آتش توپخانه علیه دولت

کار برای دولت روحانی از همان روزهای پس از انتخابات سال 96 سخت شده بود. اما پس از خروج آمریکا از برجام، دشواری‌های روحانی بیشتر شد. گویا مخالفت‌ها با دولت نقطه پایان ندارد و مخالفان بیش از همیشه به دولت می‌تازند. شاید ماجرای جدیدی برای حمله به دولت رخ نداده باشد، اما آنها که دنبال بهانه‌اند، هر روز بهانه جدیدی می‌جویند یا می‌سازند.

مخالفان این‌بار ماندن ایران در برجام را خلاف قانون تشخیص داده‌اند و چون هشدارها و انتقادات جواب نداده و ایران از برجام خارج نشده، ماجرای طرح دوفوریتی سوال از روحانی مطرح است.

این سومین‌باری است که ظرف چند ماه اخیر، پایداری‌ها مساله سوال از حسن روحانی را مطرح می‌کنند. هربار امضا جمع می‌کنند و هربار امضاها از حد نصاب می‌افتد. بار اول روند کمی طولانی‌تر بود و چند هفته‌ای ماجرای جمع کردن امضا و انصراف طول کشید. بار دوم به‌رغم گرفتن تعهد از امضاکنندگان، طرح سوال از حد نصاب کمتر شد و حالا برای بار سوم این ماجرا مطرح شده است.

ایران نوشت: گویا فصل فشارهای دیپلماتیک بر دولت دوباره در بهارستان آغاز شده. این بار مخالفان دو بهانه دارند؛ اولی ادامه اجرای برجام با اروپایی‌ها و دومی بررسی لوایح مربوط به FATF. مخالفان دولت در مجلس تا اینجا نشان داده‌اند که نمی‌خواهند زیر بار هیچ‌کدام از این موضوعات بروند. نامه 63 نماینده به حسن روحانی برای خارج کردن FATF از دستور کار و طرح دوفوریتی سوال از رئیس‌جمهوری بابت ادامه اجرای برجام پس از خروج آمریکا از این توافق دستور کار این روزهای مخالفان دولت است. دستور کاری که می‌تواند باز هم برای رسانه‌ها خبرساز و برای دولتی‌ها مشکل‌آفرین شود.

 سودای سومین سوال

کمتر از یک هفته پس از آنکه دومین طرح سوال از رئیس‌جمهوری در 9 ماه گذشته به دلیل کاهش حد نصاب امضاها در مجلس زمین‌گیر شد، مخالفان دولت می‌خواهند سومین طرح سوال از روحانی را علم کنند. جالب اینکه طراح سوال قبلی و فعلی یک نفر هستند؛ مجتبی ذوالنور، نماینده قم و از نزدیکان جبهه پایداری. او این بار بحث ادامه اجرای برجام با حضور اروپایی‌ها را پیش کشیده و در گفت‌وگویی با «خانه ملت» با اشاره به اینکه «دولت با اعلام ادامه برجام با اروپایی‌ها خلاف قانون عمل کرد»، گفته است: «با توجه به اقدام دولت به دنبال جمع‌آوری امضا برای طرح دوفوریتی سوال از رئیس‌جمهوری هستیم، آقای روحانی ضمن حضور در صحن علنی باید برای نمایندگان دلیل تخلف خود را توضیح دهد، چراکه دولت باید از مجلس اجازه می‌گرفت و مسیر برجام را ادامه می‌داد.»

اما این تنها چالش پیش‌آمده از جانب بهارستان نیست. لایحه مبارزه با تامین مالی تروریسم چندهفته‌ای است که در مجلس مانده. دولت خواستار تصویب هرچه سریع‌تر آن است و مجلس خواستار مسکوت ماندن شش‌ماهه آن. همین جدال سبب شده که نمایندگان دست‌به‌کار شوند و نامه‌ای با 63 امضا به حسن روحانی بنویسند و از او بخواهند لوایح مربوط به FATF را از مجلس پس بگیرد. این خبر را حسینعلی حاجی‌دلیگانی، از دیگر نمایندگان مخالف دولت اعلام کرد. مخالفان، این لوایح را رفتن زیر بار «زور استکبار جهانی» تعبیر کرده‌اند. آنها پیش از این یک‌بار ماجرای آبستراکسیون علیه FATF را عنوان کردند و بعد از آن تصویب آن را مشروط به شش شرط کردند که مهم‌ترینش آن بود که مبنای شناخت تروریسم تعریف آنها باشد و نه گروه اقدام مالی! اما گویا حتی این پیشنهاد هم کافی نبوده و آنها می‌خواهند روحانی این لایحه را پس بگیرد. حاجی‌دلیگانی گفته «این نامه در قالب یک نصیحت به روحانی است و از او خواسته‌ایم یک‌بار دیگر پیش‌قدم شده و این لایحه استعماری را پس بگیرند.» او گفته: «در مجلس جوی ایجاد شده که مخالفت با لایحه را سیاسی قلمداد می‌کنند اما وقتی به دلسوزان مراجعه می‌کنیم و از آنها می‌خواهیم متن کنوانسیون را بررسی کنند، متوجه می‌شوند ضررهای زیادی از ناحیه FATF به کشور وارد می‌شود.»

