تاریخ انتشار:
جای پای ایران در تشکیل دولت وحدت ملی عراق
صفحات دیپلماسی روزنامه‌های کشور در هفته گذشته مملو از اخباری در رابطه با مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 در وین و پیشروی‌های داعش در عراق و انتقاد از رویه‌های برخی از کشورهای غربی و ارتجاعی منطقه در حمایت از این گروه تروریستی بود.
تحرکات گروه تروریستی داعش در عراق و پشتیبانی مالی و نظامی برخی از کشورهای غربی و ارتجاعی عربی از این گروه سایه جنگ را بر منطقه سنگین کرده است. گروهی که می‌کوشد تا با دامن زدن به اختلافات فرقه‌ای و مذهبی از آشفتگی‌های موجود در کشورهایی که درگیر تنش‌های داخلی هستند سود جوید و در راستای منافع اروپا و آمریکا و کشورهایی چون عربستان، قطر و شاید تا حدودی ترکیه وارد عمل شود. روزنامه شرق به قلم «فریدون مجلسی»، «تحلیلگر روابط بین‌الملل» یادداشتی را تحت عنوان «فرصت‌های یک رویارویی» در شماره روز چهارشنبه خود آورده است که در آن به رد پای عربستان سعودی و ترکیه در مناقشات عراق اشاره کرده و می‌نویسد که آمریکا با این اقدام، پشتیبانی از «داعش» را دشوار خواهد کرد؛ البته توصیه «کری» به «مالکی»، تشکیل دولت وحدت ملی با حضور اهل تسنن و کردهاست؛ موضوعی که نقش ایران نیز در آن پررنگ است.
در این یادداشت نگارنده همچنین در رابطه با عدم تمایل ایران برای ورود به درگیری‌های عراق این‌گونه می‌نویسد که ایران به دلایلی که قابل درک است، بنای ورود مستقیم و همراهی با ایالات متحده را ندارد اما می‌تواند با توجه به نزدیکی همزمان به کردها و اکثریت جنوب عراق -که هر دو سال‌ها از صدام لطمه‌ها دیدند- فرصتی را برای تقویت پیمان میان این دو گروه فراهم آورد. ایران مانند ترکیه، نگرانی از بابت فعالیت حکومت خودمختار «اقلیم کردستان» عراق ندارد چرا که کردها در هر نقطه‌ای باشند، ریشه ایرانی دارند. البته امثال «طارق هاشمی» معاون فراری رئیس‌جمهور عراق که دست‌شان آلوده به بمبگذاری و خونریزی است جایی در آینده عراق ندارند بلکه چهره‌هایی چون ابراهیم جعفری، ایاد علاوی و کردها، باید در تشکیل دولت فراگیر سهیم شوند.
مجلسی همچنین با شبیه‌سازی پیشروی‌های داعش در عراق با تحرکات طالبان در پاکستان تاکید کرده است نوع پیشرفت گروهک سلفی تکفیری داعش از سمت مرزهای ترکیه در سوریه و عراق، شبیه پیشرفت طالبان در افغانستان از مرزهای پاکستان است و از دیگر سو، با عربستان، یک سر بر بالین دارند. حال که آمریکا تصمیم به دخالت در عراق گرفته، فرصتی برای ایران است تا مانع گسترش این گروهک تروریستی شوند. گروهکی که حتماً به سراغ بمبگذاری در عربستان، قطر و ترکیه هم خواهد رفت.
