کف‌بینی بازارها

هنگامی که توافق هسته‌ای در پایان نیمه اول سال به سرانجام رسید با وجود خوش‌بینی‌ها بر خروج از رکود اقتصادی و بازگشت رونق به بازارهای داخلی اما اغلب پیش‌بینی‌ها در بازارهایی چون سهام، مسکن و خودرو پس از توافق درست از آب درنیامدند و این بازارها در رکود روزهای خود را سپری کردند. البته با توجه به اینکه هنوز برجام اجرایی نشده بود و بازارها منتظر قطعی شدن اجرای برجام بودند، تشدید رکود در اقتصاد ایران امری طبیعی بود. با این حال در اواخر دی‌ماه امسال انتظارها به پایان رسید و برجام و لغو تحریم کلید خورد. در این شرایط آیا در انتهای سال رونق به بازارهای داخلی بازخواهد گشت؟ یا بازهم رکود در بازارها تشدید خواهد شد؟ پیش از لغو تحریم‌ها، کارشناسان پیش‌بینی‌هایشان برای شش ماه پایانی را بر دو سناریو رفع تحریم یا ادامه روند تحریم‌ها حداقل تا پایان سال عنوان کرده بودند. اما حالا که تحریم‌ها از اقتصاد ایران رخت بر بسته است و بخشی از منابع بلوکه شده ارزی آزاد خواهد شد و دوباره امکان گشایش اعتبار اسنادی فراهم شده است با توجه به بروز این اتفاقات خوشایند در اقتصاد ایران، سمت و سوی بازارهای سرمایه‌گذاری داخلی چگونه خواهد بود؟ از بین بازارهایی چون سهام، مسکن، سپرده و خودرو کدام یک برای سرمایه‌گذاری در این دوران مناسب‌ترند؟ با این اوصاف چه سرنوشتی در انتظار بازار ارز است؟ قیمت دلار دستخوش چه تغییراتی خواهد شد؟ در بازار سرمایه چه سرنوشتی در انتظار سرمایه‌گذاران این بازار است؟ آیا سهامدارانی که از دو سال گذشته به علت تشدید رکود و ریزش شدید قیمت نفت متضرر شده‌اند می‌توانند، در این مقطع زیانی را که دیده‌اند‌، جبران کنند؟ آیا اکنون فرصت مناسب برای وارد شدن به بازار سهام است؟ در بازار مسکن برجام چه اثری دارد؟ آیا رکود تنیده‌شده در این بازار پیله خود را می‌شکافد؟ سرمایه‌گذارانی که از این بازار خداحافظی کرده بودند آیا دوباره به بازار ساخت و ساز برمی‌گردند؟ قیمت‌ها در بازار خودرو به کدام سو می‌رود؟ آیا خودرو ارزان خواهد شد؟ آیا مانند گذشته سپرده‌گذاری در بانک سودده‌ترین در میان بازارهای داخلی خواهد بود؟ آیا دیگر سرمایه‌گذاری در بانک جذاب نخواهد بود؟ با این اوصاف سرمایه‌گذاری در کدام بازار در دوران لغو تحریم‌ها جذابیت پیدا می‌کند و بازدهی بیشتری به نسبت سایر بازارها دارد؟ و سرانجام برجام چه سورپرایزی برای سرمایه‌گذاران بازارهای داخلی به ارمغان می‌آورد؟ پاسخ این پرسش‌ها، طی پرونده پیش رو پیرامون پیش‌بینی روند بازارها در پسابرجام در قالب یادداشت‌هایی از کارشناسان و صاحب‌نظران پاسخ داده شده است. هر چند این کارشناسان معتقدند در شرایط فعلی اقتصاد ایران با توجه به کاهش بی‌سابقه قیمت نفت باید انتظار منطقی از دوران پسابرجام داشت و بهتر است بر پدیدار شدن اثرات مثبت گشایش در تحریم نگاه بلندمدت داشت و صبر پیشه کرد. البته موضوع دیگر مساله مدیریت در اقتصاد ایران و چگونگی استفاده از فرصت‌هایی است که برنامه برجام پیش روی اقتصاد ایران و بازارهایش قرار می‌دهد. در این راستا؛ سعید اسلامی‌بیدگلی تحلیلگر رسمی بین‌المللی سرمایه‌گذاری در یکی از یادداشت‌های این پرونده نوشته است طی سال‌های گذشته، تحریم‌ها تبدیل به گلوگاهی شده بود و پوششی بود بر ایرادات ساختاری و مدیریتی. اجرای برجام و رفع تهدیدها شرط لازم برای بهبود اوضاع اقتصادی ایران و خروج از رکود بود، اما به‌هیچ‌وجه شرط کافی نیست. اکنون که تحریم‌ها مرتفع خواهد شد، باید منتظر ماند و دید که آیا مدیریت اقتصاد ایران یک مدیریت توسعه‌گرای رشدمحور خواهد بود یا نه؟