تاریخ انتشار:
گردش مالی صنعت جوجه یکروزه دستکم ۱۵۰۰ میلیارد تومان در سال است
جوجههای ۱۵۰۰تومانی
«مرغ در بازار کمیاب شد»، «قیمت مرغ افزایش یافت»، «مردم برای خرید مرغ صف کشیدند» و ... اینها تنها تعدادی از هزاران خبری هستند که نشان میدهند فقط بالا و پایین رفتن قیمت دلار نیست که زندگیها را تحت تاثیر قرار میدهد، برخی کالاهای دیگر هم هستند که هر چند در نهایت به نرخ دلار ارتباط پیدا میکنند اما خودشان به تنهایی قادرند جامعه را با چالش جدی مواجه کنند. «جوجه یکروزه» یکی از آنهاست. تولید بیش از یک میلیارد جوجه یکروزه در سال و فروش آنها به قیمت حدود 1500 تومان حاکی از آن است که گردش مالی این صنعت دستکم 1500 میلیارد تومان در سال است. این موضوع در کنار تامین بخشی از امنیت غذایی مردم، اهمیت آن را دوچندان میکند. جوجههای یکروزه 1500تومانی در پایان عمر 64 هفتهایشان در کشتارگاهها سر بریده میشوند تا به قیمت کیلویی حدود شش هزار تومان در بازار به فروش برسد. مرغهای آماده طبخ پس از پاک و خرد شدن، به شکل مرغ سوخاری، فیله کبابی، جوجه بااستخوان و بیاستخوان و شکلهای دیگر با قیمتهای بسیار متفاوتی به فروش میرسند تا از صنعتی حکایت داشته باشند که ارزش
افزوده آن گاهی تا چندین برابر قیمت اولیه ایجاد میشود.
هر چند که صنعت مرغداری در ایران در سالهای بعد از انقلاب تغییرات مهمی را به خود دیده و با رشد 700 درصدی همراه بوده، اما همواره در دو بعد بازار و تولید با چالشهایی مواجه بود. از آن جمله میتوان به مشکلات ماه رمضان سال 91 اشاره کرد که به دلیل عدم ذخیرهسازی مناسب مرغ، قیمتها به شدت افزایش یافته بود و انعکاس زیادی در رسانههای داخلی و خارجی داشت. همین موضوع موجب شد در آن مقطع زمانی تصمیمگیریهای عجولانهای برای واردات مرغ انجام شود که خود این داستان هم به آشفتگی بازار کمک کرد. با افت قیمتها دولت اقدام به جمعآوری مرغهای وارداتی کرد تا به این وسیله تمهیدات لازم برای بازار شب عید را بیندیشد. هر چند این تصمیم منجر به کافی بودن ذخایر مرغ در بازار شد، اما قیمت لطماتی را به تولیدکنندگان وارد کرد که جبران آن نهتنها مقدور نبود، بلکه برخی از تولیدکنندگان عطای تولید را به لقایش بخشیدند. فروردین 92 بود که مرغ زنده 20 درصد کمتر از قیمت تمامشده فروش رفت و به تبع آن قیمت جوجه یکروزه هم کاهش پیدا کرد. تمایل تولیدکنندگان برای جوجهریزی کم شد و آثار آن
در افزایش قیمت مرغ در نیمه دوم سال گذشته خود را نمایان کرد.
افزایش یکباره قیمت نهادههای تولید و خوراک نیز از جمله دیگر دلایلی بود که بازار جوجه یکروزه و مرغ را با چالش مواجه کرد. کنجاله سویا بیش از 115 درصد گران شد و ذرت 25 درصد افزایش قیمت را تجربه کرد. همین موضوعات منجر به زیانده شدن بسیاری از تولیدکنندگان مرغ گوشتی شد و آنها مجبور شدند محصول خود را با قیمتی حدود 20 درصد زیر قیمت بازار به فروش برسانند.
ایران صادرکننده میشود
موجود زندهای به نام جوجه در دنیا صنعتی را پایهگذاری کرده که حاصل آن تولید 90 میلیون تن مرغ در سال است که 11 میلیون آن تجارت میشود. کشورهایی نظیر آمریکا و برزیل بیشترین تجارت را با رقم 5/6 میلیون تن در این حوزه انجام میدهند و دو میلیون تن از تجارت مرغ در اطراف ایران انجام میشود. بر این اساس کشورهای دیگری مانند ترکیه نیز در این بازار حضور دارند. بر اساس آمار، امروز در بخش تولید مرغ گوشتی عملکرد ایران حدود 74 درصد ترکیه است. این بدان معناست که تلفات مزارع مرغ گوشتی ایران به مراتب بیشتر از ترکیه است. بر اساس گزارشهای موجود، تلفات در مزارع ترکیه حدود چهار درصد و در ایران با احتیاط حدود 12 درصد است که نشان میدهد برای دستیابی به استاندارد کشورهای پیشرفته باید تلاش زیادی در صنعت طیور کشور انجام شود.