ماشین یک‌میلیاردی ارثیه شوم جلیلی

جز طیف پایداری‌های مجلس، دلواپسان هم اظهارات جالبی درباره برجام داشته‌اند و آتش توپخانه‌شان را علیه دولت به راه انداخته‌اند. شرق با اشاره به تخریب دولت نوشت: سعید جلیلی از آن دسته مخالفانی است که در دوره دستیابی به توافق هسته‌ای تا چند هفته پیش که آمریکا از برجام خارج شد، در سکوت بود یا دست‌کم سخنانش را به‌ صورت رسانه‌ای بازتاب نمی‌داد. اما حالا هم در برنامه‌های مختلف فعال است و هم در توئیتر. او در گردهمایی‌ای با عنوان «حوزه و انقلاب اسلامی» مدعی شده «اروپا و آمریکا از هر بند برجام به نفع خود استفاده کرده‌اند». همچنین او در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «برجام مانند این بود که ماشین یک‌میلیونی را به مبلغ یک میلیارد خریداری کنی، اما طرف مقابل بعد از آنکه بخشی از پول را از ما گرفت، از دادن ماشین خودداری و با ماشین فرار کند و بعد شرکای او به شما بگویند باید بقیه اقساط ماشین را بدهید و بعد هم گفته شود یک مزاحم از معامله خارج شد.» این اظهارنظر آخر اما بی‌واکنش نماند.

حمید ابوطالبی، مشاور رئیس‌جمهوری در پاسخ نوشت: شما شش سال پیش پشت فرمان این ماشین بودید؛ آنقدر از چراغ قرمز گذشتید، ورودممنوع رفتید، توقف مطلقاً ممنوع ایستادید و... تا خسارت‌ها و جریمه‌های آن هزار برابر قیمت ماشین شد، سپس ماشین را به دره فصل هفت منشور انداخته و گفتید اینها کاغذپاره است. این ارثیه دوران شوم ماشین‌بازی و تمرین رانندگی جنابعالی است.

حسام‌الدین آشنا، مشاور دیگر رئیس‌جمهوری نیز در کانال تلگرامی خود نوشت: «اگر سفرها و بازدیدهای تبلیغاتی و پیش‌انتخاباتی اجازه داد لطفاً کتاب هنر تحریم‌ها نوشته نفیو معمار تحریم‌های ایران را مطالعه کنید. بعد از خواندن این کتاب با وجدانتان خلوت کنید و ببینید دشمن دانا و دوست نادان چه بر سر کشور آوردند.» انتخاب هم بخشی از کتاب «هنر تحریم‌ها» نوشته ریچارد نفیو، معمار تحریم‌های ایران را منتشر کرده. بخشی که نشان می‌دهد «سعید جلیلی، دبیر پیشین شورای‌عالی امنیت ملی ایران، با تحویل بخشی از ذخیره‌های اورانیوم غنی‌شده ایران در ازای ارائه سوخت هسته‌ای موافقت کرده بود». نفیو نوشته است: بر اساس این پیشنهاد، «ایران دیگر نمی‌توانست استدلالی برای غنی‌سازی اورانیوم داشته باشد»، اما ایران با این پیشنهاد موافقت نکرد. او نوشته است که جلیلی همچنین موافقت موقت خود را با یک توافق دیگر برای دادن اجازه بازرسی از تاسیسات جدید غنی‌سازی ایران در فردو اعلام کرده بود.

