبت برنامه‌ریزی می‌رسد. قوانین ساخت‌وساز باید الزام سازند که ساختمان‌های مسکونی و اداری جدید توانایی مقابله با گرمای شدید را دارند.می‌توان ساختمان‌های موجود را نیز اصلاح کرد. مثلاً دیوارها و پشت‌بام‌ها را به رنگ سفید درآورد یا ورقه‌های سفیدرنگی به آنها افزود تا جلوی انباشت گرما در ساختمان را بگیرد. کاشت درختان به شکل جنگل‌های شهری مینیاتوری نیز در ایجاد سایه‌، خنک کردن هوا و پاکیزه کردن آن موثر است.می‌توان درک کرد که هم‌اکنون جهان با یک مشکل بزرگ سلامت دست‌وپنجه نرم می‌کند. اما سناریوهای پیش‌رو نشان می‌دهند موج گرما، چاقی مفرط و مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها تهدیدهای دهه‌های آینده خواهند بود.قطعاً کسی نمی‌توانست زمان پیدایش و شدت تاثیر ویروس کرونا را پیش‌بینی کند اما دیگر بحران‌ها قابلیت پیش‌بینی و جلوگیری بسیار بیشتری دارند. هیچ بهانه‌ای نداریم که آنها را جدی نگیریم.

منبع: اکونومیست