ایران با وجود آنکه رتبه اول را در تولید مرغ در خاورمیانه به خود اختصاص داده، اما سهم صادرات قابل توجهی ندارد و حتی در سالهای مختلف مقادیر متفاوتی واردات گوشت مرغ داشته است. عباس قبادی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در آخرین نشست خبریاش در آذرماه سال گذشته اعلام کرده بود: مقداری مرغ صادر شده اما چون این کالا در کشور به خوبی به فروش میرود انگیزه برای صادرات آن وجود ندارد. او همچنین تاکید کرده بود در سال 93 برای صادرات مرغ فضای خوبی وجود دارد و حمایت از تولید داخل در راس کارهای بازرگانی داخلی (GTC) قرار دارد. قبادی اظهار امیدواری کرده که در سال 93 ایران به یکی از صادرکنندگان مرغ در منطقه تبدیل شود. بر اساس گفتههای این معاون نعمتزاده، در سال گذشته کمتر از 20 هزار تن واردات مرغ به کشور انجام شده، در حالی که در سال 91، میزان واردات شش، هفت برابر این رقم بوده است.
عباس قبادی همچنین درباره وضعیت تولید مرغ در سال 91 هم اظهار داشت: در سال 91 مشکلات تحریم از یک سو و مشکلات اعتباری از سوی دیگر به تولیدکننده فشار وارد میکرد تا جایی که در بسیاری از موارد شاهد آن بودیم که تولیدکنندهها را ناچار به چال کردن جوجههایشان کرده بودند، چون نهاده نداشتند اما در سال 92، ما به تولیدکننده نهاده تحویل دادیم و مرغ تحویل گرفتیم. با وجود آنکه مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی معتقد است شرایط فعلی بسیار مساعد شده اما تولیدکنندگان هنوز ناراضی هستند. آنها معتقدند افزایش قیمت حاملهای انرژی با اجرای فاز دوم هدفمندی یارانهها، چالشهای جدیدی را برای آنها ایجاد میکند و هزینههایشان چند برابر میشود؛ در حالی که قیمت مرغ لااقل تا پایان خردادماه قرار است افزایشی نداشته باشد. رشید رشدیه، یکی از تولیدکنندگان صنعت مرغ در کشور معتقد است اولین مشکل تولیدکنندگان مرغ و جوجه یکروزه این است که نهادههای مورد نیاز آنها تامین نیست و دیگر اینکه کسی به مشکلات نقدینگی آنها توجه نمیکند. گفته میشود از شش ماه گذشته برخی از تولیدکنندگان جوجه
یکروزه طی نامهای به وزارت صنعت، معدن و تجارت، تقاضای رفع مشکلات نقدینگیشان را داشتند اما نتیجهای عاید آنها نشده است. گزارشها حاکی از آن است که اگر مشکل نقدینگی این تولیدکنندهها حل نشود، جوجهها بهزودی خواهند مرد. حتی تعدادی از تولیدکنندگان مجبور شدهاند تعدادی از جوجههای یکروزه خود را زیر قیمت بفروشند تا برای باقیماندهها خوراک تهیه کنند. همه اینها در حالی است که معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت بارها اعلام کرده از نظر تامین خوراک دام و طیور مشکلی در کشور وجود ندارد.
مرغهایی که نباید دفن شوند
حالا هر روز که میگذرد این صنعت با چالشهای جدیدی مواجه میشود. از واردات گلههای اجداد گرفته تا تامین خوراک مرغهای مادر و تامین انرژی برای دستگاههای جوجهکشی. همه اینها باید با هم و به درستی کار کنند تا چرخ این صنعت بچرخد و موجود زندهای به دلیل عدم وجود غذا زیر خاک دفن نشود. باید شرایط مهیا شود تا نوسانات قیمت جوجه یکروزه به حداقل برسد، مرغ گران نشود و قیمت غذاهای وابسته به گوشت مرغ در رستورانها یکباره سر به فلک نکشد. ایران هر سال بیش از یک میلیارد جوجه یکروزه گوشتی تولید میکند که برای تامین خوراک آنها باید برنامهریزی شود تا ارزش افزوده این کالا رنگ تازهای به خود بگیرد، تا صادرات جان تازه بگیرد و واردات هر چند اندک، به فراموشی سپرده شود.
نباید فراموش کرد این نگرانی مردم از تغییرات قیمتهاست که فضای کسبوکار را مبهم کرده و تولیدکنندگان ترجیح میدهند سرمایههایشان را در بازارهایی که هر چند کوتاهمدت هستند اما سود بیشتری عاید آنها میکند، سرمایهگذاری کنند. ایجاد بازارهای پیوسته متشکل از شرکتهای تولیدکننده گلههای اجدادی، گلههای مادری، واحدهای گوشتی، کارخانههای خوراک و فروشگاهها میتواند یکی از راهکارهای موثر در این راه باشد.
در این پرونده تلاش شده تا سرگذشت یک جوجه و میزان هزینههای تولید و ارزش افزودهای که دربر دارد، تا جایی که میشود، مورد بررسی قرار گیرد.
دیدگاه تان را بنویسید