کاهش ازدواج و رشد فزاینده طلاق

رئیس اداره ژنتیک وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه محدود کردن غربالگری به توسعه جمعیت کمک نمی‌کند، گفت: عنوان می‌کنند مافیای هزارمیلیاردی غربالگری و داروهای سقط جنین به دنبال غربالگری است، اگر مافیایی وجود داشته باشد باید دستگاه‌های نظارتی و پلیسی کشور این افراد را متوقف کنند و به اشد مجازات برسانند. برنامه سندرم داون البته تا سال ۹۷ پروتکل ملی نداشته و شیوه‌نامه داشت که پروتکل حساب نمی‌شود، به این دلیل که دستورالعملی همه‌جانبه نیست. به این علت اختلالاتی در اجرای برنامه بوده که در بررسی‌های وزارت بهداشت مشخص شد و در سند مطالعاتی ساماندهی بیماری سندرم داون در سال 95-94 ثبت شد. سماوات گفت: غربالگری یک ابزار سلامتی است و این مشکل را ایجاد نکرده است. اینکه ما با مافیا برخورد نکرده‌ایم، به غربالگری مربوط نیست. چرا باید غربالگری را محدود کنیم. ما با اشکالات این طرح مخالفیم و می‌گوییم مواد 53 و 56 ربطی به افزایش جمعیت ندارد، هیچ توسعه‌ای برای جمعیت ایجاد نمی‌کند و اتفاقاً به جمعیت صدمه نیز وارد می‌کند و میزان مرگ‌ومیر را بالا هم می‌برد. اینکه نوزادانی با ۳۰ هزار ناهنجاری به دنیا بیایند که به درستی باروری ندارند، مرگ‌ومیر بسیار زودرس دارند و دارای معلولیت‌های بسیار اثرگذارنده هستند که روی کیفیت زندگی اثر دارد، به جمعیت صدمه وارد نمی‌کند؟ چرا باید این اصول در طرح جمعیت گنجانده شود؟ چه دلیلی برای آن دارند؟ رئیس اداره ژنتیک وزارت بهداشت گفت: برخورد دوم مربوط به یکسری ناهنجاری‌هاست که قابلیت درمانی ندارند و درمان‌های آنها شفادهنده نیست و تنها تسکین‌دهنده نسبی و حمایتی است. برخی از این افراد در دوره جنینی قابل شناسایی هستند. این موارد شناسایی می‌شوند. مواردی که قانون سقط در سال ۱۳۸۴ اجازه داده، موجب حرج مادر می‌شود و مادر خودش درخواست می‌دهد و سقط می‌شود. اما این نکات در نظر گرفته نمی‌شود و حرف‌هایی زده می‌شود که درست نیست. پس دو مورد وجود دارد که هردو آنها هم در چارچوب قانون و شرع است و خارج از این موارد نیست. قانون جمهوری اسلامی قانون شرع است و شورای نگهبان بر شرعی و قانونی بودن آن صحه می‌گذارد. سماوات افزود: قانون سقط سال ۸۴ هم از سوی شورای نگهبان تایید شده است. درنتیجه هم شرعی و هم حقوقی است. او افزود: الان هشت هزار سقط قانونی در سال انجام می‌شود، اما غربالگری‌ها می‌توانند تا ۳۰ هزار بیماری را شناسایی کنند. اگر غربالگری‌ها محدود و این افراد با این ناهنجاری‌ها متولد شوند زندگی‌های بسیار پیچیده و سختی دارند که به شدت برای خود و خانواده‌شان ناتوان‌کننده است. این بیمارها مرگ زودرس دارند و اغلب باروری ندارند. این مسائلی است که باعث حرج خانواده می‌شود و حمایت‌ها نیز از این افراد بسیار محدود است. در نتیجه قانون به آنها اجازه سقط داده است. تازه این توقع باید از نظام سلامت وجود داشته باشد که چرا هشت هزار مورد را شناسایی کرده‌اید و باید موارد را کامل تشخیص دهید. به جای این موضوع می‌خواهند جلوی آن مواردی را نیز که تشخیص داده می‌شود، بگیرند.

