آینده پتروشیمی‌ها از دوربین «خوراک»

نرخ خوراک پتروشیمی‌ها را شاید بتوان یکی از مهم‌ترین پارامترهای اقتصادی تاثیرگذار بر بازار سرمایه ایران دانست. چرا که گروه پتروشیمی بیشترین سهم را در تابلوهای بورس و فرابورس از نظر ارزش بازار به خود اختصاص داده‌اند. حدود دو سال قبل در روزهایی که بازار سرمایه رو به بالا می‌تاخت با تصمیمی که در خصوص افزایش نرخ خوراک اتخاذ شد ورق شانس برای سهامداران پتروشیمی‌ها برگشت و تاثیر منفی که این صنعت بزرگ از تصمیم افزایش نرخ گاز طبیعی از 8 /2 سنت به 13 سنت پذیرفت باعث برگشتن جهت کل بازار سرمایه نیز شد. البته عامل برگشت بازار فقط این مساله نبود اما به عنوان یکی از دلایل بسیار مهم و تاثیرگذار شناخته می‌شود. البته قابل ذکر است که نرخ 8 /2 سنت هم بسیار پایین بود و مصرف منابع طبیعی کشور برای سودسازی مجتمع‌های پتروشیمی تلقی می‌شد. اما چنین میزان افزایش نرخی باعث شوک بسیار زیادی به این صنعت شد و بسیار مناسب‌تر بود که در یک فرآیند تحقیقاتی از نرخ خوراک در سایر کشورها و همچنین منطقه، فرمولی دقیق برای این مساله طراحی شود و بحث افزایش هم به آرامی صورت پذیرد تا چنین حمله‌ای به بازار سهام کشور وارد نشود. در دو سال گذشته، اعتراض‌های بسیاری به این مساله وارد شده و بسیاری از صاحب‌نظران، کارشناسان، مسوولان مربوط، سهامداران، مدیران پتروشیمی‌ها و نهادهای وابسته و نمایندگان مجلس نظرات متفاوتی در این خصوص ارائه داده‌اند و نرخ خوراک را مهم‌ترین درد بازار سرمایه تلقی کرده‌اند. سهامداران صنعت هم شاهد نوسان قیمت در ارزش دارایی خود تحت نظرات متفاوت و قوت گرفتن احتمال تعیین نرخ خاصی در ماه‌های گذشته برای این شرکت‌ها بوده‌اند. اما باید محاسبه کرد اکنون که بحث کاهش نرخ گاز طبیعی قوت گرفته و برخی حرف از نرخ 10 سنت به پیش کشیده‌اند یا برخی دیگر با خوش‌بینی بیشتر، هشت سنت را قابل عملی شدن می‌دانند یا بدبین‌ها صحبت از عدم تغییر نرخ به میان آورده‌اند، اگر هر کدام از این سه سناریو اتفاق بیفتد تاثیر دقیق کاهش نرخ یا عدم تغییر 13 سنت بر سودآوری مجتمع‌های پتروشیمی که سهام آنها در بازار سرمایه معامله می‌شود چه میزان است. در میان پتروشیمی‌های بازار سرمایه شش مجتمع شیراز، پردیس، خراسان، کرمانشاه، فن‌آوران و زاگرس خوراک گاز طبیعی مصرف می‌کنند که به صورت مستقیم نرخ‌گذاری بر آنها تاثیر دارد. البته سایر پتروشیمی‌ها هم که گاز ترش یا گاز مایع یا... مصرف می‌کنند از این نرخ‌گذاری تاثیر می‌پذیرند اما به صورت مستقیم این شش شرکت می‌توانند اثر مثبت از کاهش نرخ، یا منفی از افزایش آن در سودسازی خود داشته باشند. همان‌طور که می‌دانیم چون گاز طبیعی به عنوان خوراک وارد خط تولید این شرکت‌ها می‌شود و ماده اولیه آنها به شمار می‌رود تغییر آن در سرفصل بهای تمام‌شده پتروشیمی‌ها اثرگذار است. به همین دلیل محاسبات دقیقی برای این تغییر انجام شده و سه سناریوی متفاوت احتمالی طبق نظرات مطرح‌شده برای نرخ در نظر گرفته شده و محاسبات بهای تمام‌شده بر اساس آن انجام گرفته است. همچنین با توجه به اینکه تغییری که در سودسازی پتروشیمی‌ها اتفاق بیفتد باعث تغییر در سود سهامدار آنها یعنی شرکت‌های هلدینگ گروه نیز می‌شود اثر تغییر سود این شش شرکت در جدولی دیگر برای سه هلدینگ پارسیان، نفت و گاز تامین و گروه پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان نیز محاسبه شده است.

مفروضات جداول و نمودار:

■در جدول شماره یک فقط شش پتروشیمی که سهام آنها در بازار سرمایه قابل معامله است و خوراک گاز طبیعی مصرف می‌کنند آورده شده است.

■سال مالی تمام پتروشیمی‌ها پایان اسفندماه است و فقط پتروشیمی پردیس پایان شهریورماه است.

■مصرف خوراک سال آینده مجتمع‌های پتروشیمی با فرض حجم تولید برابر بودجه سال جاری در نظر گرفته شده است.

■نرخ دلار 2997 تومان مطابق لایحه بودجه ارائه‌شده به مجلس برای سال 1395 در نظر گرفته شده است.

■تاثیر مالیات بر ارزش افزوده و عوارض و سایر هزینه‌ها محاسبه شده است.

■سه سناریوی احتمالی 8، 10 و 13 سنت در جداول محاسبه شده، اما در نمودار می‌توان اثر تغییر نرخ خوراک در بازه 8 تا 13 سنت را به صورت کامل ردیابی کرد.

■ EPS بودجه سال جاری در جدول شماره یک آورده شده است.

■ افزایش /کاهش بهای تمام‌شده خوراک نسبت به ارقام بودجه سال جاری در نظر گرفته شده است.

■در نمودار، درصد تغییر EPS با توجه به بودجه سال جاری محاسبه شده است.

■در جداول و نمودار، تمامی پارامترهای متغیر دیگر ثابت در نظر گرفته شده و فقط نرخ خوراک با توجه به سناریوهای احتمالی و نرخ دلار بودجه دستخوش تغییر شده است.

در جدول تغییر سود هلدینگ‌ها فقط اثر تغییر نرخ خوراک شش مجتمع پتروشیمی ذکر شده در صورت‌های مالی آنها محاسبه شده است.