چشم‌انداز فردا

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و پژوهشکده مطالعات راهبردی دو مرکز پژوهشی و تحلیلی هستند که اولی خوراک فکری قوه مقننه را تامین می‌کند و دومی طرف مشورت نهادهای امنیتی و امنیت ملی است. این دو نهاد مشورتی اخیراً در گزارش‌های جداگانه‌ای تاکید کرده‌اند که جامعه ایران در حال فقیرتر شدن است. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی که به نمایندگان جدیدالورود به قوه مقننه ارائه داده، تاکید کرده که با کاهش رشد اقتصادی و افزایش تورم، مردم ایران در دهه 1390 یک‌سوم قدرت خرید خود را از دست داده‌اند. پژوهشکده مطالعات راهبردی نیز در «دهمین سالنمای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران» این دهه را دهه گمشده ایران نام‌گذاری کرده و نسبت به پیامدهای امنیتی فقیرتر شدن جامعه هشدار داده است.

طی دهه گذشته متوسط رشد تولید اقتصادی کشور تقریباً صفر بوده، تورم دو بار تا بالای 40 درصد رفته و متوسط نرخ بیکاری هم حوالی ۱۲ درصد نوسان کرده است. این در حالی است که بسیاری از کشورهای در حال توسعه متوسط رشد بالای پنج درصد، نرخ تورم کمتر از پنج درصد و نرخ بیکاری کنترل‌شده (غالباً زیر شش درصد) را تجربه کرده‌اند.

 اقتصاددانان معتقدند در ۵۰ سال گذشته، جامعه ایران به صورت متوسط بیش از توان تولیدی خود مصرف کرده و متوسط نرخ رشد مصرف سرانه حقیقی برای چهار دهه اخیر از نرخ رشد تولید سرانه حقیقی بیشتر بوده است. در این مدت جامعه از رفاهی برخوردار بوده که متناسب با سطح تولیدش رشد نکرده است. حالا اما به دلیل افت فاحش درآمدهای دولت، این وضعیت قابل استمرار نیست و افت قابل توجهی در زمینه خدمات دولت و سطح رفاه جامعه در حال وقوع است. به نظر می‌رسد جامعه ایران در حال انتقال به یک سطح پایین‌تر از رفاه است؛ اتفاقی که شهروندان را نگران و ناراضی کرده است. آیا جامعه ایران فقیرتر شدن را برمی‌تابد؟