ضرورت تداوم تولید ورق‌های کیفی فولادی
مواد اولیه مورد نیاز صنعت لوازم خانگی چگونه تامین می‌شود؟
صنعت لوازم خانگی ایران توانسته ظرف ماه‌های گذشته، گام‌های رو به رشدی را بردارد و با توجه به رقابتی که میان تولیدکنندگان شکل گرفته و فضایی که در نبود لوازم خانگی تولیدشده از سوی کشورهای کره‌ای پیش‌روی تولیدکنندگان داخلی قرار گرفته، نه‌تنها خودکفایی را تجربه کرده است، بلکه روز‌به‌روز به سمت تنوع‌بخشی به محصولات تولیدی و بالا بردن کیفیت آن، حرکت می‌کند. بر این اساس، وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولی تولید لوازم خانگی در ایران، تلاش کرده با انجام برنامه‌ریزی‌های لازم برای این صنعت، برنامه تولیدی را تعیین و پایش کند. بر این اساس، برنامه این وزارتخانه برای تولید سالانه 11 میلیون دستگاه لوازم خانگی در سال 1400 بوده است؛ در حالی‌که در سال 1399 این هدف‌گذاری 9 میلیون دستگاه پیش‌بینی شده بود که محقق شد؛ ضمن اینکه باید توجه داشت که هدف‌گذاری تولید 9 میلیون‌دستگاهی در سال 99 نسبت به سال 98، از رشد 78درصدی برخوردار بوده است.
با وجود این، وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال 1400 نیز برای تولیدکنندگان برنامه تولید 11 میلیون‌دستگاهی را تعیین کرده است که نسبت به سال 99 رشد مناسبی را تجربه خواهد کرد.
بر این اساس، آمارهای منتشر‌شده از سوی این وزارتخانه به خوبی نشان می‌دهد که تولیدکنندگان لوازم خانگی در جهت اجرای سیاست‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت کمر همت بسته و قصد دارند که با افزایش سطح کمی و کیفی تولید، زمینه را برای تامین نیاز مصرف‌کنندگان داخلی و خارجی فراهم کنند.
آنگونه که گزارش‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد، در چهارماه ابتدای سال جاری، تولید لوازم خانگی در کشور نسبت به سال چهارماه ابتدای سال قبل، به طور متوسط حدود 40 درصد افزایش را تجربه کرده است و برخی از این تولیدات با رشدهای بالاتری هم مواجه بوده‌اند که نمونه آن، افزایش 48درصدی تولید لباسشویی بوده است.
بر این اساس برآورد می‌شود، تولید لوازم خانگی بزرگ کشور، از مرز هشت میلیون دستگاه عبور کند؛ در حالی‌که میزان تولید این دسته از لوازم خانگی، در سال 99 معادل شش میلیون دستگاه بوده است.
برآوردهای ما حاکی از آن است که میزان تقاضا برای عرضه این محصولات در بازار داخلی، هفت میلیون دستگاه باشد که بر این اساس، یک میلیون دستگاه سرریز محصول پیدا خواهیم کرد و باید برای فروش آن در بازار سایر کشورها تلاش کنیم. اما به موازات این رشد تولیدی که از سوی تولیدکنندگان داخلی و وزارتخانه متولی پیش‌بینی شده، همچنان موضوع تامین مواد اولیه مشکلاتی را برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است؛ چراکه برخی از ورق‌های مورد نیاز صنایع لوازم خانگی کشور که عمدتاً ورق‌های کیفی هستند، همچنان با مشکل در تامین مواجه هستند و مشکل از این لحاظ است که برخی از کارخانه‌هایی که روزانه 200 عدد لباسشویی در سال‌های قبل تولید می‌کردند، امروز تولیداتشان به روزانه سه هزار عدد رسیده و در کنار آن، ظرفیت تولید خود را اضافه کرده‌اند؛ اما با رشد این میزان نیاز به مواد اولیه، تولیدکنندگان مواد اولیه امکان تامین برای چنین شرایطی را نداشتند و امروز به واسطه اینکه واردات لوازم خانگی ممنوع بوده و یکسری از برندهای این صنعت نیز بازار ایران را ترک کرده‌اند، تولید به شدت افزایش یافته است و به همین خاطر، نیاز به تامین مواد اولیه در آنها بسیار محسوس است. نکته حائز اهمیت در این میان آن است که صنعت لوازم خانگی، یک صنعت پیشران بوده که ده‌ها صنعت دیگر و هزاران شرکت کوچک را در کنار خود راه می‌اندازد؛ بنابراین هم‌اکنون به واسطه اینکه این صنعت راه افتاده است، نیاز به تامین مواد اولیه دوچندان شده؛ ضمن اینکه باید توجه داشت که تولیدکنندگان لوازم خانگی، به موازات افزایش تولید، تلاش کرده‌اند تا عمق ساخت داخل را در تولید محصولات بالا برده و داخلی‌سازی بسیاری از قطعات و تجهیزات و مواد اولیه را افزایش دهند؛ بنابراین به‌رغم افزایش تولیدی که شکل گرفته، کمتر از گذشته، مواد اولیه خارجی وارد کشور شده و به همین دلیل، با کاهش واردات، ضرورت تامین مواد اولیه داخلی هم بیشتر شده است؛ ضمن اینکه برخی از تولیدکنندگان بزرگ و صاحب‌نام لوازم خانگی نیز، تلاش کرده‌اند با همکاری نزدیک با واحدهای تحقیق و توسعه در کارخانه‌های تامین‌کننده مواد اولیه، زمینه را برای تامین اقلام مورد نیاز خود فراهم کنند. این گونه است که در کنار رشد تولید لوازم خانگی، هزاران کارگاه و شرکت راه‌اندازی شده و اشتغال‌زایی فراوانی ایجاد شده است؛ به نحوی که با توجه به پیشران بودن این صنعت، افزایش تولید باعث ایجاد ده‌ها هزار شغل به صورت مستقیم و غیرمستقیم شده و میزان مصرف مواد اولیه و قطعات بسیار بالا رفته است و ما بعضاً در تامین مواد اولیه دچار مشکل می‌شویم.