نصف هزینه‌های درمان بر دوش مردم

وزیر بهداشت با بیان اینکه بخشی از جامعه هنوز از بیمه درمانی برخوردار نیستند، در عین حال به افزایش هزینه‌های درمانی اشاره کرد و گفت: در هزینه‌های درمان پرداخت از جیب مردم به ۴۳ درصد رسیده است و این مشکل باید برطرف شود و این یک تکلیف است. او ادامه داد: پوشش جمعیت ما هنوز کامل نشده است و بخشی از جامعه از بیمه برخوردار نیستند؛ به‌ویژه در مناطق محروم رضایتی از این قضیه وجود ندارد و بخشی از جامعه تحت پوشش نیست. از طرفی در خدمت هم هنوز دچار مشکل هستیم و خدمت فراگیر نیست و نمی‌توانیم همه بیماری‌ها را پوشش دهیم و عمدتاً در بیمه پایه کار می‌کنیم و متاسفانه برخی بیماری‌ها حالت کاتاستروف دارد و کسی که بیمار می‌شود باید همه زندگی‌اش را بفروشد تا بتواند از پس هزینه‌ها بربیاید. وزیر بهداشت گفت: باید به سمتی برویم که به قول مقام معظم رهبری فرد بیمار فقط درد بیماری داشته باشد و مشکل هزینه نداشته باشد. پرداخت از جیب به ۴۳ درصد رسیده است و این مشکل باید برطرف شود و این یک تکلیف است. عین‌اللهی تاکید کرد: باید عدالت در دسترسی ایجاد شود. پزشکی خانواده هنوز مغفول مانده است و هر حرکتی بدون پزشکی خانواده برای ما موفقیت ایجاد نمی‌کند و طرح‌های بزرگی در کشور داریم مانند طرح تحول نظام سلامت که منابع ما پنج یا شش برابر شد اما پرداختی از جیب مردم افزایش یافته است. با تزریق منابع به تنهایی مشکل رفع نمی‌شود و نیاز به اقدامات عمده‌تر است. وی ادامه داد: یکی از مشکلات ما در بیمه تزریق پول به بحث درمان است در حالی که برخی کشورها بخش بهداشت را هم در بیمه لحاظ می‌کنند تا بیمه تشویق شود با تاکید بر بحث پیشگیری از بروز بیماری‌ها بکاهد. بیمه باید پیوسته با وزارت بهداشت باشد، وزارت بهداشت بدون بیمه نمی‌تواند کاری کند. متاسفانه در کشور ما بیمه‌ها آنچنان که باید قوی نشده‌اند. بیمه بهترین مکان نظارت و برنامه‌ریزی است. نزدیک به ۸۰۰ مرکز تحقیقاتی در کشور داریم که فقط مقاله منتشر می‌کند و اگر نیاز مردم را برطرف نکند به چه کار می‌آید؟ اگر بیمه را مرکز تحقیقاتی ببینیم مشکلات زیادی رفع می‌شود. تقویت بیمه‌ها از اهداف اصلی ماست.

خانواده ایرانی کوچک شد

بررسی‌ها نشان می‌دهد که در یک فاصله زمانی ۶۰ساله متوسط تعداد افراد در خانوارهای ایرانی از متوسط 8 /4 به 8 /3 نفر کاهش پیدا کرده است. به گزارش ایسنا، طبق آماری که مرکز آمار ایران در گزارش شاخص‌های کلان اقتصادی و اجتماعی گردآوری کرده است در بازه زمانی ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵ بُعد خانوار دستخوش نوسان بوده و در مقاطعی تا بیش از پنج نفر نیز ثبت شده است. این در حالی است که در سال ۱۳۹۵ متوسط تعداد افراد در خانوارهای ایرانی در کل کشور 8 /4 نفر بوده که این تعداد در سال ۱۳۴۵ و ۱۰ سال بعد در سال ۱۳۵۵ به‌طور متوسط پنج نفر اعلام شده است. در سال ۱۳۶۵ و ۱۳۷۰ متوسط تعداد افراد در خانوارها 1 /5 و 2 /5 نفر بوده که در سال ۱۳۷۰ بالاترین بُعد خانوار طی ۵۰ سال گذشته ثبت شده است. اما از این سال به بعد تعداد افراد در خانواده‌ها به تدریج کم شده و به 8 /4 نفر رسیده است. در ادامه نیز در سال ۱۳۸۵ بُعد خانوار به‌طور متوسط چهار نفر، ۱۳۹۰، 5 /3 نفر و در سال ۱۳۹۵ به 3 /3 نفر کاهش یافته است. اما بررسی جزئیات این گزارش نشان می‌دهد که متوسط تعداد افراد در خانوارهای شهری نیز از 7 /4 نفر در سال ۱۳۳۵ به 33 /3 در سال ۱۳۹۵ کاهش یافته و طی این سال‌ها بالاترین متوسط تعداد افراد یک خانواده به سال ۱۳۷۰ با 9 /4 نفر برمی‌گردد. همچنین در خانوارهای روستایی بُعد خانوار از 8 /4 در سال ۱۳۳۵ به 4 /3 در سال ۱۳۹۵ کاهش یافته و طی این سال‌ها بالاترین متوسط تعداد افراد خانوارهای روستایی در سال ۱۳۷۰ با 6 /5 نفر ثبت شده است.

