عوارض یک عارضه

  آیسان تنها: نااطمینانی (Uncertainty) در موقعیتی رخ می‌دهد که به موجب آن پیشامدهایی که ممکن است در آینده رخ دهد مشخص نیست. در شرایطی هم ممکن است وقوع پیشامدها قابل پیش‌بینی باشد ولی احتمال وقوع آنها یا تابع توزیع احتمال آن نامشخص باشد. این در شرایطی است که در آن پیش‌بینی آینده دشوار و تصمیم‌گیری در مورد آن پیچیده خواهد بود. اصطلاحاً عنوان می‌شود که «فضای نااطمینانی» بر تصمیم‌ها حاکم شده است. اقتصاد ایران پیشتر سال‌ها گرفتار نااطمینانی‌های بزرگی نظیر تحریم شده بود. در سال‌های تحریم هم شاهد آن بودیم که نااطمینانی چگونه به فرار سرمایه از اقتصاد ایران منجر شده و افت شدید رشد اقتصادی موثر واقع شد. گرچه شاید در یکی دو سال اخیر امیدها تقویت شده و عده‌ای منتظر به نتیجه رسیدن مذاکرات و روشن‌تر شدن چشم‌انداز پیش‌رو بودند ولی با این حال در ماه‌های اخیر موضوع پایان مذاکرات هسته‌ای نیز به نوعی بر نااطمینانی‌های حاکم بر جامعه دامن زد. حالا هم که اعتراضات گسترده‌ای شکل گرفته است. اعتراض‌هایی که به نظر می‌رسد از جهات بسیاری با اعتراض‌های گذشته متفاوت هستند. این نگرانی ایجاد شده است که نااطمینانی سیاسی را نیز باید به فهرست نااطمینانی‌های موجود اضافه کنیم. کشورها در مقاطع مختلف ممکن است گرفتار نااطمینانی سیاسی شوند. به این معنی که ممکن است انقلابی رخ دهد که آینده سیاسی یک کشور را غیرقابل پیش‌بینی کند یا شاید شرایطی پیش آید که همچون کشورهای پارلمانی، دولتی در شرف تغییر باشد یا شاید انتخابات باعث شود آینده سیاسی و اقتصادی یک کشور در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد. در این صورت اقتصاددانان می‌گویند آن کشور در شرایط نااطمینانی سیاسی قرار دارد و طبیعی است که این وضعیت اثر زیادی روی اقتصاد آن کشور خواهد گذاشت. اما گاهی ممکن است کشوری در شرایط اعتراض‌های اجتماعی و سیاسی قرار گیرد و فاصله اعتراض‌ها نیز کوتاه شود و در عین حال تداوم داشته باشد، در این صورت هم می‌توان گفت آن کشور در شرایط نااطمینانی سیاسی قرار گرفته است. نشانه‌ها حاکی از آن است که نه نظام سیاسی در برابر خواسته‌های معترضان عقب‌نشینی کرده و حاضر است به مطالبات آنها وقعی بنهد و نه معترضان نشانه‌ای از اقناع یا پذیرش وضع موجود که خشم آنان را شعله‌ور کرده از خود بروز می‌دهند. این وضعیتی است که نشان می‌دهد این نااطمینانی سیاسی در چشم‌انداز پیش‌روی سیاست و به‌تبع آن اقتصاد کشور وجود دارد. در این پرونده می‌خواهیم ببینیم نااطمینانی سیاسی چگونه بر اقتصادها اثر می‌گذارد و چرا ثبات برای اقتصاد مهم است.