مقایسه برجام و ترکمانچای

اما انتقادات جلیلی به برجام چندان تعحب‌برانگیز نبود. عجیب چرخش 180 درجه‌ای علی‌اکبر ولایتی در خصوص برجام بود. چیزی که انتقاد روزنامه ایران را در پی داشت. ایران نوشت: درست به همان اندازه که می‌شد سخنان سعید جلیلی را پیش‌بینی کرد، سخنان اخیر علی‌اکبر ولایتی برای محافل سیاسی غافلگیرکننده بود. او با بیان اینکه «حتی عهدنامه‌های گلستان و ترکمانچای هم با آن متن ذلت‌بار نسخه فارسی داشتند اما درباره برجام این انجام نشد»، از آنچه تصویب 20دقیقه‌ای برجام در مجلس شورای اسلامی خوانده بود، انتقاد کرد. انتقادی که فوراً حمایت‌های پیشینی او از برجام را یادآور شد؛ چه او شش ماه بعد، پس از آغاز اجرای برجام، این موضوع را تبریک گفت و در صفحه اینستاگرامش نوشت: «خوشبختانه اجرای برجام با اتمام انجام تعهدات ایران شروع شده؛ امیدواریم طرف مقابل به تعهدات خودش در رفع تحریم‌هایی که مربوط به هسته‌ای بوده، پایبند بماند و به هیچ‌وجه با مانعی بر سر رفع تحریم‌هایی مواجه نشویم.» ولایتی در آبان‌ماه 95 در گفت‌وگویی صریح در برنامه تلویزیونی «متن-حاشیه» گفته بود: «ما حتماً باید مذاکره می‌کردیم، این تصمیم، تصمیم نظام بود تصمیم فرد نبود. نظام طرفدار مذاکره بود چه در دولت قبلی و چه در این دولت و اگر این مذاکرات انجام نمی‌شد، گزینه دیگر جنگ بود.»

روزنامه جمهوری اسلامی هم به نقل از یک منبع موثق خبر داد بعد از امضای برجام توسط نمایندگان ایران و 1+5 دکتر علی‌اکبر ولایتی در جمع شورای بین‌الملل دفتر رهبری طی سخنانی گفته از دوران قاجار تا به امروز هیات مذاکره‌کننده‌ای به مهارت هیات مذاکره‌کننده برجام نداشتیم. ولایتی با اینکه در همان زمان بارها در مصاحبه‌ها و اظهارنظرهای علنی از برجام تعریف و تمجید کرده بود، چند روز قبل در نشست «تجربه ماندگار» گفت از برجام احساس حقارت می‌کنم!

طرح حمله به ایران

در شرایطی که دلواپسان از بی‌تاثیری برجام می‌گویند رئیس سابق موساد در گفت‌وگویی اعلام کرده اسرائیل در سال ۲۰۱۱ تا آستانه حمله به ایران پیش رفت. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان پاردو مدعی شد بنیامین نتانیاهو در سال ۲۰۱۱ دستور حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران را صادر کرد و از موساد خواست طرح این حمله را آماده کند، اما پس از مخالفت مقامات ارشد نظامی و امنیتی، این دستور را لغو کرد. وی گفت: در پی مخالفت رئیس ستاد مشترک ارتش و موساد، نخست‌وزیر از قصد حمله به ایران صرف‌نظر کرد.

نامه اردشیر زاهدی

نکته جالب‌توجه دیگر، نامه اردشیر زاهدی، داماد شاه مخلوع پهلوی و آخرین نماینده رژیم پهلوی است. به گزارش فارس زاهدی در این نامه که عنوان آن «گربه‌هایی که در آرزوی گرفتن موش می‌مانند» است، به ‌شدت از مواضع وزیر خارجه آمریکا و «۱۲ خواسته» او در قبال ایران انتقاد کرد و نوشت: «اظهارات مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا درباره ایران هم سردرگم‌کننده بودند و هم ناراحت‌کننده. او به‌ عنوان رئیس دستگاه سیاست خارجی یک قدرت بزرگ و همچنین مدیر سابق سیا، بهتر است که درباره ایران، مردم و تاریخش اطلاعات بهتری داشته باشد. قلدری به ندرت توفیق می‌یابد و هرگز در قبال ملت ایران موفق نبوده است. کشور من در طول هزاران سال تاریخ خودش، هرگز در برابر خارجی‌ها سرخم نکرده یا تعظیم نکرده است و همیشه در عین تنوع در داخل متحد باقی مانده است.» این نامه به گزارش شرق در روزنامه نیویورک‌تایمز با عنوان آگهی چاپ شده است. در روزنامه‌های آمریکایی مرسوم است که اگر روزنامه حاضر به انتشار مطلبی در صفحه مقالات میهمان نشود، نویسنده می‌تواند با پرداخت هزینه و به‌ صورت «آگهی» آن را منتشر کند. محتوای این نامه به‌ شدت ایران‌دوستانه است و به مذاق بسیاری از ایرانیان در شبکه‌های مجازی خوش آمده است. زاهدی نوشته: تاریخ به متجاوزان خارجی می‌آموزد که از افکار پوچ خود برای ویرانی ایران دست بردارند. «شتر در خواب بیند پنبه‌دانه»، ولی احدی قادر به خرد کردن ایران نیست. با سرزمینی به وسعت 636 هزار مایل مربع و 82 میلیون نفر جمعیت، ایران با عراق قابل مقایسه نیست. ایران قادر خواهد بود در برابر حمله نظامی خارجی مقاومت کند.