ذخیره شکننده خون در تهران

مدیرکل انتقال خون استان تهران گفت: با وجود کاهش سطح ذخیره خون و شکننده بودن آن در این روزها، اما صد درصد نیاز به خون بیماران تالاسمی، هموفیلی و اورژانسی تامین می‌شود. محمدرضا مهدی‌زاده در گفت‌وگو با ایرنا با بیان اینکه پس از شیوع ویروس کرونا و در ۲۱ ماه گذشته در بیشتر کشورهای جهان با کاهش حتی ۳۰درصدی میزان اهدای خون مواجه بودیم، افزود: در ایران نیز تقریباً میزان استقبال برای اهدای خون کاهش یافته و در این مدت وضعیت ذخیره خون شکننده بوده است. وی با بیان اینکه وضعیت ذخیره خون در استان تهران در حال حاضر گرچه بحرانی نیست، اما شکننده است، تاکید کرد: نیاز است که هموطنان اهدای خون را در اولویت‌های خود قرار دهند و مانند همیشه یاری‌رسان انتقال خون و نجات‌دهنده جان بیماران باشند. مهدی‌زاده تصریح کرد: در این شرایط نیازمند آن هستیم که مراکز درمانی ارزش خون اهدایی مردم را بیش از قبل درک کنند و با حساسیت بالا مصرف بهینه این ماده حیاتی را در دستور کار داشته باشند. وی ادامه داد: بعد از اینکه میزان واکسیناسیون کرونا در تهران و همین‌طور در کشور افزایش و همچنین میزان ابتلا و مرگ هم به دلیل کرونا کاهش یافت، میزان اعمال جراحی افزایش یافت و همزمان با افزایش اعمال جراحی تقاضا برای تامین خون هم افزایش یافته است، از سویی چون میزان اهدای خون نسبت به سال‌های گذشته با کاهش مواجه شده، شاهد کاهش سطح ذخیره خون هستیم. مدیرکل انتقال خون استان تهران تاکید کرد: در پیک‌های کرونایی اعمال جراحی غیراورژانسی محدود شده بود و در حال حاضر با فروکش کردن کرونا افزایش یافته و میزان استقبال برای اهدای خون هم کاهشی است و گاهی نمی‌توانیم نیاز ۱۰۰درصدی خون مراکز درمانی را تامین کنیم. وی تصریح کرد: از سوی دیگر هر سال با سرد شدن هوا در فصل پاییز و زمستان نیز با کاهش میزان استقبال برای اهدای خون روبه‌رو هستیم و اکنون هم تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و کاهش ترددهای شهری و از سویی شیوع کرونا همه دست‌به‌دست هم داده و میزان اهدای خون را کاهش داده و خواهش ما از مردم و به‌خصوص اهداکنندگان مستمر (با سابقه حداقل دوبار اهدای خون در سال) و باسابقه خون این است که برای اهدای خون اقدام کنند. مدیرکل انتقال خون استان تهران گفت: در حال حاضر روزانه در تهران بین ۱۲۵۰ تا ۱۳۰۰ نفر برای اهدای خون به مراکز انتقال خون مراجعه می‌کنند که ۱۱۰۰ نفر شرایط اهدای خون را دارند و موفق به اهدا می‌شوند و این در حالی است که ۱۶۷ مرکز درمانی و بیمارستانی تهران روزانه نیازمند ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ واحد خون هستند.

