رویای صادرات نفت از دریای عمان
خط لوله هزارکیلومتری انتقال نفت از گوره به جاسک چگونه ساخته شد؟
محبوبه فکوری: رویای خط لوله انتقال نفت خام از گوره به جاسک بالاخره محقق شد؛ خط لولهای که در اوج تحریمها توانست با اتکا به توان تولید داخلی، زمینه را برای تامین امنیت انرژی ایران در حوزه صادرات از یکسو و تسهیل دسترسی مشتریان ایرانی به نفت صادراتی ایران فراهم کند. اکنون رویایی تحقق یافته که از دهه 60 در اقتصاد ایران ریشه دوانده بود و اکنون درست در شرایطی به ثمر رسیده که ایران با شدیدترین و سختترین تحریمها و محدودیتهای بینالمللی تاریخ خود، دستوپنجه نرم میکند. حال آنچه در اجرای این ابرپروژه عظیم ملی حائز اهمیت است، نقشآفرینی تولیدکنندگان داخلی است که توانستند با خودباوری، جای تولیدکنندگان چینی و کرهای را پر کنند و به دنیا نشان دهند دو صنعت غول و عظیم در اقتصاد ایران اگر در کنار هم قرار گیرند، پروژههایی را عملیاتی خواهند کرد که روزی در کشور، تنها یک طرح و رویا بر روی کاغذ بوده است. در این میان، این تولیدکنندگان ایرانی بودند که با همت و غیرت خود توانستند قطعات و تجهیزات مورد نیاز این ابرپروژه را تامین کنند و اجازه ندهند سایه سنگین تحریمها، به توقف اجرای این پروژه منجر شود. در واقع، نقش حائز اهمیت شرکتهای تولیدکننده ایرانی از جمله شرکت فولاد مبارکه در اجرای این طرح را هم نباید فراموش کرد؛ چراکه کلیدیترین عنصر اجرای این پروژه، لولههای انتقال نفت است که انتقال نفت را ممکن میسازد؛ اما از آنجا که نفت خام قابل انتقال با این پروژه جزو نفتهای ترش محسوب شده و به دلیل وجود گوگرد بالا در آن، جزو مایعات اسیدی قرار میگیرد، تنها امکان استفاده از فولادهای ویژه با آلیاژی خاص وجود دارد تا بتوان این مایع گرانبها را منتقل کرد. اکنون برآوردها حکایت از آن دارد که فولاد مبارکه با تامین ورقهای خاص فولادی مورد نیاز در این خط لوله، از خروج 500 میلیون یورو ارز جلوگیری کرده است؛ بهخصوص اینکه کاهش ریسک فروش نفت ناشی از موقعیت جغرافیایی خلیجفارس و تنگه هرمز را نیز به دنبال داشته است. آنچه نقش فولاد مبارکه را در همکاری برای تامین تجهیزات مورد نیاز این پروژه متمایز میکند، آن است که ساخت این نوع فولاد مورد استفاده در پروژه، تنها از عهده پنج فولادساز برتر و پیشرفته جهانی در حوزه فولاد مانند شرکتهای پوسکوی کره جنوبی، دیلینگر آلمان، آرسلور میتال لوکزامبورگ، بائو استیل چین و اُتکال هند برمیآمد که اکنون، پس از این پنج فولادساز، شرکت فولاد مبارکه به عنوان ششمین فولادساز دنیا موفق به تولید این نوع ورق خاص شده است. با همتی که در فولاد مبارکه انجام شد، اسلب مورد نیاز برای این ورق طراحی و پس از انجام تستهای مورد نیاز در کارخانه تولید ورق و تبدیل ورق به لوله، فرآیند تولید انبوه محصول آغاز شد. در نهایت بیش از ۴۰۰ هزار تن تختال API مناسب برای محیط گاز ترش به عنوان ماده اولیه و به نوعی قلب تپنده این پروژه تولید شد؛ بنابراین فولاد مبارکه با تولید این اسلب اقدام بسیار مهمی را به انجام رساند که بر این اساس باید توجه داشت که حتی در صورت پرداخت این مبلغ هنگفت به شرکتهای خارجی، به دلیل وضعیت تحریمی ایران تختال یا اسلب این حوزه به ایران تحویل داده نمیشد؛ اما در حال حاضر توانمندی تولید تختالهای گاز ترش و اسلبهای ویژهای که برای خطوط نفت و گاز استفاده میشود، صرفاً در فولاد مبارکه وجود دارد. تولید چنین محصولاتی به دانش فنی بالا و خط تولید پیشرفته نیاز دارد که هر دو در فولاد مبارکه وجود دارد.