ترک اجباری غزه
عراقچی: پیام مشخصی از سوی دولت جدید آمریکا دریافت نکرده‌ایم
«سیدعباس عراقچی»، وزیر امور خارجه، در حاشیه جلسه هیات دولت و در جمع خبرنگاران در پاسخ به احتمالات مطرح‌شده درباره مذاکره و توافق با آمریکا توضیح داد: هیچ پیام مشخصی میان دو کشور نه ارسال و نه دریافت شده است و آنچه گفته می‌شود فقط در رسانه‌هاست. آن‌گونه که ایرنا گزارش داده: وی با اشاره به گفت‌وگوی خود با شبکه اسکای‌نیوز انگلیسی درباره مذاکره با آمریکا گفت: صحبت من در مصاحبه کاملاً روشن بود، گفت‌وگوهای ما با کشورهای اروپایی جریان دارد و در طرف مقابل منتظر تبیین سیاست‌های آنها هستیم و آنها را بررسی خواهیم کرد. اگر جمع‌بندی در کشور به سمتی برود که امکان شکل‌گیری مذاکراتی به صورت برابر وجود دارد، درباره آن تصمیم‌گیری خواهد شد. وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه در حال حاضر هیچ تصمیمی در این زمینه وجود ندارد، درباره هرگونه توافق و مذاکره با آمریکا گفت: ملاک ما همان بی‌اعتمادی گذشته است که همچنان بر روابط دو کشور حاکم است. ما قبلاً توافق کردیم، ایران این توافق را اجرا کرد اما آنها بودند که آن را به هم زدند. عراقچی تصریح کرد: طبیعتاً رفع این بی‌اعتمادی به این آسانی و با کلمات خوب و زیبا امکان‌پذیر نیست و نیاز به اقدامات عملی و سیاست‌های مشخص دارد. زمانی که ما از این سیاست‌ها مطلع شویم شرایط را بررسی کرده و تصمیم خواهیم گرفت.
گفت‌وگو با هیات حاکمه سرپرستی افغانستان یک ضرورت است
وزیر امور خارجه در توضیح سفر اخیر خود به افغانستان هم گفت: افغانستان همسایه بسیار مهم ماست و موضوعات و چالش‌های عدیده و منافع ملی بسیار زیادی برای ما در روابط میان دو کشور وجود دارد. حل‌وفصل این مسائل از راه گفت‌وگو و به شیوه دیپلماسی یک ضرورت است. عراقچی افزود: همان‌طور که در مصاحبه امیرخان متقی هم گفته شد؛ دولت افغانستان اذعان دارد که براساس معاهده برای ایران حق‌آبه وجود دارد. در مورد اتباع افغانستان در ایران که یک موضوع مورد توجه اجتماعی هم هست، بحث مفصلی صورت گرفت. دولت موجود در افغانستان می‌پذیرد که مهاجران غیرقانونی باید برگردند. وی تصریح کرد: افغانستان خواهان بازگشت برنامه‌ریزی‌شده و آبرومندانه این افراد است به‌گونه‌ای که باعث مشکلات دیگر نشود و در این زمینه هم قرار شد طرحی بین دو کشور بررسی شود و ما به جمع‌بندی برسیم که چگونه این کار صورت پذیرد.
پیشنهاد فاشیستی «ترامپ»
کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و «عبدالله دوم»، پادشاه اردن در تماس تلفنی درباره اهمیت صلح، امنیت و ثبات در غرب آسیا گفت‌وگو کردند. در پی آن، ترامپ درباره تماس خود با ملک عبدالله گفت: «من به او گفتم دوست دارم بیشتر جذب کنید زیرا من در حال حاضر به کل نوار غزه نگاه می‌کنم و این یک آشفتگی است، این یک آشفتگی واقعی است و من دوست دارم او مردم (غزه) را بگیرد.» آن‌گونه که سازندگی گزارش داده: دونالد ترامپ همچنین به خبرنگاران گفت که با «عبدالفتاح السیسی»، رئیس‌جمهور مصر صحبت خواهد کرد و افزود: «من همچنین دوست دارم، مصر مردم (غزه) را بگیرد.» این در حالی است که پیشتر مصر چنین ایده‌هایی را رد کرده بود. به گفته ترامپ، پیشنهاد انتقال تعداد زیادی از فلسطینی‌ها از غزه به کشورهای همسایه ممکن است «موقت» یا «بلندمدت» باشد. رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که با پادشاه اردن درباره طرحی بالقوه برای ساخت مسکن و انتقال بیش از یک میلیون فلسطینی از نوار غزه به