چاقوی بیاعتمادی
ناامنی اقتصاد و جامعه را مستعد چه حوادثی میکند؟
صدف صمیمی: امنیت اجتماعی به عنوان یکی از حساسترین و مهمترین نوع امنیت، از عناصر اساسی حیات انسانهاست. بدون شک هیچ عنصری برای پیشرفت و توسعه یک جامعه و همچنین شکوفایی استعدادها، مهمتر از عنصر امنیت و تامین آرامش در جامعه نیست. امنیت دارای دو معنای ایجابی یعنی وجود احساس رضایت و اطمینان خاطر نزد دولتمردان و شهروندان و سلبی یعنی نبود ترس، اجبار و تهدید است.
امنیت اجتماعی همچون سایر پدیدهها و امور اجتماعی، دارای گونههای مختلفی است که از جمله آنها میتوان از امنیت شغلی، قضایی، سیاسی، اقتصادی و اداری نام برد. امروزه مفهوم امنیت از نظر صوری و ظاهری در اجتماع از معنی فقدان جرائم و آسیبها فراتر رفته و شامل موارد و مصادیقی از نظر روحی، اخلاقی، بهداشتی، اقتصادی و همچنین دربرگیرنده ثبات و نظم واقعی و عقلانی در اجتماع شده است. از این موارد به عنوان امنیت اجتماعی نام میبرند. از اینرو میتوان اظهار داشت که هر چه میزان توسعهیافتگی یک جامعه بیشتر باشد، ضریب امنیت اجتماعی نیز افزایش مییابد و به موازات آن نرخ جرم، جنایت و آسیبهای اجتماعی کاهش پیدا میکند.
جامعهشناسان تاکید کردند با وجود همپوشانی معنایی بین امنیت ملی، امنیت اجتماعی و امنیت فردی، باید توجه داشت که مرجع آن سه مفهوم متفاوتاند؛ بدین مضمون که مرجع اصلی امنیت ملی، دولت و حاکمیت ملی است، مرجع امنیت اجتماعی، جامعه است و مرجع امنیت فردی عبارت است از یکایک شهروندان. در امنیت اجتماعی احساس امنیت گروههای اجتماعی، معیار سنجش سطح امنیت است. در همین راستا کارشناسان معتقد هستند که اگر جمعیت تشکیلدهنده یک کشور نسبت به ارزشهای حیاتی مانند تمامیت ارضی و رژیم سیاسی احساس تعلق کرده و در احیا و ارتقای هویت ملی بکوشند، انسجام اجتماعی وجود دارد. اما اگر گروههای مختلف جامعه، اطمینان خاطر خود را نسبت به سلامت جامعه از دست بدهند و با تکیه بر وجوه تمایز مذهبی، دینی و قومی، در مشروعیت ارزشهای حیاتی تردید کنند، آنگاه نظام اجتماعی جامعه از هم گسیخته میشود و زمینه برای جنگ داخلی، مداخله خارجی، بیاعتمادی و امنیتی شدن مسائل عادی مهیا میشود.
این روزها با بالا رفتن آمار جرم و جنایت به گواه آمارهای نیروی انتظامی، انتشار ویدئوهای اعتراضی به موضوعات شهری از جمله افزایش گشت ارشاد در سطح شهر و گرانی اقلام و کالاها در پس افزایش تورم افسارگسیخته زنگ خطر کاهش امنیت اجتماعی به صدا درآمده است. همانطور که کارشناسان امر هشدار دادهاند چاقوی بیاعتمادی اجتماعی بسیار برنده است.