ضرورت تجدید نظر مالکی در اداره کشور
روزنامه اعتماد نیز از جمله روزنامه‌هایی است که در یادداشت «عبدالله رمضان‌زاده» بحران فعلی عراق را ناشی از مجموعه‌ای از تحولات داخلی این کشور دانسته که به دلیل موقعیت ژئوپولتیک آن، همچون سایر منازعات از این دست، به سرعت مورد توجه بازیگران خارجی اعم از منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قرار گرفته است. او با انتخاب تیتر «نه داعش نماینده اهل سنت است، نه ارتش عراق نماینده شیعیان» متذکر می‌شود عراق کشوری به اصطلاح کثیرالمله و متشکل از طوایف مختلف است و لذا اداره آن بر اساس مبنای ساده دموکراسی به سادگی امکان‌پذیر نیست، اگر امکان‌ناپذیر نباشد. بنابراین تجدید نظر مالکی و هم‌پیمانانش در نحوه اداره کشور شرط اول گذر از بحران است (خوشبختانه مرجعیت شیعه و شخص آیت‌الله‌العظمی سیستانی نیز چنین نظری دارند) لذا نخستین گام برای حل بحران تشکیل دولتی است که نگاهی جامع‌الاطراف و پذیرنده تنوع قومی- طایفی در عراق داشته باشد و به این اصل معتقد باشد که عراق امن و باثبات تنها از طریق همکاری داوطلبانه همه طوایف قابل حصول است (نکته‌ای که مورد تاکید قانون اساسی فعلی عراق نیز هست) و تکیه بر اکثریت صرف (دموکراسی اکثریتی) یقیناً به معنی تداوم بحران در عراق خواهد بود.
البته رمضان‌زاده در این یادداشت به نقش ایران در بهبود وضعیت عراق نیز اشاره کرده و یادآور می‌شود: ایران به عنوان مهم‌ترین بازیگر منطقه‌ای نیازمند بازنگری در نوع روابط خود با طوایف عراقی مخصوصاً شیعیان و اهل سنت از یک سو و توجه بیشتر به دیپلماسی منطقه‌ای از سوی دیگر است. ارتباط مستقیم با سران اهل سنت و احزاب سنی‌مذهب عراقی باید در اولویت کاری دستگاه سیاست خارجی قرار گیرد. از سوی دیگر، سیاست‌های مالکی موجب واکنش‌های منفی سایر بازیگران منطقه‌ای شده است. گام دیگر ایران برای حل بحران باید از طریق توجه ویژه به دیپلماسی منطقه‌ای برداشته شود. متاسفانه اشتغال تمام‌عیار و تمام‌وقت شخص وزیر خارجه به موضوع انرژی هسته‌ای (اگرچه در جای خود صحیح و منطقی است) موجب کوتاهی نسبت به مسائل منطقه‌ای مخصوصاً در حوزه عربی و خلیج فارس شده است و به دلیل کم‌تجربه بودن معاون ذی‌ربط در وزارت خارجه، عملاً تنظیم سیاست منطقه‌ای عربی و خلیج فارس به نهادهایی خارج از وزارت خارجه واگذار شده است! لذا آقای ظریف باید شخصاً یا از طریق انتصاب یکی از دیپلمات‌های کارکشته و با‌تجربه در این حوزه (که تعداد آنان نیز فراوان است) سکان تصمیم‌گیری در این حوزه را به وزارت خارجه بازگرداند. باید تلاش جدیدی در جهت حل اختلافات منطقه‌ای آغاز شود که گام اول آن می‌تواند برگزاری نشستی فوری میان ایران، ترکیه و عربستان باشد. در سیاست خارجی معطوف به منافع ملی، ایران می‌تواند میزبان یک نشست از سران طوایف عراق در تهران نیز باشد.
نقش محوری ترکیه در بحران عراق
سعدالله زارعی، ستون‌نویس روزنامه کیهان هم تیتر «بازی باخت-باخت ترکیه در عراق» را برای یادداشت خود انتخاب کرده و بیشتر مشکلات این کشور را ناشی از دخالت‌های آنکارا دانسته است. وی با این تحلیل که در بحران عراق، ترکیه نقش کشوری را بازی می‌کند که در عین حضور به امکانات دیگران دل بسته، تاکید می‌کند: چنین کشوری بیش از دیگران باید هزینه‌ها را بپردازد و بیش از دیگران در معرض پیامدهای تلخ و مستمر حادثه قرار می‌گیرد. امروز روابط ترکیه نه فقط با عراق که با ایران نیز به سمت ضعف و بحران گرایش نشان می‌دهد و طبعاً مردم ترکیه حق دارند از دولت آنکارا سوال کنند که سیاست ترکیه در مرزهای نزدیک تا چه حد بر مبنای تشویق همکاری استوار بوده و تا چه حد در معرض بحران قرار دارد.