کاهش ازدواج و رشد فزاینده طلاق

گزارش‌های رسمی از روند افزایشی طلاق و کاهش ازدواج در ۱۰ سال گذشته حکایت دارد. مرکز آمار ایران طی گزارشی تفصیلی به بررسی وضعیت شاخص‌های کلان اقتصادی و اجتماعی از سال ۱۳۹۰ تاکنون پرداخته که در بخشی از این گزارش در سرفصل جمعیت و نیروی انسانی آماری از وضعیت ازدواج و طلاق ثبت‌شده در کشور از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ ارائه شده است. این گزارش نشان می‌دهد که نسبت طلاق به ازدواج طی این سال‌ها از 3 /16 به 9 /32 افزایش داشته است که روندی افزایشی را طی کرده ولی در سال ۱۳۹۸ در بالاترین نقطه در این دوره یعنی ۳۳ درصد قرار می‌گیرد ولی در سال گذشته 1 /0 درصد کاهش پیدا کرده است. جزئیات دیگری از این آمار نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۰ مجموع ازدواج ثبت‌شده ۸۷۴ هزار و ۷۰۲ نفر بوده که در سال ۱۳۹۹ به ۵۵۶ هزار و ۷۳۱ نفر کاهش یافته است. در این بازه زمانی روند ازدواج عمدتاً کاهشی بوده اما در سال ۱۳۹۵ اندکی افزایش ازدواج ثبت شده و از حدود ۶۸۵ هزار و ۳۵۲ نفر به ۷۰۴ هزار و ۷۱۶ نفر می‌رسد ولی در سال بعد با افت حدود ۱۰۰ هزارنفری مواجه می‌شود. براین اساس، محاسبات نشان می‌دهد که ازدواج در ایران در فاصله سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹، بیش از ۳۶ درصد کاهش یافته است. اما در رابطه با وضعیت طلاق در کشور آمار حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۰، ۱۴۲ هزار و ۸۴۱ نفر طلاق ثبت شده بود که در سال ۱۳۹۹ به ۱۸۳ هزار و ۱۹۳ نفر افزایش یافته است. روند تغییرات طلاق نیز عمدتاً افزایشی بوده ولی در فاصله سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ اندکی کاهش داشته است که این روند در سال گذشته مجدداً افزایشی می‌شود. بر این اساس، میزان طلاق در ایران از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ حدود ۲۸ درصد افزایش داشته است. 

♦♦♦

ایسنا: علیرضا زالی، فرمانده عملیات ستاد مقابله با کرونای استان تهران، با تاکید بر اینکه محدودیت منع تردد شبانه در کاهش تجمعات خانوادگی تاثیر نداشته است، گفت: این محدودیت کاربردی ندارد و اثربخشی در کنترل بیماری ندارد؛ از این‌رو پیشنهاد ما حذف آن است.

ایرنا: دبیرکل جمعیت هلال‌احمر با بیان اینکه زمین‌لرزه‌های بزرگ‌تر از 5 /2 ریشتر در شش ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش پیدا کرده، از ارائه خدمات اسکان اضطراری به ۴۸۷۲ نفر از زلزله‌زدگان خبر داد.

فارس: رئیس قوه قضائیه گفت: ساختار، قوانین و مقررات و مصوبات مربوط به دهه‌های گذشته پاسخگوی نیازها و مقتضیات امروز کشور نیست و باید با همفکری همه بخش‌های حاکمیتی قوانین اصلاح و به‌روزرسانی شود.

ایسنا: معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با اظهار تاسف از پایین بودن درصد رعایت پروتکل‌های بهداشتی، اعلام کرد: میانگین کشوری رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی حدود ۴۲ درصد است و رستوران‌ها، پاساژها و نانوایی‌ها کمترین میزان رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی را دارند.

ایلنا: رئیس سازمان بهزیستی کشور از تخصیص مبلغ ۴۴۰ میلیارد تومان از اعتبار یک هزار و ۷۰ میلیاردتومانی مسکن مددجویان بهزیستی در بودجه سال ۱۴۰۰ با دستور رئیس‌جمهور خبر داد.

ایلنا: «حسن اکبری»، مدیرکل محیط زیست خراسان جنوبی اعلام کرد: خشکیدگی بیش از حد گونه‌های جنگلی سبب کاهش شدید تولید و رویش گیاهی شده، این مهم سبب شده حیات وحش سن‌بالا و پیر یا بره‌های کم سن و سال که هنوز نتوانسته‌اند خود را با شرایط جدید وفق دهند از بین بروند.

ایسنا: ذبیح‌الله اعظمی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، در مورد طرح‌های جدیدی مثل طرح تشکیل وزارت روستا و وزارت محیط زیست یا ایده احیای جهاد سازندگی و تفکیک آن از جهاد کشاورزی گفت: بسیاری از ایده‌ها در کشور در حال بزرگ کردن دولت است و بزرگ شدن دولت در شرایط فعلی بودجه کشور اصلاً جالب نیست.

مهر: سردار محمدحسین حمیدی رئیس پلیس راهور تهران بزرگ در نشست خبری با حضور اصحاب رسانه اعلام کرد: در شهر تهران بنابر آمار اعلام‌شده سالانه چهار هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.

