همراه شدن با جهان
آیا بهبود روابط خارجی دردی از اقتصاد کشور دوا می‌کند؟
رشد اقتصادی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه به حساب می‌آید که برای رفاه اجتماعی و سیاسی یک کشور بسیار حیاتی است. این شاخص متاثر از عوامل مختلفی است که یکی از آنها روابط بین‌المللی است. روابط بین‌المللی شامل دسته‌ای از تعاملات نهادهای دولتی و غیردولتی و فرآیندهای سیاسی کشورها می‌شود.
محمد علی‌نژاد: رشد اقتصادی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه به حساب می‌آید که برای رفاه اجتماعی و سیاسی یک کشور بسیار حیاتی است. این شاخص متاثر از عوامل مختلفی است که یکی از آنها روابط بین‌المللی است. روابط بین‌المللی شامل دسته‌ای از تعاملات نهادهای دولتی و غیردولتی و فرآیندهای سیاسی کشورها می‌شود. با وجود این، سیاست‌های بین‌المللی به رفتار دولت‌ها و واکنش آنها بستگی دارد و صرفاً در طول زمان برای یک کشور خاص ثابت نیست. مهم‌ترین نمونه این تغییر رویکرد در عرصه سیاست خارجی را در سال‌های اخیر شاید بتوان در عملکرد آمریکا در این حوزه مشاهده کرد. پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا این کشور از بسیاری از معاهدات بین‌المللی خارج شد که یکی از آنها برجام بود. برجام که به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای دولت یازدهم به شمار می‌رفت پس از حضور ترامپ به یکباره با خروج یک‌طرفه آمریکا مواجه شد و همین موضوع در کنار بالارفتن نرخ دلار و همچنین تورم باعث شد تا انتقادات شدیدی به عملکرد دولت روحانی در حوزه اقتصاد و سیاست خارجی وارد شود. از سوی دیگر بحث و جدل در خصوص ورود ایران به FATF، نیز بر فشارهای منتقدان بر دولت افزود و دولت روحانی از سوی مخالفانش به بی‌توجهی به اصلاحات ساختاری داخلی و تمرکز بی‌مورد بر روابط خارجی محکوم شد. با این حال، تاریخ نشان داده بهبود روابط خارجی یکی از راه‌هایی بوده که کشورهای جهان سوم با تکیه بر آن توانسته‌اند به شکوفایی‌های اقتصادی بزرگی دست پیدا کنند که از مهم‌ترین نمونه‌های آن می‌توان به چین، کره جنوبی، برزیل و ترکیه اشاره کرد.
در این راستا نقش سیاست خارجی در ترویج توسعه اقتصادی یک کشور به‌خصوص در کشورهای در حال توسعه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. بر اساس مقاله‌ای که در خصوص نقش سیاست خارجی در توسعه اقتصادی کشورهای برزیل و ترکیه در سال 2017 منتشر شده، تاکید شده است بهبود روابط خارجی با تقویت تجارت، رشد سرمایه‌گذاری، مذاکرات تجاری، مالی و اقتصادی، حقوق بهره‌برداری از منابع و همکاری‌های بین‌المللی رابطه‌ای تنگاتنگ دارد. بر اساس این پژوهش، روابط خارجی منجر به پیدایش قدرت‌های نوظهوری در اقتصاد جهانی شده که کم‌کم در حال ربودن گوی سبقت از بسیاری از ابرقدرت‌های سابق هستند. در داخل کشور نیز اقتصاددانان بسیاری معتقدند بهبود روابط با جهان برای ایران موجب هم‌سطح شدن اقتصاد ایران با جامعه جهانی می‌شود و همین هم‌سطح شدن قدرت رقابتی کشور را بالا می‌برد با این حال افرادی نیز بر این باورند که توجه به روابط خارجی نباید آنقدر زیاد باشد که از سیاستگذاری‌های داخلی برای اصلاح اقتصاد غافل ماند. اینکه چگونه باید میان اصلاح سیاستگذاری‌های داخلی و روابط خارجی توازن را برقرار کرد پرسشی است که پاسخ درست به آن می‌تواند منافع ملی را دربر داشته و منجر به رفاه اقتصادی برای ملت ایران شود.
