خوف و رجا

در پاسخ به پرسش بهترین سناریو برای نرخ دلار تا پایان سال، باید بگویم، با توجه به شرایط تعادلی میان نقدینگی و تولید ناخالص داخلی، و اینکه ما هنوز در سال 1401 در مرحله انباشت نقدینگی نیستیم، به همین دلیل چشم‌انداز قیمت‌های بالا برای دلار دور از دسترس است. البته اگر پارامترها و آیتم‌های پیش‌بینی‌نشده‌ای اتفاق بیفتد که بازار ارز را با شوک و پَنیک مواجه کند و انتظارات جامعه قیمت دلار را بالای عدد 40 هزار تومان ببیند، در آن حالت، قیمت تعادلی دلار را باید روی عدد 28 هزار تومان ببینیم.

در این وضعیت، قیمت دلار را باید در بازه تغییر 10 تا 15 درصد در مدار 28 هزار تومان و با کف؛ 23 تا 24 هزار تومان و سقف؛ 32 تا 33 هزار تومان تا پایان سال جاری در نظر گرفت.

با توجه به شرایط کلی بازار، فعلاً خبری از قیمت‌های بالا و خیلی شارپی نیست. البته این گزاره به معنای خوب بودن شرایط نیست، چرا که ما فعلاً در مرحله‌ای هستیم که تجمیع نقدینگی صورت ‌نگرفته و در دوران رکود هستیم و احتمالاً در سال 1402 (شش‌ماهه یا انتهای سال 1402) اتفاقات دیگری هم در بازار ارز رقم بخورد.

با توجه به اینکه سیکل‌های حرکت نقدینگی در کشور با تغییر همراه است، و بازه حرکتی هر چهار یا پنج سال تغییر کرده و فعلاً بین 2 تا 5 /2 سال رسیده، میزان نقدینگی این هشدار را می‌دهد که عدد دلار بسیار پایین‌تر هم هست.

قیمت‌های دلار در حال حاضر، قیمت‌هایی است که بازار آن را پذیرفته است؛ نه قیمت‌های خیلی پایین را مشاهده می‌کنیم (برعکس ادعاهایی که مطرح می‌شود) و نه قیمت‌های رو به بالایی را خواهیم دید. البته باید تاکید کنم، فرض سناریوی مزبور این است که مذاکرات احیای برجام در حال انجام است و توافق نهایی می‌شود. همچنین این سناریو به شرطی ترسیم می‌شود که اتفاقات پیش‌بینی‌نشده دیگری رخ ندهد.

اگر مذاکرات احیای برجام فعلاً به نتیجه نرسد یا شکست بخورد، در آن صورت دو حالت ممکن است رخ دهد. حالت نخست، ادامه‌دار بودن وضعیت خوف و رجا در بازار ارز است. در حالت دوم، حرکت شارپی قیمت‌ها را در بازار ارز شاهد خواهیم بود. البته موتور محرکه در بازار ارز نقدینگی است و ما هنوز به انباشت نقدینگی و مرحله پرتاب از سمت نقدینگی نرسیده‌ایم. اما اگر توافق احیای برجام امضا نشود یا مذاکرات به نتیجه نرسد، قطعاً در بازار ارز پنیک و شرایط ترسناکی ایجاد می‌شود.

بدترین سناریوی موجود که دورترین سناریو هم می‌تواند باشد، این است که با توجه به شرایط داخلی ایران و آمریکا، دو طرف به نتیجه نرسند و تحریم‌ها دوباره شدت یابد، آن‌وقت بازار انتظارات تورمی بالاتر خواهد داشت. در این موقعیت، قیمت‌ها در ابتدا به سمت محدوده 30 تا 32 هزار تومان می‌رود و سپس حول‌وحوش 40 هزار تومان را خواهد دید. در صورتی که با همین سناریو انباشت نقدینگی آغاز شود، انتظار می‌رود دلار حرکت به سمت قیمت‌های بالاتر را از خود نشان دهد.