زارعی به حجم عظیم مشکلات سیاستمداران ترک در مواجهه با افکار عمومی این کشور اشاره می‌کند و می‌نویسد: ترکیه طی سه سال گذشته نه‌تنها نتوانسته در سیاست خارجی گرهی را باز کند بلکه بر مناسبات ترکیه و محیط اطراف گره‌های زیادی زده است. مشارکت ترکیه در درگیری‌های سوریه و عراق باید به بهبود روابط آنکارا -ریاض کمک می‌کرد ولی مشارکت ریاض در اسقاط دولت اخوان در قاهره نشان داد که روابط ترکیه و عربستان نیز از آنچنان عمقی که بتواند گرهی را باز کند، برخوردار نیست. باخت ترکیه در مصر و بحرانی شدن راه‌های آبی ترکیه در شمال- دریای سیاه- و در غرب- مدیترانه- به خوبی نشان می‌دهد حلقه‌های امنیتی ترکیه شکسته شده‌اند و امنیت سرمایه‌گذاری که نیازمند یک تداوم منطقی در حوزه پیرامونی است در ترکیه به مخاطره افتاده است.
رایزنی‌های تهران و مسکو برای ساخت نیروگاه‌های جدید
روزنامه دنیای اقتصاد نیز با اشاره به اظهارات بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی که به سفر علی‌اکبر صالحی به مسکو برای ساخت نیروگاه‌های جدید پرداخته بود، آورده است فرآیند سوخت‌گذاری جدید نیروگاه اتمی بوشهر به پایان رسیده است و تهران و مسکو به دنبال توافق برای ساخت نیروگاه‌های جدید هستند. در این مطلب به سفر سرگئی کرینکو، رئیس شرکت روس اتم اشاره شده و آمده است: روس‌ها در این زمینه (ساخت نیروگاه جدید) مذاکراتی با طرف ایرانی انجام داده‌اند و امیدوار هستند تا پایان سال جاری این قرارداد به نتیجه برسد. این خبر در شرایطی اعلام شده است که نیکولا اسپاسکی، معاون شرکت روس اتم روز دوشنبه به‌منظور انجام یک سفر دوروزه و دیدار با مقامات ایران وارد تهران شده بود.
قدردانی فراکسیون رهروان ولایت از ظریف
ورود به بحث‌های هسته‌ای علاوه بر روزنامه دنیای اقتصاد در روزنامه آرمان نیز نمود داشته است. کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در یادداشتی به حضور محمدجواد ظریف در فراکسیون رهروان ولایت اشاره کرده و تحت عنوان «آنچه ظریف به نمایندگان گفت» می‌نویسد: باید اذعان داشت در جلسه‌ای که گذشت وزیر خارجه کشورمان درباره روند مذاکرات و چگونگی آن و همچنین آخرین اقداماتی که در هفته گذشته در تیم مذاکره‌کننده انجام شده است گزارشی به فراکسیون ارائه کردند و برخی از اعضای فراکسیون هم سوالات و نظرهایی داشتند که آن سوالات و نظرها را با دکتر ظریف در میان گذاشتند و ایشان نیز پاسخ گفتند.
