کسری ۷۰ هزار میلیارد تومانی

با اینکه بودجه سال 92 با تاخیر رکورد‌شکن و بی‌سابقه 84روزه به تصویب مجلس رسید؛ ما از همان ‌روزهای ‌ابتدایی‌ تصویب ‌بودجه، شنیده‌ها حاکی ‌از کسری‌ بودجه حدود 30 هزار میلیارد تومانی ‌این قانون ‌بود. اما مشکل اساسی ‌بودجه سال 92 زمانی ‌به ‌چشم ‌آمد که تیم ‌اقتصادی‌ دولت‌ روحانی، با عنوان کردن اینکه یک‌سوم درآمد 210 هزار میلیارد تومانی در نظر گرفته‌شده در بودجه عمومی دولت، «قابل تحقق» است؛ با ارائه یک «اصلاحیه» به مجلس برای جبران ‌این ‌کسری 70 هزار میلیارد تومانی خبر داد. اما این کسری بودجه70 هزار میلیارد تومانی از کجا به وجود آمد؟

بخشی از منابعی که به صورت درآمد و هزینه در بودجه عمومی دولت گنجانده شده بود؛ در بودجه دستگاه‌ها هم به صورت مصارف قطعی آمده بود.‌ اصولاً در این‌گونه‌ موارد، دستگاه‌های اجرایی انتظار دارند که این اعتبارات در قالب تخصیص‌های ماهانه و قطعی آنها لحاظ شود در حالی که تحقق این درآمدها ممکن نیست. موضوع‌ دیگری ‌که به بروز کسری بودجه 70 هزار میلیارد تومانی در سال 92 دامن زد، نحوه رفتار نمایندگان مجلس با لایحه ‌بودجه بود. از آنجا که هر نماینده مجلس، از اینکه در حوزه انتخابیه او، به برخی از طرح‌های عمرانی نیمه‌تمام، در فصل تصویب ‌بودجه، اعتباری ‌اختصاص‌ پیدا کند؛ استقبال ‌می‌کند؛ نحوه رفتار نمایندگان مجلس با لایحه بودجه نیز بر این اساس تغییر می‌کند. در هنگام بررسی لایحه بودجه سال 92، بسیاری از ردیف‌ها وجود داشت که دولت احمدی‌نژاد فقط درخواست «مجوز اعتبار» را از مجلس داشت؛ اما مجلس این اعتبارات را در جداول بودجه منظور کرد و رقم بودجه را از 166 هزار میلیارد به 210 هزار میلیارد تومان افزایش داد. از سوی دیگر، موضوع اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها نیز به تداوم کسری بودجه دامن زد. برای اجرای هدفمندی و کمک به بودجه دولت، مبلغ 15 هزار میلیارد تومان برای دولت پیش‌بینی شده بود تا فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها اجرا شود. اما با وجود اینکه فاز دوم هدفمندی در سال92 متوقف شد؛ 9 هزار میلیارد تومان از اعتبار 15 هزار میلیارد تومانی هدفمندی در بودجه باقی ماند. اما هدفمندی یارانه‌ها در سال جاری هم اجرا نشد تا کسری بودجه در این بخش با افزایش نیافتن قیمت حامل‌های انرژی در حالی به وجود بیاید که دولت برای پرداخت یارانه نقدی به مردم، با مشکل‌ مواجه ‌بود. این موارد موجب ‌شد که بودجه سال 92 از شفافیت خارج شود و به همین دلیل دولت یازدهم برای شفاف‌سازی و جلوگیری از کسری بودجه مجبور به ‌ارائه اصلاحیه بودجه 92 به مجلس شد.