تردید سرمایه‌گذاران بورسی

رشد پی در پی شاخص کل بورس تهران با وجود تاکید مقامات و صاحب‌نظران اقتصادی کشور از جمله وزیر اقتصاد و برخی مدیران ارشد شرکت‌های بزرگ مبنی بر بدون حباب بودن این بازار، نهاد نظارتی بازار را بر آن داشت تا در ابتدای هفته شش نماد مطرح شبندر، شبریز، وصندوق، شیراز، کرمانشاه و ذوب را به جهت بررسی وضعیت مالی و اطلاع‌رسانی و نیز بررسی افزایش ارزش سهام آنها متوقف کند. این درحالی است که برخی دیگر از نمادهای مطرح بازار از جمله شتران و شراز، هفته‌هاست که به دلیل متوقف شدن معامله نمی‌شوند. عکس‌العمل معامله‌گران بازار نسبت به بسته شدن نمادهای پرطرفدار بورس، عملی جز تشکیل صفوف عرضه نبود. امری که حاکی از نگرانی معامله‌گران از حبس شدن پول خود در بازار سرمایه بود. با این وجود اهالی بازار معتقدند بستن نماد راهکار مناسبی برای تعادل معاملاتی نیست. بلکه این امر را باید به سهامدار عمده سپرد تا با جمع‌آوری یا عرضه سهم، قیمت را به سطوح ارزندگی خود برساند. حال که بعضاً خود سهامدار عمده و سایر حقوقی‌های فعال بازار اقدام به خرید سهم می‌کنند یا قیمت‌های فروش محصولات بالاتر از نرخ بودجه به وقوع پیوسته است، شفاف‌سازی اطلاعات قابل توجیه‌تر از توقف و بستن نماد به نظر می‌رسد. در چند ماه گذشته فاکتور نقد‌شوندگی بالا به عنوان مهم‌ترین مزیت در بورس سهام قلمداد می‌شد. لذا کارشناسان معتقدند در صورت ادامه یافتن و طولانی شدن توقف نمادها، ضمن کند شدن عنصر نقدشوندگی، شاهد حرکت سیل نقدینگی به تالاب ارز و طلا خواهیم بود و پس از آن گسترش امواج متلاطم قیمت ارز و طلا همانند پایان سال گذشته را به نظاره خواهیم نشست. کما اینکه بازدهی بیش از 60 و 70‌درصدی بازار سکه و ارز از نیمه فروردین امسال به بعد، کاملاً بازدهی حدود 45‌درصدی بورس سهام را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. در این رابطه دکتر محمد اصولیان ضمن تاکید بر عدم وجود حباب در بورس به خاطر P/E 8/5 تاکید کرد: خطر اصلی برای اقتصاد، هجوم نقدینگی به سمت بازار ارز، طلا و حتی خودرو است. بورس سهام به دلیل وجود شرکت‌های صادرات‌محور و رشد قیمت دلار، تنها نقطه تعادلی خود را بالاتر برده است. لذا هرگاه نسبت P/E‌ بازار بدون دلیل کارشناسی بالا رفت می‌توان بحث حباب را مطرح کرد. مدیر عامل کارگزاری بورس بیمه ایران در خصوص توقف نمادها در هفته گذشته و نقش حقوقی‌های بازار افزود: اگر قبول کنیم که فعالان بورس و خصوصاً حقوقی‌های بازار با توجه به برنامه بلندمدت و دید کارشناسانه وارد سهمی می‌شوند و رفتار آنها بر قیمت اثرگذار است، دیگر نیازی به اعمال وظیفه قانونی نهادهای ناظر بازار در خصوص توقف نماد دیده نمی‌شود. چیزی که اکنون بازار را اذیت می‌کند، توقف همزمان چند نماد بزرگ بورس است. امری که حتی در زمان برگزاری مجامع سالانه هم مشاهده نمی‌شود. مکانیسم بازار اتوماتیک‌وار خودش را اصلاح می‌کند و