وی همچنین به سوالات و نظراتی که برخی از نمایندگان در این نشست مطرح کرده‌اند نیز اشاره می‌کند و می‌آورد: آنچه مطرح شد بیشتر تشکراتی بود که از سوی نمایندگان نسبت به تلاش‌های تیم مذاکره‌کننده صورت گرفت اما برخی سوالات نیز در ارتباط با مذاکرات مطرح شد و بیشتر تکنیکی بود و مسائل فنی مذاکرات را مورد بحث قرار داد. در این میان بیشتر سوالات حول این محور بود که آیا مذاکرات می‌تواند منتج به نتیجه شود یا خیر؟ یا مباحثی در رابطه با مواضع کشورهای غربی در مذاکرات بود که دکتر محمدجواد ظریف سعی در تبیین آنها داشتند. البته مباحث تنها مربوط به مذاکرات هسته‌ای نبود. هرچند عمدتاً در این رابطه صحبت شد اما مسائل منطقه‌ای نیز در این جلسه مطرح شد که به هر حال این مسائل می‌تواند بر بحث مذاکرات سایه افکند و بر آن تاثیر بگذارد که در این رابطه میزان تاثیر تحولات منطقه‌ای بر مذاکرات از نظر نمایندگان و وزیر امور خارجه گذشت. کاظم جلالی در یادداشت خود به تلاش ایران و 1+5 برای تدوین سند توافق جامع هسته‌ای پیش از پایان تیرماه اشاره می‌کند و می‌نویسد: آنچه از نظرها دور نماند نزدیک شدن به 29 تیرماه است که پایان شش ماه توافقنامه ژنو است و این سوال‌ها مطرح شد که آیا در طول مدت باقی‌مانده به توافق جامع دست پیدا خواهیم کرد یا این قرارداد تمدید خواهد شد؟ بنابراین به‌طور کلی مباحث مطروحه در این جلسه عمدتاً در مورد مذاکرات 1+5 و ایران بود. با توجه به توضیحاتی که وزیر خارجه در جلسه با فراکسیون رهروان ولایت مطرح کردند در رابطه با به نتیجه رسیدن یا نرسیدن مذاکرات این مساله از سوی دکتر ظریف مطرح شد که آنچه در جریان است این است که اعضای تیم مذاکره‌کننده با عزمی جدی در حال مذاکره هستند و این مذاکرات با هدف رسیدن به نتیجه در حال پیگیری است.
تحرکات گروه تروریستی داعش در عراق و پشتیبانی مالی و نظامی برخی از کشورهای غربی و ارتجاعی عربی از این گروه سایه جنگ را بر منطقه سنگین کرده است. گروهی که می‌کوشد تا با دامن زدن به اختلافات فرقه‌ای و مذهبی از آشفتگی‌های موجود در کشورهایی که درگیر تنش‌های داخلی هستند سود جوید و در راستای منافع اروپا و آمریکا و کشورهایی چون عربستان، قطر و شاید تا حدودی ترکیه وارد عمل شود. روزنامه شرق به قلم «فریدون مجلسی»، «تحلیلگر روابط بین‌الملل» یادداشتی را تحت عنوان «فرصت‌های یک رویارویی» در شماره روز چهارشنبه خود آورده است که در آن به رد پای عربستان سعودی و ترکیه در مناقشات عراق اشاره کرده و می‌نویسد که آمریکا با این اقدام، پشتیبانی از «داعش» را دشوار خواهد کرد؛ البته توصیه «کری» به «مالکی»، تشکیل دولت وحدت ملی با حضور اهل تسنن و کردهاست؛ موضوعی که نقش ایران نیز در آن پررنگ است.
