عربستان وامارات در صدر ثروتمندترین‌ها

بانک نبض اصلی اقتصاد هر کشوری است و هر کشوری که نظام بانکی قدرتمندتری داشته باشد می‌تواند زمینه را برای شکوفایی اقتصادی فراهم آورد. برترین بانک‌های کشورهای حاشیه خلیج فارس در سال 2014 میلادی بر مبنای ارزش سرمایه در فهرست تازه‌ای معرفی شده‌اند. طبق این گزارش در سال 2014 میلادی برترین بانک کشورهای GCC بانک ملی قطر بوده است که ارزش سرمایه آن برابر با 784/100 میلیارد دلار آمریکا بود و سود خالص این بانک در سال مورد مطالعه به 314/2 میلیارد دلار رسید. این بانک بزرگ‌ترین بانک منطقه بر مبنای ارزش سرمایه بوده است. این دومین سال پیاپی است که این بانک به عنوان برترین بانک خاورمیانه معرفی شده است و یکی از سودآورترین موسسات مالی در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس است. نرخ رشد سودآوری این بانک در پنج سال گذشته 27 درصد در هر سال بوده است و انتظار می‌رود با توجه به ثروت بالای نفت و گاز طبیعی در این کشور در سال‌های پیش رو هم این رشد ادامه پیدا کند. هم‌اکنون 50 درصد از سهام این بانک به صندوق سرمایه‌گذاری قطر تعلق دارد که صندوقی برای تجمیع درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز طبیعی قطر است. این صندوق دارای سرمایه‌ای بالغ بر 100 میلیارد دلار است و تمامی درآمد خالص از فروش نفت و گاز در آن تجمیع می‌شود. این بانک یکی از سهامداران بزرگ بانک کشاورزی چین، بارکلیز، کردیت سوئیس و در نهایت موسسه مالی تیفانی اند کو (Tiffany & co) است. نرخ رشد ارزش سرمایه این بانک بین سال‌های 2013 تا 2014 میلادی برابر با 49/21 درصد بوده است.
دومین بانک بزرگ GCC از نظر ارزش سرمایه و عملکرد بانکی در سال گذشته بانک تجاری ملی (National‌ Commercial Bank) متعلق به کشور عربستان سعودی بود که ارزش سرمایه آن برابر با 085/92 میلیارد دلار آمریکا بوده است و سود خالص آن در سال گذشته میلادی از 763/1 میلیارد دلار فراتر رفت. این بانک در سال گذشته توانست با شمار زیادی از بانک‌های کشورهای GCC تعامل اقتصادی داشته باشد و از این کار سود زیادی به دست آورد. بانک تجاری ملی که تحت نام بانک آل اهلی هم شناخته می‌شود بزرگ‌ترین بانک عربستان سعودی از نظر ارزش سرمایه است و 20 درصد از سهم بازار عربستان را دارد. این بانک یکی از اولین بانک‌ها و موسسات مالی دنیای عرب بود و در سال 1953 میلادی راه‌اندازی شد. این بانک دولتی است و 3/79 درصد از سهام آن به دولت عربستان تعلق دارد. نرخ رشد سرمایه در این بانک در فاصله سال‌های 2013 تا 2014 میلادی برابر با 65/14 درصد بوده است.
سومین بانک بزرگ GCC در سال 2014 میلادی بانک ان‌بی‌دی امارات (Emirates NBD) بود که ارزش سرمایه آن 935/83 میلیارد دلار آمریکا بود و سود خالص آن به 35/695 میلیون دلار آمریکا رسید. این بانک با اینکه ارزش سرمایه‌اش با بانک قطری کمتر از 17 میلیارد دلار تفاوت دارد ولی سود خالص آن تقریباً یک‌چهارم سود خالص بانک قطری است و تحلیلگران نظام بانکی و اقتصادی بر این باورند که دلیل این مساله درآمد بالاتر اقتصاد قطر از فروش نفت و گاز طبیعی و ورود سرمایه‌های کلان به این اقتصاد است. 56 درصد از سهام این بانک متعلق به دولت قطر است و نرخ رشد سودآوری آن طی پنج سال گذشته بالغ بر 20 درصد بوده است. اگرچه نرخ رشد ارزش سرمایه این بانک در فاصله سال‌های 2013 تا 2014 میلادی بالغ بر 31/8 درصد عنوان شده است.
