تاریخ انتشار:
ایران و یونان چطور می‌خواهند روابط اقتصادی خود را افزایش دهند؟
رویای تجارت با آتن
به‌تازگی اتاق‌های بازرگانی مشترک ایران و یونان در تهران و آتن تشکیل شد که انتظار می‌رود با رفع ضعف‌های گذشته، نسبت به معرفی توانایی‌ها و ظرفیت‌های دو کشور فعالانه گام بردارند.
مجید موافق قدیری / دبیر کل اتاق بازرگانی مشترک ایران و یونان
اقتصاد یونان از نظر بزرگی با 249 میلیارد دلار معادل 193.749 میلیارد یورو، تولید ناخالص داخلی در رده چهل و دوم دنیا و 278 میلیارد دلار معادل 215.222 میلیارد یورو تولید ناخالص داخلی بر حسب قدرت خرید، در رده چهل و پنجم دنیا قرار دارد. بر حسب آمار منتشره توسط بانک جهانی، یونان در میان 27 کشور عضو اتحادیه اروپا از نظر بزرگی اقتصاد، در رده سیزدهم قرار دارد و به لحاظ درآمد سرانه هم، این کشور با 05 /22 دلار در رده سی و ششم جهان قرار دارد. نرخ تورم در یونان در سال 2012 به طور متوسط 51 /1 درصد بوده و حدود 31 درصد جمعیت یا 4 /3 میلیون نفر در معرض فقر یا محرومیت اجتماعی هستند. از مجموع پنج میلیون و 2241 نفر نیروی کار این کشور، 8 /69 درصد در بخش خدمات، 8 /17 درصد در بخش صنعتی و 4 /12 درصد در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند. مهم‌ترین شرکای یونان در بخش صادرات به ترتیب ایتالیا، آلمان، قبرس، انگلیس، ترکیه و آمریکا بوده و در بخش واردات به ترتیب آلمان، ایتالیا، فرانسه، هلند، کره جنوبی، بلغارستان و بلژیک هستند. مهم‌ترین صادرات یونان شامل مواد پتروشیمی و روغن‌های صنعتی، آلومینیوم، تجهیزات ارتباطی و مخابراتی، تجهیزات برقی،
دارو، پلاستیک، آهن‌آلات و سبزیجات و میوه به ویژه زیتون و روغن‌زیتون می‌شود و مهم‌ترین محصولات وارداتی این کشور را هم، نفت خام، ماشین‌آلات و تجهیزات برقی، محصولات دارویی، کشتی و قایق، خودرو و پلاستیک تشکیل می‌دهند. یونان بزرگ‌ترین اقتصاد منطقه بالکان را تشکیل می‌دهد و درعین‌حال یکی از مهم‌ترین سرمایه‌گذاران خارجی در منطقه بالکان به حساب می‌آید؛ به نحوی که دومین سرمایه‌گذار خارجی در آلبانی، سومین سرمایه‌گذار در بلغارستان و جزو سه سرمایه‌گذار مهم خارجی در رومانی و صربستان بوده و اولین شریک تجاری و سرمایه‌گذار خارجی مقدونیه هم هست. این کشور در بسیاری از سازمان‌های اقتصادی بین‌المللی و منطقه‌ای عضویت دارد.