کشورهای دیگر صحبت کرده است. این پیشنهادی قابل توجه و غیرمعمول از سوی رئیس‌جمهور مستقر آمریکاست. ترامپ گفت: «شما در مورد یک میلیون و نیم نفر صحبت می‌کنید و ما فقط کل آن را پاک می‌کنیم.» او ادامه داد: «نمی‌دانم، باید اتفاقی بیفتد اما در حال حاضر به معنای واقعی کلمه (غزه) یک سایت تخریب است. تقریباً همه چیز ویران شده است و مردم در آنجا می‌میرند، بنابراین من ترجیح می‌دهم با برخی از کشورهای عربی درگیر شوم و در مکان دیگری مسکن بسازم که فکر می‌کنم آنها می‌توانند در آرامش زندگی کنند.» رئیس‌جمهور آمریکا گفت که مسکن بالقوه «می‌تواند موقتی» یا «می‌تواند طولانی‌مدت باشد». این در حالی است که رسانه‌های اسرائیل به نقل از منابع ارشد گزارش کردند که ظاهراً اظهارات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در مورد انتقال ساکنان غزه صرفاً یک لغزش زبانی نیست، بلکه بخشی از یک طرح گسترده‌تر است. برخی از تحلیلگران درباره تداوم حمایت‌های آمریکا از اسرائیل در دولت جدید دونالد ترامپ می‌گویند، هر کسی که تصور کرده دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده همان رئیس‌جمهور حامی توقف جنگ است که خاورمیانه انتظارش را داشت، باید نگاهی به اتفاقاتی که هم‌اکنون در کرانه باختری اشغالی در حال وقوع است، بیندازد؛ چراکه تیم ترامپ هماهنگ با عملیات اسرائیل برای برچیدن کمپ‌های آوارگان در تدارک برای الحاق است. این کار، دستورالعمل ایجاد فاجعه و درگیری‌های خیلی بیشتری است. بر همین اساس باید دید که آیا مصر و اردن با طرح ترامپ در مورد انتقال ساکنان غزه موافقت می‌کنند یا خیر.
بازگشت آمریکا و انگلیس به دریای سرخ
پس از آنکه نیروهای مسلح یمن به دلیل برقراری آتش‌بس در نوار غزه متعهد شدند حملات به کشتی‌های مرتبط با آمریکا و انگلیس را متوقف کنند، کشتی‌های این دو کشور به دریای سرخ بازگشته‌اند. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده: رسانه آمریکایی بلومبرگ با اذعان به قدرت نیروهای مسلح یمن در تحمیل محاصره دریایی بر رژیم صهیونیستی و ائتلاف آمریکایی و غربی حامی آن در دریای سرخ گزارش داد که پس از بیش از یک سال ناتوانی کشتی‌های آمریکایی و انگلیسی در عبور از دریای سرخ با وجود ائتلاف‌سازی غرب و حضور گسترده ناوهای غربی در منطقه، عبور و مرور کشتی‌های آنها از طریق این شاهراه آبی ممکن است به حالت معمول بازگردد. بر اساس گزارش مرکز اطلاعات دریایی مشترک دریای سرخ و خلیج عدن، شش کشتی مرتبط با آمریکا و انگلیس از ۱۹ ژانویه بدون اینکه مورد حمله نیروهای مسلح یمن قرار بگیرند، توانستند از منطقه دریای سرخ با موفقیت عبور کنند. این مرکز اعلام کرد: با پیشرفت توافق‌نامه آتش‌بس در غزه و عدم هدف‌گیری کشتی‌های مرتبط با آمریکا و انگلیس، انتظار می‌رود ثبات در دریای سرخ برقرار شود. نیروهای مسلح یمن پیشتر توقف عملیات خود علیه کشتی‌های مثلث تجاوز (آمریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی) را مشروط به توقف تجاوزات به نوار غزه و رفع محاصره آن کرده بودند. یمن در حمایت از غزه با آغاز حملات خود در ۳۱ اکتبر ۲۰۲۳ و انجام ده‌ها عملیات پس از آن، تلاش‌های آمریکا و انگلیس را برای شکستن محاصره تحمیل‌شده بر رژیم صهیونیستی در سراسر دریای سرخ ناکام گذاشت. عملیات نیروهای مسلح یمن حتی از ناکام گذاشتن این تلاش‌ها فراتر رفته و صنعا در پی حماقت ائتلاف آمریکایی با انجام حملات به مناطق مختلف یمن، اهداف خود را گسترش داد تا کشتی‌های آمریکایی و انگلیسی را نیز شامل شود.