در این میان در برخی اقلام همچون ای‌بی‌اس و محصولات پلیمری با مشکل تامین مواجه هستیم و به‌رغم اینکه در برخی موارد، توزیع مواد اولیه نیز به درستی صورت نگرفته و مشکلاتی در بورس کالا بروز کرد، اما اکنون وضعیت کمی متعادل‌تر شده؛ اگرچه ایده‌آل نیست. از سوی دیگر، ورق فولادی نسبت به نیاز تولیدکنندگان لوازم خانگی کمتر تولید می‌شود؛ به خصوص اینکه ورق فولادی که صنعت لوازم خانگی مصرف می‌کند، یک ورق کیفی و ورق سرد است که کمبود وجود دارد و مشکلاتی هم در تامین آن وجود داشت که با ورود معاونت امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت تا حدودی حل شده است.
از سوی دیگر، ما یکسری ورق‌هایی مثل وی‌سی‌ام و پی‌سی‌ام نیاز داریم که هنوز تولید نشده و در عین حال، بخش‌های تحقیق و توسعه موفق به تولید آنها نشده‌اند؛ بنابراین اگر سرمایه‌گذاری کوچکی در این زمینه انجام شود، بسیاری از ورق‌هایی را که از خارج وارد کشور می‌شود می‌توان در داخل تولید کرد؛ ضمن اینکه تولیدکنندگانی که ورق مورد نیاز برای صنعت خودرو را تامین می‌کنند با صنایع های‌تک به راحتی می‌توانند نیاز لوازم خانگی را تامین کنند، ولی نیاز به سرمایه‌گذاری در تحقیق و پژوهش نداریم. از سوی دیگر، یکی از مشکلات تامین مواد اولیه مورد تولیدکنندگان صنعت لوازم خانگی، بالا رفتن قیمت جهانی مس است که ملاک عمل در عرضه محصولات از سوی تولیدکنندگان داخلی مس به متقاضیان قرار می‌گیرد که این موضوع سبب شده است ما با مشکل مواجه شویم؛ البته این مواد اولیه داخلی و تامین آنها از منابع تولیدکنندگان داخل کشور، برای تولیدکنندگان صنعت لوازم خانگی یکی از مزیت‌های رقابتی است که فضا را برای تولید لوازم خانگی فراهم می‌کند.
هم‌اکنون برخی ورق‌های تولیدشده در داخل کشور، از سوی تولیدکنندگان لوازم خانگی در سگمنت‌های پایین تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد و در عین حال، تولیدکنندگان این صنعت، کار مشترکی را با فولادسازان انجام داده‌اند تا بتوان ورق‌های کیفی را با حجم بالا تولید کرد و باعث خروج ارز از کشور شد؛ ضمن اینکه اگر این ورق‌ها در داخل کشور تولید شوند، امکان صادرات هم خواهند داشت و از این جهت به ارزآوری برای اقتصاد ایران کمک خواهند کرد. نکته حائز اهمیت آن است که هم تولیدکنندگانی همچون فولاد مبارکه و هم تولیدکنندگان صنعت لوازم خانگی، هر دو تولیدکننده بوده و باید همدیگر را حمایت کنند تا موجب رشد و شکوفایی اقتصاد ایران شود. این در حالی است که صنعت لوازم خانگی آمادگی دارد اگر هر تولیدکننده داخلی بتواند با کیفیت لازم، محصولات مورد نیاز این صنعت را تولید کند، آن را خریداری کرده و از تولیداتش حمایت کند تا از ارزبری هم جلوگیری شود.