در این یادداشت نگارنده همچنین در رابطه با عدم تمایل ایران برای ورود به درگیری‌های عراق این‌گونه می‌نویسد که ایران به دلایلی که قابل درک است، بنای ورود مستقیم و همراهی با ایالات متحده را ندارد اما می‌تواند با توجه به نزدیکی همزمان به کردها و اکثریت جنوب عراق -که هر دو سال‌ها از صدام لطمه‌ها دیدند- فرصتی را برای تقویت پیمان میان این دو گروه فراهم آورد. ایران مانند ترکیه، نگرانی از بابت فعالیت حکومت خودمختار «اقلیم کردستان» عراق ندارد چرا که کردها در هر نقطه‌ای باشند، ریشه ایرانی دارند. البته امثال «طارق هاشمی» معاون فراری رئیس‌جمهور عراق که دست‌شان آلوده به بمبگذاری و خونریزی است جایی در آینده عراق ندارند بلکه چهره‌هایی چون ابراهیم جعفری، ایاد علاوی و کردها، باید در تشکیل دولت فراگیر سهیم شوند.
مجلسی همچنین با شبیه‌سازی پیشروی‌های داعش در عراق با تحرکات طالبان در پاکستان تاکید کرده است نوع پیشرفت گروهک سلفی تکفیری داعش از سمت مرزهای ترکیه در سوریه و عراق، شبیه پیشرفت طالبان در افغانستان از مرزهای پاکستان است و از دیگر سو، با عربستان، یک سر بر بالین دارند. حال که آمریکا تصمیم به دخالت در عراق گرفته، فرصتی برای ایران است تا مانع گسترش این گروهک تروریستی شوند. گروهکی که حتماً به سراغ بمبگذاری در عربستان، قطر و ترکیه هم خواهد رفت.
ضرورت تجدید نظر مالکی در اداره کشور
روزنامه اعتماد نیز از جمله روزنامه‌هایی است که در یادداشت «عبدالله رمضان‌زاده» بحران فعلی عراق را ناشی از مجموعه‌ای از تحولات داخلی این کشور دانسته که به دلیل موقعیت ژئوپولتیک آن، همچون سایر منازعات از این دست، به سرعت مورد توجه بازیگران خارجی اعم از منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قرار گرفته است. او با انتخاب تیتر «نه داعش نماینده اهل سنت است، نه ارتش عراق نماینده شیعیان» متذکر می‌شود عراق کشوری به اصطلاح کثیرالمله و متشکل از طوایف مختلف است و لذا اداره آن بر اساس مبنای ساده دموکراسی به سادگی امکان‌پذیر نیست، اگر امکان‌ناپذیر نباشد. بنابراین تجدید نظر مالکی و هم‌پیمانانش در نحوه اداره کشور شرط اول گذر از بحران است (خوشبختانه مرجعیت شیعه و شخص آیت‌الله‌العظمی سیستانی نیز چنین نظری دارند) لذا نخستین گام برای حل بحران تشکیل دولتی است که نگاهی جامع‌الاطراف و پذیرنده تنوع قومی- طایفی در عراق داشته باشد و به این اصل معتقد باشد که عراق امن و باثبات تنها از طریق همکاری داوطلبانه همه طوایف قابل حصول است (نکته‌ای که مورد تاکید قانون اساسی فعلی عراق نیز هست) و تکیه بر اکثریت صرف (دموکراسی اکثریتی) یقیناً به معنی تداوم بحران در عراق خواهد بود.