چهارمین بانک برتر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را می‌توان بانک ملی ابوظبی دانست. این بانک هم متعلق به کشور امارات متحده عربی است و ارزش سرمایه آن برابر با 840/81 میلیارد دلار آمریکا است ولی سود خالص آن در سال 2014 میلادی 179/1 میلیارد دلار بوده است. این بانک در سال 1968 میلادی تاسیس شده است و 70 درصد آن به دولت ابوظبی تعلق دارد. نرخ رشد سرمایه این بانک در سال گذشته میلادی برابر با 56/17 درصد بوده است.
در این فهرست پنجمین بانک برتر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس موسسه بانکی الرجیح (Al Rajih‌ banking corporation) نام داشت که متعلق به کشور عربستان سعودی بود و ارزش سرمایه آن برابر با 302/71 میلیارد دلار آمریکا بود ولی سود خالص این شرکت با اولین بانک دنیا از نظر سرمایه فاصله چندانی نداشت و این بانک عربستانی در سال 2014 میلادی توانست سود خالصی معادل 102/2 میلیارد دلار آمریکا کسب کند. این بانک بیشتر فعالیت‌های خود را با دولت انجام داده بود و از محل درآمد نفتی عربستان سعودی و اجرای پروژه‌های زیرساختی توانسته بود منابع مالی کلانی به دست آورد.
ششمین بانک برتر در میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بانک ملی کویت بود که ارزش سرمایه آن برابر با 418/58 میلیارد دلار آمریکا بود و سود خالصی برابر با 097/1 میلیارد دلار به دست آورد. بانک سامبا (Samba) متعلق به کشور عربستان سعودی در سال 2014 میلادی در جایگاه هفتم دنیا قرار داشت و این بانک سرمایه‌ای برابر با 126/53 میلیارد دلار داشت که سودی برابر با 155/1 میلیارد دلار کسب کرد. این بانک که قبلاً به نام بانک آمریکایی عربستانی نام برده می‌شد 66 شعبه در عربستان و سه شعبه هم در شهرهای لندن و قطر و دوبی دارد. البته 28 شعبه از این بانک هم در شهرهای مختلف پاکستان مشغول به کار هستند. در سال 2014 میلادی سود هر سهم این بانک بالغ بر 10 درصد بوده است در حالی که در سال 2013 میلادی سود سالانه هر سهم آن برابر با هفت درصد بوده است. نرخ رشد سرمایه این بانک در سال 2013 تا 2014 میلادی برابر با 35/3 درصد اعلام شده است.
هشتمین موسسه مالی برتر منطقه؛ خانه فاینانس کویت که یک موسسه مالی اسلامی است، در سال 1977 میلادی تاسیس شده است و ارزش سرمایه آن برابر با 296/52 میلیارد دلار است و سود خالص آن 634/438 میلیون دلار آمریکا است. نرخ رشد ارزش سرمایه آن در سال گذشته برابر با 98/7 درصد بود. این موسسه مالی که 25 درصد از سهام آن به صندوق سرمایه‌گذاری کویت تعلق دارد در حوزه‌های مختلف از قبیل ساختمان فعالیت می‌کند و شعبه‌های زیادی در کشورهای اسلامی آسیایی و کشورهای اروپایی دارد.
در جایگاه نهم و دهم این فهرست بانک‌های ریاض عربستان سعودی و بانک تجاری ابوظبی قرار گرفته‌اند که سود خالص آنها در سال قبل کمتر از 900 میلیون دلار بود.
بررسی این فهرست نشان می‌دهد در میان 10 بانک برتر منطقه بیشترین فراوانی به بانک‌های عربستان اختصاص دارد. ارزش سرمایه این بانک‌ها بیشتر از دیگر بانک‌هاست و تمامی آنها بانک‌هایی هستند که سهم دولت در مجموع سهام آنها بیشتر از 60 درصد است. امارات متحده عربی در این رده‌بندی در جایگاه دوم است.