چشم انتظار دوحه
کدام بازارها با ریسک بیشتری مواجه بوده‌اند؟
بازارهای مالی در سه ماه گذشته (بهار 1401) به دلیل آزادسازی نرخ ارز (دلار) 4200تومانی، نوسان زیادی را تجربه کردند و به‌تبع آن در بازارهای مالی با واکنش متناسب روبه‌رو بوده‌ایم.
در سه ماه نخست امسال (بهار 1401)، سکه و طلا بهترین بازدهی (سود) را ثبت کردند. با وجود تورم بالای خرداد و تداوم سیر انتظارات تورمی در بازارها، طلا و دلار از پس تورم این سه ماه برآمده‌اند اما بازار سهام نتوانست به مثابه طلا و دلار تورم را پوشش دهد.
در فصل اول امسال (بهار 1401) بازارهای سرمایه‌گذاری کارنامه و عملکرد متفاوتی داشتند. از مهم‌ترین رویدادها و اتفاقاتی که در اقتصاد ایران رخ داد، افزایش قیمت دلار (ارز) در بازار آزاد بود. بهای دلار در سه ماه اول سال 1401 افزایش قابل‌توجهی داشت که به عنوان مولفه پیش‌بینی‌نگر روی سایر بازارها هم تاثیر گذاشت. نرخ تورم نیز در بازه زمانی مزبور روند صعودی طی کرد و در خرداد 1401 رکورد نرخ تورم ماهانه دوباره شکسته شد.
افزایش قیمت دلار
در نخستین ماه بهار (فروردین 1401) دلار وارد کانال 28 هزار تومان هم شد، اما در این سطح باقی ماند. بااین‌حال، دلار بازدهی 6 /5درصدی را در طول یک ماه ثبت کرد. در اردیبهشت 1401، دلار شاهد افزایش 4 /9درصدی در طول یک ماه بود و حتی تا مرز 31 هزار تومان هم بالا رفت، اما در انتهای ماه در کانال 30 هزار تومان به کار خود خاتمه داد. آخرین ماه فصل بهار (خرداد 1401) نیز برای دلار افزایشی بود. دلار در این ماه افزایش 3 /5درصدی را تجربه و تا 33 هزار تومان نیز صعود کرد. بااین‌حال، در پایان ماه کار خود را در حدود 32 هزار تومان به پایان برد. در مجموع از ابتدای سال تا پایان بهار 1401 دلار شاهد افزایش 7 /21درصدی بود.
عملکرد متفاوت بازار سهام
بازار سهام از نظر بازدهی در فصل بهار 1401 در هر یک از ماه‌ها عملکرد متفاوتی داشت. نخستین ماه سال جدید شمسی (فروردین 1401) برای بازار سهام خوش‌یمن بود، اما بقیه ماه‌ها چندان مطابق میل فعالان بازار سهام پیش نرفت. در فروردین 1401، شاخص کل بازار سهام افزایش 6 /10درصدی را تجربه و از یک میلیون و 367 هزار واحد به یک میلیون و 512 هزار واحد ارتقا پیدا کرد.
در دومین ماه سال (اردیبهشت 1401)، رشد شاخص بازار سهام ادامه یافت و شاخص کل به 6 /1 میلیون واحد هم رسید. البته در پایان اردیبهشت، رقم شاخص به یک میلیون و 580 هزار واحد رسید. در ماه دوم سال، شاخص کل بازار سهام 5 /4 درصد افزایش را به ثبت رساند. اما سومین ماه سال (خرداد 1401) برای بازار سهام چندان جالب نبود و بازار 5 /2درصد از ارزش خود را در این ماه از دست داد. از ابتدای سال تا پایان فصل بهار 1401 شاخص کل بازار سهام 6 /12 درصد رشد داشت.
عملکرد مناسب بازار طلا
مروری بر بازار طلا نشان می‌دهد این گزینه سرمایه‌گذاری در فصل نخست سال (بهار 1401) عملکرد خوبی داشته است.