سیگنال کاخ سفید به عربستان
براساس گزارش رسمی رسانه‌های سعودی، محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی روز چهارشنبه به دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا گفت که این کشور قصد دارد طی چهار سال آینده حداقل 600 میلیارد دلار به سرمایه‌گذاری و تجارت با ایالات‌متحده بیفزاید. آن‌گونه که اعتماد گزارش داده: ولیعهد سعودی در ادامه بیانیه کشورش مدعی توانایی ایجاد رفاه اقتصادی بی‌سابقه در ایالات‌متحده شده است. این در حالی است که پیشتر یعنی در دولت اول دونالد ترامپ در سال 2017، ریاض اولین مقصد رئیس‌جمهور وقت بود که نشان از اهمیت پادشاهی برای ایالات‌متحده داشت. در آن دوره نیز ایالات‌متحده قراردادهای بزرگی در حوزه تسلیحاتی با عربستان امضا کرد؛ توافق‌هایی که حاشیه‌های بسیاری را به دنبال داشت. پس از آن بود که ترامپ و خانواده‌اش چندین قرارداد تجاری شخصی در حاشیه خلیج فارس، به‌ویژه در عربستان سعودی و امارات متحده عربی امضا کردند.
نیویورک‌تایمز طی گزارشی در این راستا آورده است که حتی بعد از پایان دولت اول دونالد ترامپ، جرارد کوشْنِر، دامادش در سال 2021، یک سرمایه‌گذاری دو میلیارددلاری در صندوق دولتی سعودی برای شرکت سرمایه‌گذاری خصوصی‌اش انجام داد. در همین راستا ترامپ روز دوشنبه به خبرنگاران گفت که عربستان سعودی اولین مقصد خارجی او در دولت اولش بود، چراکه سعودی‌ها پذیرفتند 450 میلیارد دلار از محصولات آمریکایی را خریداری کنند. او در ادامه افزود اگر ریاض بخواهد 450 یا حتی 500 میلیارد دلار دیگر کالای آمریکایی وارد کند، احتمالاً برای نخستین سفر خارجی‌اش در دوره دوم مجدداً به ریاض خواهد رفت. به ادعای این نشریه آمریکایی یکی دیگر از اولویت‌های دولت ترامپ، متقاعد کردن عربستان سعودی برای پیوستن به توافق ابراهیم است، توافقی که در دوره اول ریاست‌جمهوری رئیس‌جمهوری سبب برقراری روابط دیپلماتیک رسمی چندین کشور عربی با اسرائیل شد. در گزارشی که روز پنجشنبه از سوی خبرگزاری عربستان منتشر شد، سعودی‌ها اعلام کردند که ترامپ و محمد بن‌سلمان درباره راه‌های ترویج صلح، امنیت و ثبات در خاورمیانه رایزنی داشته‌اند. هرچند این بیانیه به هیچ بحثی درباره احتمال گسترش توافقات موسوم به ابراهیم اشاره نکرده است. این در حالی است که ترامپ پیش از آن نیز یعنی در روز تحلیفش مدعی شده بود: «تصور نمی‌کنم نیازی به فشار آوردن در این زمینه باشد. احتمالاً این اتفاق خواهد افتاد، اما شاید هنوز کمی زود باشد. اما سعودی‌ها درنهایت به این توافق خواهند پیوست.»
ظریف در داووس
وحید جلال‌زاده، معاون کنسولی، مجلس و امور ایرانیان وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در مورد شبهه‌های مطرح‌شده در مورد برنامه‌های ظریف، معاون راهبردی رئیس‌جمهور در اجلاس داووس گفت: معاون راهبردی رئیس‌جمهور بنا به دعوت رسمی مجمع جهانی اقتصاد و پس از هماهنگی با وزارت امور خارجه در اجلاس داووس شرکت کرده است. آن‌گونه که ایلنا گزارش داده: ظریف ایشان به‌عنوان یک صاحب‌نظر در حوزه روابط بین‌الملل و نیز به‌عنوان متولی امور راهبردی و اندیشکده‌ای ریاست‌جمهوری به این اجلاس دعوت شده بودند و تمامی جلسات و ملاقات‌های ایشان با پیشنهاد و هماهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در سوئیس انجام شده است. معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه و سفیر کشورمان در برن در جلسات مزبور ایشان را همراهی کرده‌اند. جلال‌زاده تصریح کرد که ظریف در سفر داووس هیچ‌گونه دستور کار مذاکراتی با هیچ طرفی نداشته و اساساً هرگونه مذاکره بین‌المللی در مورد موضوعات مهم سیاست خارجی بر اساس رویه‌های مشخص در مراجع عالیه نظام تصمیم‌گیری و تنها از سوی وزارت امور خارجه عملیاتی می‌شود.