تاریخ انتشار:
آیا صورت‌های مالی بانکی بیانگر واقعیت‌هاست؟
تراز ناتراز
بانک‌ها از مهم‌ترین نهادهای بازار پول هستند که نقش گزارشگری مالی صحیح در آنها خصوصاً بانک‌های پذیرفته‌شده در بورس از اهمیت بسزایی برخوردار است. مشکلات نظام بانکی در حوزه اطلاع‌رسانی مالی بحثی است که چند ماهی با مانور بیشتری همراه شده است. پس از اظهارنظرهای پر‌سر و صدا درباره دارایی‌های سمی بانک‌ها، هفته‌نامه تجارت فردا در میزگرد شماره ۱۲۵ آقایان عباس آخوندی، فرهاد نیلی و پرویز عقیلی به بررسی این قبیل مشکلات و وضعیت بسیار نگران‌کننده بانک‌ها پرداخت.
بانک‌ها از مهم‌ترین نهادهای بازار پول هستند که نقش گزارشگری مالی صحیح در آنها خصوصاً بانک‌های پذیرفته‌شده در بورس از اهمیت بسزایی برخوردار است. مشکلات نظام بانکی در حوزه اطلاع‌رسانی مالی بحثی است که چند ماهی با مانور بیشتری همراه شده است. پس از اظهارنظرهای پر‌سر و صدا درباره دارایی‌های سمی بانک‌ها، هفته‌نامه تجارت فردا در میزگرد شماره 125 آقایان عباس آخوندی، فرهاد نیلی و پرویز عقیلی به بررسی این قبیل مشکلات و وضعیت بسیار نگران‌کننده بانک‌ها پرداخت. در میزگرد مذکور، وزیر راه و شهرسازی وضعیت ترازنامه بانک‌ها را نگران‌کننده دانست و آنها را به بیماری تشبیه کرد که برخلاف میل خود، باید مجبور به جراحی شود. رئیس پژوهشکده پولی بانکی کشور نیز تاکید کرد باید ترازنامه بانک‌های ایرانی تعدیل رو به پایین را تجربه کند و احتمالاً جریان نقدی بیشتر دارایی‌هایی که در حال حاضر بانک‌ها برای ترازنامه خود شناسایی کرده‌اند، صفر است. بانکداران ایرانی با ادبیات جریان نقدی آشنا نیستند. بنابراین ضرورت دارد که ترازنامه بانک‌ها رو به پایین تعدیل شود. به علاوه اینکه صورت‌های مالی بانک‌ها باید راستی‌آزمایی شوند. مدیرعامل بانک خاورمیانه
نیز اضافه کرد مشکل اصلی، ضعف نظارت بانک مرکزی است. اگر بازار شفاف نباشد و بانک مرکزی به درستی بر کار بانک‌ها نظارت مقتدرانه نداشته باشد، هیچ اصلاحی در نظام بانکی به نتیجه نمی‌رسد. تجارت فردا در این شماره نیز در ادامه شماره قبل به کنکاش در سیستم بانکی و چارچوب گزارشگری مالی آن پرداخته است. گزارشگری صحیح و شفاف مالی نیاز ابتدایی برای تمامی ذی‌نفعانی است که در تعامل با بانک‌ها هستند. گزارشگری مالی در سطح بنگاه‌ها در دنیا غالباً تحت دستورالعمل IFRS یا GAAP هستند. این دستورالعمل‌ها چارچوب مشخصی را برای اطلاع‌رسانی فراهم می‌آورد. در ایران صورت‌های مالی بانکی تحت بخشنامه بانک مرکزی است و نمونه صورت‌های مالی بانک‌ها توسط سازمان حسابرسی و سازمان بورس اوراق بهادار تهیه و تنظیم می‌شود. اما با وجود این چارچوب‌ها تنها با مروری بر گزارش‌های سالانه ارائه‌شده توسط بانک‌های دولتی و خصوصی به تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای برخورد می‌کنیم. جالب آنکه این گزارش‌ها توسط موسسات حسابرسی، پیشتر بررسی شده‌اند. در مقام مقایسه صورت‌های بانکی داخلی و خارجی معتبر کاملاً به درجه و کیفیت افشا پی می‌بریم. حتی در خصوص صحت اعداد اعلام‌شده در
صورت‌های مالی هم برخی شبهه دارند و از آن به عنوان آرایش صورت‌های مالی نام می‌برند. به عنوان مثال هرچند گفته می‌شود در حال حاضر بانک‌های ایرانی 15 درصد مطالبات غیرجاری و معوق دارند، اما کارشناسان صحبت از ارقام بالاتری در واقعیت می‌کنند. به علاوه آمار بانکی نشان می‌دهد درصد مطالبات معوق شبکه بانکی به تولید ناخالص داخلی در هفت سال اخیر هیچ‌گاه از هشت درصد کمتر نبوده است و درصد این مطالبات به تولید ناخالص داخلی بدون نفت تنها در سال 92 به زیر 10 درصد رسیده است. در اینجا نقش سیستم نظارتی بانک مرکزی پررنگ‌تر می‌شود. سیستمی که باید بتواند هشدار بروز چنین اتفاقاتی را از ماه‌ها قبل بدهد و اجازه شکل‌گیری بحران بانکی را ندهد. اگر نظارت بانک مرکزی تقویت شود، زمان اصلاح وضعیت موجود طولانی نخواهد بود؛ وگرنه هرچقدر وضعیت جاری تداوم یابد، مشکل عمیق‌تر می‌شود. از سویی ناظران بازار پول (بانک مرکزی) و بازار سرمایه (سازمان بورس و اوراق بهادار) در این زمینه وظایف سنگینی بر عهده دارند و از سوی دیگر ناظرانی مانند حسابرسان که منتخب مجامع شرکت‌ها هستند و نیز برخی واحدهای درون‌سازمانی (مانند واحد حسابرسی داخلی) که وظیفه حسابرسی
مستمر را بر اساس دستورالعمل‌های مصوب موجود دارند، باید نظارت‌های دقیق‌تری را بر پیکره نهادهای بازار پول به کار گیرند.
دیدگاه تان را بنویسید