ایرنا: رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: سالانه چهار هزار و ۲۰۰ مورد مرگ به علت شکستگی ناشی از پوکی استخوان در کشور اتفاق می‌افتد و این رقم بالایی است.

♦♦♦

سبد ماهانه رفع سوءتغذیه برای 60 هزار کودک

اعتماد نوشت: معاون حمایت و سلامت خانواده کمیته امداد از توزیع کارت سبد ماهانه غذایی برای 60 هزار کودک کمتر از پنج سال دچار سوءتغذیه و حدود ۶۰ هزار مادر باردار و شیرده خبر داد و گفت: «هر ماه ۱۰۰ هزار تومان کارت این افراد شارژ می‌شود، این افراد بیشتر در استان‌های محروم هستند، در استان‌هایی که ناامن غذایی محسوب شده و افراد دارای بیشترین مشکلات تغذیه‌ای هستند. در بسیاری از موارد خانواده این افراد نیز تحت پوشش کمیته هستند و از آنجا که کودک یا زن باردار یا شیرده در این خانواده‌ها نیز حضور دارند از این خدمات نیز بهره‌مند می‌شوند. البته برخی از این افراد تحت پوشش ما نیستند اما به ما معرفی می‌شوند و این خدمات به آنها ارائه می‌شود.

کدام مادران می‌توانند دورکاری کنند؟

شرق نوشت: معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری با اشاره به درخواست‌های مکرر مادران شاغل دارای دانش‌آموز مقطع ابتدایی برای ادامه یافتن دورکاری گفت: مصوبه سال ۸۹ کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در خصوص دورکاری عام است و هیچ منعی برای استفاده از این قانون در خصوص دورکاری زنان دارای فرزند دبستانی یا دبیرستانی و حتی افرادی که فرزند ندارند، وجود ندارد. حتی افرادی که فرزند ندارند هم می‌توانند از این بخش‌نامه استفاده کنند؛ البته فقط یک اشاره دارد که اگر متقاضی زیاد بود، اولویت با معلولان، زنان باردار یا مادرانی است که فرزند زیر شش سال دارند ولی هیچ منعی برای استفاده از این قانون برای کسانی که فرزند دبستانی یا دبیرستانی دارند هم وجود ندارد.

حضور دانشجویان واکسن‌نزده ممنوع

ایران نوشت: معاون آموزشی وزارت علوم اعلام کرد: دانشجویانی که واکسینه نشده‌اند، نمی‌توانند در دانشگاه حاضر شوند. علی ‌خاکی صدیق درباره ممنوعیت ورود کارکنان، استادان و دانشجویان واکسینه‌نشده به دانشگاه‌ها به مهر گفت: استادان، دانشجویان و کارکنان دانشگاه‌ها فقط با ارائه کارت واکسن مجاز به ورود به دانشگاه خواهند بود و همه باید واکسینه شده باشند. وی ادامه داد: دانشجویانی که واکسینه نشده باشند نمی‌توانند در دانشگاه حضور یافته و از کلاس درس به‌صورت حضوری استفاده کنند. وی افزود: آمار واکسیناسیون دانشجویان و استادان در حال جمع‌آوری است ولی هنوز این آمار تکمیل نشده است. بر اساس آخرین آماری که از دانشگاه‌ها به دست آمده بالای ۶۰ درصد دانشجویان و بالای ۹۰ درصد استادان واکسینه شده‌اند.

افزایش شکاف دیجیتالی در ایران

همشهری نوشت: دسترسی افراد جامعه به آموزش در دهه‌های اخیر تبدیل به عامل اصلی فقر یا خروج از آن شده است؛ از این‌رو هرگونه آسیب به وضعیت آموزشی اقشار آسیب‌پذیر به معنای تشدید فقر در سال‌های آتی خواهد بود. برای تبیین این موضوع، باید دید شکاف دیجیتالی تا چه اندازه با شکاف‌های اقتصادی و اجتماعی در کشور منطبق است. بر اساس داده‌های سال2020، بیش از 80 درصد از ایرانیان کاربر اینترنت هستند و 20 درصد از جمعیت از اینترنت استفاده نمی‌کنند. 31 درصد مردم ایران فاقد تلفن همراه هوشمند هستند و 51 درصد از مردم از رایانه شخصی استفاده نمی‌کنند. ازنظر دسترسی به اینترنت نیز 35 درصد خانوارهای کشور از اینترنت استفاده نمی‌کنند که این رقم برای روستاییان به 57 درصد می‌رسد.