سکوت بهاری بازار ایران

نرخ آزاد ارز در بهار امسال، در مقایسه با پنج سال اخیر کمترین نوسان را پشت سر گذاشته است و میزان انحراف معیار دلار در سه ماه نخست سال جاری (در مقایسه با فصل‌های قبل) به کمترین میزان از ابتدای دهه 90 رسیده است. نرخ بازدهی نرخ ارز در خرداد‌ماه سال جاری معادل 6 /0 درصد بوده است. قیمت دلار در سه ماه نخست سال جاری در محدوده سه هزار و 440 تومان تا سه هزار و 520 تومان بوده است. همچنین میانگین سه‌ماهه دلار معادل سه هزار و 467 تومان عنوان شده است.
شاخص ارزی در نیمه اول فروردین‌ماه توانست وارد کانال سه هزار و 500 تومان شود، عاملی که انتظارات افزایشی برخی از معامله‌گران ارزی را بالا برد، اما در این ماه ارز از کانال یاد‌شده پایین‌تر آمد و تا انتهای بهار نیز بار دیگر نتوانست به کانال قبلی بازگردد.
این نوسانات باعث شد شاخص ارزی فروردین‌ماه را با افزایش 9 /0‌درصدی نسبت به ماه قبل پشت سر بگذارد. اما اردیبهشت برای نرخ ارز، ماه خوش‌یمنی نبود. در دومین ماه بهار، روند کاهشی در بازار ارز حکمفرما شد و در نهایت 7 /0 درصد از ارزش بازار کاسته شد. دلار در دومین ماه بهار در بازه سه هزار و 440 تومان تا سه هزار و 482 تومان نوسان کرد و برای نخستین بار از ابتدای سال 95 زیر مرز سه هزار و 450 تومان معامله شد.
پس از دو ماه کم‌نوسان و آرام، معامله‌گران ارزی انتظار داشتند که در خرداد‌ماه بخشی از تقاضای تجاری وارد بازار شود و قیمت دلار را از مرز سه هزار و 500 تومان عبور دهد. این اتفاق در خرداد‌ماه رخ نداد و در سومین ماه نیز روند کم‌نوسان دلار تداوم یافت.
اگرچه بر اساس آمارهای منتشر‌شده نرخ ارز در نیمه اول تیرماه، کار ناتمام خرداد را به سرانجام رساند و بهای دلار از مرز سه هزار و 500 تومان عبور کرد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد انحراف معیار دلار در بهار سال 95 به کمترین میزان در پنج سال اخیر رسیده است. انحراف معیار شاخص ارزی در بهار سال 95 معادل 12 تومان بوده است، اما در سال‌های 90 تا 92، شاخص ارزی تحت تاثیر تحریم‌های بین‌المللی نوسانات زیادی را تجربه کرده بود. بهار 93 کمی دامنه نوسانات کاهش یافت، اما تنها در بهار 94 بود که میزان انحراف معیار به زیر 20 تومان رسید.
انحراف معیار، یکی از شاخص‌های پراکندگی است که نشان می‌دهد به طور میانگین داده‌ها چه مقدار از مقدار متوسط فاصله دارند. اگر انحراف معیار مجموعه‌ای از داده‌ها نزدیک به صفر باشد، نشانه آن است که داده‌ها نزدیک به میانگین هستند و پراکندگی اندکی دارند؛ در حالی که انحراف معیار بزرگ بیانگر پراکندگی قابل توجه داده‌هاست.

زمان مبهم یکسان‌سازی ارز
در حالی که برخی از کارشناسان معتقدند که می‌توان در شرایط کنونی و با توجه به کاهش دامنه نوسان یکسان‌سازی ارزی را صورت داد، مسوولان بانک مرکزی در بهار امسال، زمان اجرای آن را نیمه دوم سال 95 اعلام کردند.
به اعتقاد مسوولان، اگرچه مقدمات اجرای ارز تک‌نرخی فراهم است ولی اجرای این سیاست منوط به مهیا شدن شرایط بین‌المللی برای نظام بانکی است.
در نتیجه اگر شرایط لازم مهیا نشود، یکسان‌سازی ارزی باز هم به تعویق می‌افتد. اما نکته قابل توجه این است که یکسان‌سازی باید در یک بستر زمانی رخ دهد و اقدام آنی باعث خواهد شد که مانند تجربه‌های گذشته،
نتواند نتایج بلندمدت و عملی را در پی داشته باشد.

روزهای بهار سکه
سکه بهار آزادی در بهار 95 رشد 1 /2‌درصدی را پشت سر گذاشت، تا یک فصل نسبتاً خوب را پشت سر گذارد. این بازدهی در حالی رخ داد که سکه تمام در مدت مشابه سال قبل کاهش 5 /2 درصدی را ثبت کرده بود.
سکه که در سال 94 با قیمت یک میلیون و 12 هزار تومان کار خود را پایان داد، در سال 95 در مسیر افزایشی قرار گرفت و توانست حتی تا حدود یک میلیون و 50 هزار تومان نیز افزایش قیمت را پشت سر بگذارد. البته بخش قابل توجهی از این افزایش به دلیل روند افزایشی در ماه خرداد بود.
سکه در سومین ماه بهار معاملات خود را با قیمت یک میلیون و 10 هزار تومان آغاز کرد. در ادامه این ماه، اثر افزایش بهای اونس بر روی سکه باعث شد قیمت آن در مسیر افزایشی قرار بگیرد و بهای آن تا یک میلیون و 48 هزار تومان نیز بالا رود. البته در آخرین روز خرداد سکه کمی پایین‌تر آمد و قیمت آن یک میلیون و 34 هزار تومان ثبت شد، که این موضوع به دلیل کاهش روند اونس جهانی بود. در روزهایی که نوسان دلار در بازار داخل کاهش یافته، تغییرات سکه، تحت تاثیر قیمت‌های جهانی است. با این حال، هنوز امیدها به افزایش قیمت سکه و طلا در بازار داخل وجود دارد.
یکی از عواملی که در خرداد جنب و جوش بازار سکه و طلا را کم کرده است، کاهش تقاضا در ماه مبارک رمضان است، بنابراین به نظر می‌رسد با تداوم روند افزایشی بهای طلا و افزایش تقاضا در بازار می‌توان به رشد قیمت طلا و سکه خوش‌بین بود. البته به نظر می‌رسد که بانک مرکزی نیز نقش تنظیم‌گری خود را در فصل دوم ایفا خواهد کرد تا از نوسان قابل توجه در بازار ارز جلوگیری کند. از سوی دیگر، برخی معتقدند کاهش نرخ سود بانکی، می‌تواند بخشی از نقدینگی را به بازار طلا روانه کند، هر‌چند که به نظر نمی‌رسد این روند، شکل هجومی به خود بگیرد و منجر به نوسانات قابل توجه در این بازار شود. از سوی دیگر، از نظر کارشناسان دامنه افزایش بهای اونس نیز به شکلی نیست که دامنه نوسان را غیر‌طبیعی تغییر دهد.
به هر ترتیب به نظر می‌رسد تغییر تقاضا در ماه آینده و تحولات بازار اونس، دو عاملی است که آینده بازار طلا را در هفته‌های آتی مشخص خواهد کرد.