البته رمضان‌زاده در این یادداشت به نقش ایران در بهبود وضعیت عراق نیز اشاره کرده و یادآور می‌شود: ایران به عنوان مهم‌ترین بازیگر منطقه‌ای نیازمند بازنگری در نوع روابط خود با طوایف عراقی مخصوصاً شیعیان و اهل سنت از یک سو و توجه بیشتر به دیپلماسی منطقه‌ای از سوی دیگر است. ارتباط مستقیم با سران اهل سنت و احزاب سنی‌مذهب عراقی باید در اولویت کاری دستگاه سیاست خارجی قرار گیرد. از سوی دیگر، سیاست‌های مالکی موجب واکنش‌های منفی سایر بازیگران منطقه‌ای شده است. گام دیگر ایران برای حل بحران باید از طریق توجه ویژه به دیپلماسی منطقه‌ای برداشته شود. متاسفانه اشتغال تمام‌عیار و تمام‌وقت شخص وزیر خارجه به موضوع انرژی هسته‌ای (اگرچه در جای خود صحیح و منطقی است) موجب کوتاهی نسبت به مسائل منطقه‌ای مخصوصاً در حوزه عربی و خلیج فارس شده است و به دلیل کم‌تجربه بودن معاون ذی‌ربط در وزارت خارجه، عملاً تنظیم سیاست منطقه‌ای عربی و خلیج فارس به نهادهایی خارج از وزارت خارجه واگذار شده است! لذا آقای ظریف باید شخصاً یا از طریق انتصاب یکی از دیپلمات‌های کارکشته و با‌تجربه در این حوزه (که تعداد آنان نیز فراوان است) سکان تصمیم‌گیری در این حوزه را به وزارت خارجه بازگرداند. باید تلاش جدیدی در جهت حل اختلافات منطقه‌ای آغاز شود که گام اول آن می‌تواند برگزاری نشستی فوری میان ایران، ترکیه و عربستان باشد. در سیاست خارجی معطوف به منافع ملی، ایران می‌تواند میزبان یک نشست از سران طوایف عراق در تهران نیز باشد.
نقش محوری ترکیه در بحران عراق
سعدالله زارعی، ستون‌نویس روزنامه کیهان هم تیتر «بازی باخت-باخت ترکیه در عراق» را برای یادداشت خود انتخاب کرده و بیشتر مشکلات این کشور را ناشی از دخالت‌های آنکارا دانسته است. وی با این تحلیل که در بحران عراق، ترکیه نقش کشوری را بازی می‌کند که در عین حضور به امکانات دیگران دل بسته، تاکید می‌کند: چنین کشوری بیش از دیگران باید هزینه‌ها را بپردازد و بیش از دیگران در معرض پیامدهای تلخ و مستمر حادثه قرار می‌گیرد. امروز روابط ترکیه نه فقط با عراق که با ایران نیز به سمت ضعف و بحران گرایش نشان می‌دهد و طبعاً مردم ترکیه حق دارند از دولت آنکارا سوال کنند که سیاست ترکیه در مرزهای نزدیک تا چه حد بر مبنای تشویق همکاری استوار بوده و تا چه حد در معرض بحران قرار دارد.
زارعی به حجم عظیم مشکلات سیاستمداران ترک در مواجهه با افکار عمومی این کشور اشاره می‌کند و می‌نویسد: ترکیه طی سه سال گذشته نه‌تنها نتوانسته در سیاست خارجی گرهی را باز کند بلکه بر مناسبات ترکیه و محیط اطراف گره‌های زیادی زده است. مشارکت ترکیه در درگیری‌های سوریه و عراق باید به بهبود روابط آنکارا -ریاض کمک می‌کرد ولی مشارکت ریاض در اسقاط دولت اخوان در قاهره نشان داد که روابط ترکیه و عربستان نیز از آنچنان عمقی که بتواند گرهی را باز کند، برخوردار نیست. باخت ترکیه در مصر و بحرانی شدن راه‌های آبی ترکیه در شمال- دریای سیاه- و در غرب- مدیترانه- به خوبی نشان می‌دهد حلقه‌های امنیتی ترکیه شکسته شده‌اند و امنیت سرمایه‌گذاری که نیازمند یک تداوم منطقی در حوزه پیرامونی است در ترکیه به مخاطره افتاده است.
رایزنی‌های تهران و مسکو برای ساخت نیروگاه‌های جدید
روزنامه دنیای اقتصاد نیز با اشاره به اظهارات بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی که به سفر علی‌اکبر صالحی به مسکو برای ساخت نیروگاه‌های جدید پرداخته بود، آورده است فرآیند سوخت‌گذاری جدید نیروگاه اتمی بوشهر به پایان رسیده است و تهران و مسکو به دنبال توافق برای ساخت نیروگاه‌های جدید هستند. در این مطلب به سفر سرگئی کرینکو، رئیس شرکت روس اتم اشاره شده و آمده است: روس‌ها در این زمینه (ساخت نیروگاه جدید) مذاکراتی با طرف ایرانی انجام داده‌اند و امیدوار هستند تا پایان سال جاری این قرارداد به نتیجه برسد. این خبر در شرایطی اعلام شده است که نیکولا اسپاسکی، معاون شرکت روس اتم روز دوشنبه به‌منظور انجام یک سفر دوروزه و دیدار با مقامات ایران وارد تهران شده بود.
