هفته‌ای پر‌عرضه در بازار سهام

بازار سهام در هفته گذشته با عرضه‌های شدیدی همراه شد که شاخص را با بیش از 2375 واحد کاهش به سطح 85 هزار واحد رساند. رفتار عجیب سرمایه‌گذاران در نخستین روز هفته ریزش کم‌سابقه‌ای را رقم زد به‌طوری که بیش از 89 درصد از سهام بازار با کاهش ارزش مواجه شدند.

این اتفاق در حالی افتاد که تحلیلگران تکنیکی ریزش شاخص را محتمل می‌دانستند اما واقعاً انتظار چنین ریزش کم‌سابقه‌ای را نداشتند. هرچند شاخص تلاش کرد تا بخشی از ریزش خود را یک روز بعد از اعلام توافق نهایی ژنو و اعلام آمادگی کشورهای مذاکره‌کننده گروه 1+5 برای رفع تحریم‌ها جبران کند اما خیلی زود به مسیر نزولی بازگشت و هفته‌ای پر‌عرضه را سپری کرد. نزدیکی به پایان ماه و تسویه اعتباری‌ها از یک طرف و تامین نقدینگی برای عرضه اولیه سهام تیپیکو از طرف دیگر سبب شد تا عرضه‌ها در بازار شدت بگیرد. سازمان خصوصی‌سازی، دولت و سهامداران عمده نیز نقش مهمی در افزایش عرضه در بازار داشتند و دولت یکی از عرضه‌کننده‌های عمده سهام بانکی، خودرویی و مخابرات بود. حضور چشمگیر سرمایه‌گذاران خرد در بازار سرمایه بعد از رکود بازارهای طلا و ارز، سبب شده این گروه به بازیگران اصلی بازار تبدیل شوند و بیش از 60 درصد از ارزش معاملات را در اختیار خود بگیرند. بخشی از تازه‌واردان به بورس از دانش کافی برای سرمایه‌گذاری برخوردار نبوده و با دنباله‌روی از صف‌های خرید و فروش اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند. این موضوع سبب شده تا واکنش بازار کمی غیر‌منطقی و هیجانی به نظر برسد. در چنین شرایطی بازار به اخبار مثبت واکنش نشان نداده و کوچک‌ترین خبر منفی را بهانه‌ای برای عرضه می‌داند. در آخرین روز معاملاتی هفته، انتشار خبری مبنی بر اخذ 30 درصد از ارزش فروش کنسانتره در شرکت‌هایی که بیش از 30 درصد سود دارند، سبب شد نمادهای سنگ‌آهنی مورد عرضه قرار گرفته و برای برخی از آنها صف فروش شکل بگیرد. این مصوبه نگرانی بازار را برای تصویب افزایش نرخ گاز افزایش داد و گروه پتروشیمی با وجود رشد قیمت جهانی متانول و اوره و شرایط بنیادی خوب شرکت‌ها، نتوانست با خبر رفع تحریم‌های پتروشیمی چندان مورد توجه قرار گیرد. تعدیل مثبت عایدی شخارک و توقف فارس برای تعدیل عایدی هم، بازار را برای ارزندگی شرکت‌هایی که نسبت قیمت بر درآمدی کمتر از متوسط بازار دارند، متقاعد نکرد. یکی از دلایل نگرانی بازار، تصمیمات دولت برای بودجه 93 است. دولت درصدد افزایش درآمد خود با لحاظ مهار تورم است. به همین دلیل مالیات بر ارزش افزوده را دو درصد افزایش داد. سرمایه‌گذاران نگران تصمیمات بعدی دولت هستند که ممکن است بر برخی صنایع تاثیرگذار باشد. این موضوع سبب شده تا تعداد خریداران در بورس نسبت به هفته قبل کاهش یابد و حجم و ارزش معاملات نیز کمتر شود. نزدیکی به تعطیلات آخر هفته و ابهامات موجود در تصمیمات دولتی و هشدارهای تحلیلگران تکنیکی مبنی بر ریزش شاخص سبب شد تا خرید در بازار کمتر صورت بگیرد. ضمن اینکه در هفته آینده احتمالاً سهام دارویی تامین برای نخستین بار در بورس عرضه خواهد شد و سرمایه‌گذاران که بازدهی‌های 100 درصدی نماد حسینا را طی دو ماه دیده‌اند، از خرید عرضه اولیه چشم‌پوشی نخواهند کرد و نقدینگی خود را برای خرید سهم تیپیکو کنار خواهند گذاشت. یکی از اتفاقات جالب بازار سهام، توجه بازار به حق تقدم تسهیلات مسکن بود. در حالی که گروه انبوه‌سازی مانند سایر گروه‌های دیگر مورد عرضه قرار گرفتند، تقاضا برای خرید تسهیلات مسکن با انتشار خبر افزایش سقف خرید مسکن به 35 میلیون تومان آنچنان افزایش یافت که برایشان صف‌های خرید سنگینی شکل گرفت و ناظر معاملات مجبور به توقف همه نمادهای آن به منظور تعادل در بازار عرضه و تقاضا شد که در آخرین روز معاملاتی هفته، نمادها با رشد بیش از 20 درصدی مورد بازگشایی قرار گرفتند. در حال حاضر، بودجه 93 و جزییات آن کمی سرمایه‌گذاران را مردد کرده است. بودجه 93 بدون در نظر گرفتن لغو تحریم‌ها و آزاد شدن پول‌های بلوکه‌شده ایران تدوین شده است و با لغو تحریم‌ها، احتمالاً اصلاحاتی در بودجه 93 صورت گیرد. مثلاً در هفته پیش‌رو در صورت اجرایی شدن گام نخست توافق ژنو ممکن است دولت تصمیماتش در خصوص برخی صنایع را بازنگری کند زیرا آنچه هدف نهایی دولت و ملت است، بهبود فضای کسب‌و‌کار و افزایش سرمایه‌گذاری در کشور است که آن هم نیازمند بسترهای مناسب و حفظ مزیت رقابتی صنعت است. در شرایط فعلی به نظر می‌رسد تصمیم‌گیری بر مبنای تحلیل و در نظر گرفتن پتانسیل‌های رشد شرکت از جمله طرح‌های توسعه و گزارش‌های مالی، می‌تواند بازدهی سرمایه‌گذاری را رقم بزند. طرح‌های توسعه یکی از پتانسیل‌های خوب شرکت‌ها برای رشد سود است. رفع تحریم‌ها می‌تواند پیشرفت طرح‌های توسعه را افزایش دهد. بنابراین سرمایه‌گذاران بهتر است توجه خود را به گزارش‌های مالی شرکت‌ها که انتشار آنها در هفته جاری بیشتر خواهد شد، معطوف کرده و در تصمیم‌گیری خود لحاظ کنند و با افق بلند‌مدت اقدام به سرمایه‌گذاری کنند زیرا بسیاری از سهامی که در شرایط فعلی کسی حتی نگاه‌شان هم نمی‌کند، در بلندمدت بسیار ارزشمند خواهند شد.