در نخستین ماه از سال (فروردین 1401)، قیمت هر سکه امامی 7 /5 درصد افزایش یافت و به 13 میلیون و 110 هزار تومان رسید. در اردیبهشت 1401 نیز بهای سکه به افزایش خود ادامه داد و در پایان این ماه به 14میلیون و 92 هزار تومان رسید.
در آخرین ماه فصل بهار (خرداد 1401) نیز همگام با رکوردشکنی دلار در بازار آزاد، قیمت سکه تا نزدیک سقف تاریخی خود پیش رفت و در کانال 16 میلیون‌تومانی معامله شد. بااین‌حال، در انتهای خرداد قیمت هر سکه امامی 15میلیون و 497 هزار تومان معامله شد. به این ترتیب از ابتدای سال 1401 تاکنون سکه امامی بازدهی 9 /24درصدی داشته است.
انتظار رکود
در بازار خودرو در سه ماه ابتدای سال (بهار 1401) با وجود افزایش قیمت دلار، شاهد افزایش بسیار اندک خودروهای داخلی و خارجی بودیم. البته در ماه خرداد 1401 با توجه به افزایش قیمت دلار، قیمت‌ها در بازار خودرو افزایش بیشتری را تجربه کردند. از نگاه تحلیلگران و ناظران انتظار می‌رود در سه ماه آینده، بازار خودرو از لحاظ حجم معاملات در رکود بیشتر قرار بگیرد. دلیل چنین انتظاراتی از بازار خودرو، احتمال حذف جدی واردات خودرو است که در روند عرضه و تقاضای بازار می‌تواند موثر باشد.
حجم محدود معاملات در بازار مسکن
در بازار مسکن هم در سه ماه ابتدای سال (بهار 1401) همچنان وضعیت رکودی مشاهده می‌شود و حجم معاملات آنچنان قابل‌تامل و چشمگیر نیست. البته در اوایل فروردین 1401، بازار مسکن رونق خوبی داشت، ولی بعد دوباره بازار مسکن راکد شد. نکته کلیدی که باید مدنظر قرار داد، آن است که آمار معاملات (تعداد فقره‌های معاملاتی) در خانه‌های با متراژ و قیمت پایین، بیشتر بوده است.
در سه ماه گذشته (بهار 1401) متاسفانه بازار سهام بدترین عملکرد را به ثبت رساند. قوانین تکلیفی و ابلاغ بخشنامه‌های دستوری دولت به شرکت‌ها و مجبور کردن عرضه ارز به نرخ ارز نیمایی مانع افزایش مناسب شرکت‌های صادرات‌محور در بازار سهام شده است.
اما در سه ماه پیش‌رو (تابستان 1401) با توجه به اینکه مذاکرات احیای برجام تاثیر مستقیم روی نرخ دلار خواهد گذاشت و با توجه به صحبت‌های پیرامون احیای برجام در صورت توافق بر سر احیای برجام میان ایران و غرب انتظار می‌رود بازارهای سکه، طلا و دلار کاهشی شده و بازار سهام در سهم‌های ریالی‌محور همچون بانک‌ها و خودرو با روند مثبت و روبه جلو دنبال شود که با توجه به سهم این گروه‌ها در ارزش بازار می‌تواند موتور بازدهی‌ها را در بازار سهام روشن کند.
با توجه به اخبار مثبت از دور جدید مذاکرات احیای برجام در دوحه قطر این سناریو دور از دسترس نیست. البته حتی در یک سناریوی بدبینانه، اگر مذاکرات احیای برجام به توافق نینجامد، با توجه به تورم به‌وجودآمده، انتظار می‌رود بازار سهام عقب‌ماندگی خود را نسبت به دیگر بازارها جبران کند.
در مجموع در سه ماه آینده (تابستان 1401) انتظار می‌رود، بازارها از لحاظ حجم معاملات همچنان در رکود باقی بمانند.