قدردانی فراکسیون رهروان ولایت از ظریف
ورود به بحث‌های هسته‌ای علاوه بر روزنامه دنیای اقتصاد در روزنامه آرمان نیز نمود داشته است. کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در یادداشتی به حضور محمدجواد ظریف در فراکسیون رهروان ولایت اشاره کرده و تحت عنوان «آنچه ظریف به نمایندگان گفت» می‌نویسد: باید اذعان داشت در جلسه‌ای که گذشت وزیر خارجه کشورمان درباره روند مذاکرات و چگونگی آن و همچنین آخرین اقداماتی که در هفته گذشته در تیم مذاکره‌کننده انجام شده است گزارشی به فراکسیون ارائه کردند و برخی از اعضای فراکسیون هم سوالات و نظرهایی داشتند که آن سوالات و نظرها را با دکتر ظریف در میان گذاشتند و ایشان نیز پاسخ گفتند.
وی همچنین به سوالات و نظراتی که برخی از نمایندگان در این نشست مطرح کرده‌اند نیز اشاره می‌کند و می‌آورد: آنچه مطرح شد بیشتر تشکراتی بود که از سوی نمایندگان نسبت به تلاش‌های تیم مذاکره‌کننده صورت گرفت اما برخی سوالات نیز در ارتباط با مذاکرات مطرح شد و بیشتر تکنیکی بود و مسائل فنی مذاکرات را مورد بحث قرار داد. در این میان بیشتر سوالات حول این محور بود که آیا مذاکرات می‌تواند منتج به نتیجه شود یا خیر؟ یا مباحثی در رابطه با مواضع کشورهای غربی در مذاکرات بود که دکتر محمدجواد ظریف سعی در تبیین آنها داشتند. البته مباحث تنها مربوط به مذاکرات هسته‌ای نبود. هرچند عمدتاً در این رابطه صحبت شد اما مسائل منطقه‌ای نیز در این جلسه مطرح شد که به هر حال این مسائل می‌تواند بر بحث مذاکرات سایه افکند و بر آن تاثیر بگذارد که در این رابطه میزان تاثیر تحولات منطقه‌ای بر مذاکرات از نظر نمایندگان و وزیر امور خارجه گذشت. کاظم جلالی در یادداشت خود به تلاش ایران و 1+5 برای تدوین سند توافق جامع هسته‌ای پیش از پایان تیرماه اشاره می‌کند و می‌نویسد: آنچه از نظرها دور نماند نزدیک شدن به 29 تیرماه است که پایان شش ماه توافقنامه ژنو است و این سوال‌ها مطرح شد که آیا در طول مدت باقی‌مانده به توافق جامع دست پیدا خواهیم کرد یا این قرارداد تمدید خواهد شد؟ بنابراین به‌طور کلی مباحث مطروحه در این جلسه عمدتاً در مورد مذاکرات 1+5 و ایران بود. با توجه به توضیحاتی که وزیر خارجه در جلسه با فراکسیون رهروان ولایت مطرح کردند در رابطه با به نتیجه رسیدن یا نرسیدن مذاکرات این مساله از سوی دکتر ظریف مطرح شد که آنچه در جریان است این است که اعضای تیم مذاکره‌کننده با عزمی جدی در حال مذاکره هستند و این مذاکرات با هدف رسیدن به نتیجه در حال پیگیری است.
دیدگاه تان را بنویسید