نیازی به برخورد غیر‌منتظره نهاد ناظر ندارد. فعالان بازار و خصوصاً سهامداران عمده در صورتی که در هیجان مثبت سهم را نفروشند، با پایین آمدن آن خودشان ضرر خواهند کرد. لذا چون سهامداران در راستای منافع خود حرکت می‌کنند، با اصلاح رفتار خود رفتار بازار را هم اصلاح می‌کنند و نیازی به یک نهاد بیرونی برای ایجاد تعادل در بازار احساس نمی‌شود. وی ادامه داد: یکی از ویژگی‌های بورس تهران هیجان‌های کوتاه‌مدت مثبت و منفی است. بخشی از این هیجان ذاتی و بخشی ناشی از خوش‌بینی یا بدبینی بیش از اندازه است. نه هیجان هفته‌های قبل سهامداران صحیح بود نه ترس هفته گذشته. چرا که اگر سرمایه‌گذار با دید کارشناسانه وارد بازار شده است، نباید تحت تاثیر اتفاقات مقطعی قرار بگیرد. حتی چه‌بسا معامله‌گرانی با خرید در قیمت‌های فعلی، بازدهی بالایی را در کوتاه‌مدت برای خود رقم بزنند. چرا که دورنمای بورس سهام تا پایان سال، صعودی و روشن است. این استاد دانشگاه در خصوص توقف طولانی نمادهایی چون شراز و شتران نیز افزود: بسته ماندن این نمادها ناشی از توجیه نبودن مدیران مالی شرکت‌های تازه وارد‌شده به بورس است. لذا شایسته است قبل از ورود شرکتی به بازار سهام، سازمان بورس آن را با مجموعه مقررات و الزامات خود به نحو کامل آگاه سازد. اما در هفته گذشته و در بین گروه‌های مختلف و فعال بورس، گروه پتروشیمی روند پر‌نوسانی را سپری کرد. درج اطلاعیه شفاف‌سازی ارزی شدن خوراک پتروشیمی‌ها از ابتدای مهرماه توسط پتروشیمی خارک کلید خورد. این امر سرانجام باعث شد شیرینی تعدیل مثبت شخارک به خاطر ترشی افزایش نرخ خوراک کاسته شده و به شش درصد برسد. البته در این گروه پارسان به دلیل رشد شرکت‌های سرمایه‌پذیر خریداران خود را همچنان حفظ کرد. در گروه تجهیزاتی، مپنا با معاملات میلیونی خود، بارها صف خرید را تجربه کرد. درج نماد شرکت نیروگاه عسلویه مپنا در بازار فرابورس به همراه تاثیر‌پذیری قابل توجه مپنا از معاملات بورس انرژی و احتمال اجرای فاز دوم هدفمندسازی در سال آینده، پتانسیل بالای این نماد را برای معامله‌گران واضح کرد. با این وجود عدم اجازه مجلس برای افزایش نرخ حامل‌های انرژی و ابلاغ آن به دولت در روزهای آخر هفته گذشته این سهم را به درصدهای منفی کشاند. در گروه بانکی نیز وبصادر که با شایعه فروش سهام غدیر و شناسایی سود از این محل در ابتدای هفته با اقبال مواجه شده بود، ضمن اطلاعیه‌ای تثبیت سود خود را به بازار اعلام کرد و به همین دلیل وارد مدار منفی شد. در بین سیمانی‌ها نیز اعلام تعدیل حدود 40‌درصدی سیمان هگمتان محرک مثبتی برای کل گروه نام گرفت. احتمال افزایش نرخ سیمان در بازار داخلی، ورود سیمانی‌ها به صادرات مستقیم و ارزی محصولات امری است که می‌تواند گروه را در وضعیت مناسب‌تری قرار دهد. اما در همین گروه، سیمان دشتستان به دلیل افزایش چهار‌برابری هزینه‌های شرکت، تعدیل منفی 11‌درصدی را به بازار اعلام کرد.