ایجاد ثبات در شاخص به معنای دخالت در بازار است

بورس بازار آزادی است و مکانیسم عرضه و تقاضا باید مسیر حرکت شاخص را تعیین کند. اینکه انتظار داشته باشیم دولت و مجلس همیشه از بازار حمایت کنند امر منطقی به نظر نمی‌رسد. این تصور اشتباه است که هر زمان که شاخص با ریزش مواجه شد باید مسوولان در این بازار ورود کنند و فشار بیاورند تا به هر طریقی بورس مثبت شود.

با این حال در بازار سهام ما این رویه عادت شده است. هر وقت شاخص با ریزش‌های سنگین همراه می‌شود همگان انتظار دارند متولیان بازار مانع از افت بیش از حد شاخص شوند.

در برخی موارد لازم است که دولت و مجلس به‌طور غیرمستقیم از بازار حمایت کنند اما نباید این نوع حمایت به معنای دخالت باشد. وقتی انتظار داریم دولت در مواقع نزولی بودن از بازار حمایت کند و مانع ریزش شاخص شود یعنی اینکه زمینه برای دخالت در این بازار را فراهم کرده‌ایم. توجه داشته باشیم در حال حاضر رکود اقتصادی به رکود بازار سهام دامن زده است. وقتی وضعیت اقتصاد کشور مناسب نیست و در رکود به سر می‌برد چگونه توقع داریم که بورس افت نداشته باشد و همیشه در رونق باشد.

با این اوصاف شما افت و ریزش‌های سنگین شاخص بورس در این مقطع را طبیعی می‌دانید؟

بارها گفته شده است بورس آینه تمام‌نمای اقتصاد است. در شرایطی که اقتصاد در رکود قرار دارد و حالش خوب نیست چگونه انتظار داریم شاخص بورس به این مساله مهم بی‌تفاوت باشد و رشد کند. من قبلاً نسبت به این مساله در سال گذشته که بورس در حال رشد هیجانی بود هشدار داده بودم که بورس نماگر اقتصاد کشور است مگر می‌شود در شرایطی که اقتصاد کشور با رشد منفی و رکود مواجه است شاخص بورس مثبت باشد. معتقدم رشد شاخص بورس وقتی اقتصاد کشور در رکود است دلیل بر موفقیت بازار سرمایه نیست. رشد 5/3برابری شاخص بورس از مرداد ۹۱ تا دی‌ماه ۹۲ منطق و دلیل می‌خواهد. وقتی شاخص بورس بر اثر رشد تورم و افزایش قیمت ارز با رشد حبابی مواجه شد جالب است هیچ‌کس نگران بورس نبود اما حالا که حباب بورس خالی شده و شاخص تا این حد نزول کرده است همه نگران بازار سرمایه شده‌اند. در حالی که قبلاً باید برای اوضاع و احوال بازار سرمایه چاره‌اندیشی می‌کردیم. چرا وقتی بورس مثبت بود و رشد هیجانی داشت کسی نگران بازار سهام نبود؟

در این شرایط چه باید کرد؟

تاکید دارم حمایت از بازار سرمایه باید غیرمستقیم باشد. در این شرایط باید حقوقی‌ها و سرمایه‌گذاران کلان را تشویق کرد به شکلی از این بازار حمایت کنند تا مانع از ضرر هنگفت سرمایه‌گذاران خرد شویم. حقوقی‌ها باید مکلف شوند بازارسازی برای سهام‌ انجام دهند نه اینکه خودشان تشدید صف‌های خرید و فروش بازار باشند. از طرفی باید زمینه برای آزادسازی سهام شناور شرکت‌ها فراهم شود. این مساله به بازار سهام در جهت رونق کمک بالایی می‌کند. اما اینکه از دولت و مجلس توقع داشته باشیم از این بازار به‌طور مستقیم حمایت کنند امری صحیح نیست. در حال حاضر گفته می‌شود که دولت در جهت حمایت از بازار سرمایه کمیته ثبات بازار سرمایه تشکیل داده است و این کمیته در جهت حمایت از بازار بوده و سبب توقف روند ریزشی شاخص بورس می‌شود، بنده معتقدم این‌گونه کمیته‌ها کارایی چندانی ندارد.

علت چیست؟

فرض کنید برای ثبات آب و هوا کمیته ثبات آب و هوا تشکیل شود. این مساله غیرمنطقی است چرا که گرم شدن و سرد شدن هوا جزء ذات شرایط جوی است. بنابراین نوسان هم جزء ذات بازار سرمایه است. شاخص بورس مگر می‌شود با افت و خیز مواجه نباشد. اگر قرار است از بازار حمایت شود نباید این حمایت‌ها مصنوعی و شعاری باشند. دولت اگر می‌خواهد به این بازار کمک کند باید شناخت کاملی نسبت به ویژگی‌های این بازار داشته باشد. وقتی شرط اول بازار سرمایه یعنی طبیعی بودن افت و خیز شاخص را کنار می‌گذاریم و به فکر ایجاد ثبات در شاخص بورس هستیم طبیعی است که در حمایت از این بازار به بیراهه می‌رویم.

با این اوصاف وضعیت بازار سهام را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟

اولاً، مسوولان دولتی چون سازمان بورس باید تنها نقش نظارتی بر بازار داشته باشند. دوماً، باید اجازه بدهیم شاخص در مسیر اصلاحی که قرار گرفته است بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا بتواند راه خود را پیدا کند. به هر حال نوسان جزء ذات بازار سرمایه است. در مقطعی شاخص، رشد و در مقطعی ریزش دارد. در حال حاضر با توجه به کاهش قیمت نفت که عامل بیرونی است طبیعی است که بازار سرمایه که بخش اعظم شرکت‌ها تحت تاثیر این امر هستند با افت مواجه شود. اما توجه داشته باشیم قیمت نفت قرار نیست همچنان نزولی بماند. قطعاً پس از یک دوره کاهشی قیمت نفت رشد خواهد کرد یا عوامل دیگر که در منفی شدن بازار سرمایه در شرایط فعلی نقش دارند از بین خواهند رفت و دوباره زمینه برای رشد بازار فراهم می‌شود. لذا به سهامداران توصیه می‌کنیم که عجول نباشند و بلندمدت به بازار سرمایه فکر کنند. در حال حاضر درست است که زیان دیده‌اند اما این روند مقطعی است و دوباره شاخص بورس حرکت رو به رشد خود را آغاز خواهد کرد. به هر حال باید انتظارات‌مان از بازار سهام با توجه به شرایط اقتصادی کشور باشد. امیدواریم همان‌طور که مسوولان دولت قول داده‌اند اقتصاد کشور بتواند بر اساس سیاستگذاری‌های انجام شده از رکود خارج شود و به تناسب این امر نیز وضعیت بنگاه‌های اقتصادی بهبود می‌یابد و در نتیجه بازار سرمایه از رکود خارج می‌شود. پس باید با بازار سرمایه برخورد منطقی داشته باشیم و برحسب شرایط و مقتضیات از این بازار انتظار داشته باشیم.