بخش‌های اقتصادی
همان‌طور که گفته شد، یونان کشوری نسبتاً توسعه‌یافته است که بخش اعظم فعالیت‌های اقتصادی آن (حدود 85 درصد) در بخش خدمات متمرکز است. بخش صنعتی با 12 درصد و بخش کشاورزی با سه درصد در رده‌های بعدی قرار دارند. گردشگری اهمیت فراوانی از لحاظ درآمدزایی و ایجاد اشتغال دارد. بر اساس اطلاعات اداره آمار یونان در سال 2012 میزان ورود گردشگران خارجی به یونان 15 میلیون و 517 هزار نفر بود که در مقایسه با سال قبل با 16 میلیون و 427 هزار روند کاهشی را تجربه کرد. دلیل اصلی این کاهش، ناآرامی‌های داخلی در یونان بود. یونان از لحاظ تعداد ورود گردشگران خارجی در رده هفتم اروپا قرار دارد. صنعت کشتیرانی یونان هم یکی از قطب‌های کلیدی اقتصاد این کشور به‌شمار می‌رود. صنایع کشتیرانی و جهانگردی یونان طی سه سال اخیر از ناحیه بحران مالی جاری آسیب فراوانی دیده‌اند. بر اساس گزارش سال 2012 کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل، یونان با مالکیت 1 /16 درصد ناوگان دنیا، بزرگ‌ترین ناوگان کشتیرانی تجاری دنیا را در اختیار دارد. البته در سال 2006 سهم یونان 2 /18 درصد از ناوگان کشتیرانی دنیا بود. ژاپن با سهم 6 /15درصدی در تلاش است تا جایگاه نخست را از آن
خود کند. یونان از لحاظ تعداد کشتی با بالغ بر 3321 کشتی در رده چهارم جهان قرار دارد. گزارش موسسه کشتی‌داران اروپایی نشان می‌دهد که پرچم یونان هفتمین پرچمی است که بیشترین استفاده بین‌المللی را در کشتی‌ها دارد. از لحاظ نوع کشتی‌ها هم، شرکت‌های یونانی 6 /22 درصد نفتکش‌های دنیا و 1 /16 درصد کشتی‌های کانتینر بر دنیا را در اختیار دارند. یونان تولیدات کشاورزی متنوعی دارد و بیشتر نیازهای خود را در داخل تهیه و میزان قابل توجهی از آن را نیز به خارج صادر می‌کند. محصولات کشاورزی اصلی یونان از قبیل توتون، انگور، موز، زیتون و روغن است و 25 درصد مردم در بخش کشاورزی فعالیت دارند. بخش کشاورزی یونان به میزان زیادی به کارگران مهاجر فصلی به ویژه از آلبانی و شبه‌قاره وابسته است. یونان از لحاظ تولیدات دامی هم وضعیت خوبی دارد با این حال بخشی از نیازهای خود را از خارج وارد می‌کند. با توجه به مرزهای دریایی گسترده یونان، شیلات از اهمیت فراوانی برخوردار است. یونان با 87 هزار و 461 تن صید ماهی در رده یازدهم اتحادیه اروپا قرار دارد.
در بخش صنایع مادر و سنگین در یونان، برنامه‌ریزی وسیعی صورت نگرفته است. با این حال صنایع این کشور در بخش‌های ارتباطات و الکترونیک، آلومینیوم، فولاد، کشتیرانی (تعمیر کشتی، تعمیرات بندری)، صنایع کشاورزی (از جمله محصولات بیوتکنولوژی)، مصالح ساختمانی، دارویی، ماشین‌آلات و وسایل حمل‌ونقل، شیلات، بسته‌بندی و صنایع و مواد غذایی و آشامیدنی غذایی از رشد قابل توجهی برخوردار است. در بخش معدن هم تولیدات عمده یونان به ترتیب بوکسیت، منگنز، سنگ مرمر و سنگ نمک است.
اقتصاد ایران و یونان
روابط اقتصادی ایران و یونان در طول سال‌های گذشته دچار نوسان بوده است. به‌رغم ظرفیت‌های موجود، روابط تجاری و اقتصادی به طور مناسبی رشد نکرده است. در سال‌های گذشته اسناد مختلفی به منظور توسعه و ارتقای مناسبات اقتصادی و تجاری فی‌مابین به امضا رسیده است؛ اما گذشته از برخی موانع سیاسی مانند تحریم‌های ناعادلانه اخیر اتحادیه اروپا علیه کشورمان، ظرفیت‌ها و توانایی‌های دو کشور برای تجار و سرمایه‌گذاران هر کشور ناشناخته باقی‌مانده است. به‌تازگی اتاق‌های بازرگانی مشترک ایران و یونان در تهران و آتن تشکیل شد که انتظار می‌رود با رفع ضعف‌های گذشته، نسبت به معرفی توانایی‌ها و ظرفیت‌های دو کشور فعالانه گام بردارند. مبادلات دو کشور تا سال 2008 که قیمت نفت‌خام به طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافت، همواره رو به تزاید بوده و فقط در سال 2009 به دنبال کاهش شدید قیمت جهانی نفت و بحران مالی در یونان که به کاهش واردات و بالطبع کاهش تقاضای نفت خام در بازار این کشور منجر شد، برای مقطعی با کاهش مواجه شد؛ اما در سال 2010 مبادلات تجاری دو کشور با افزایش 85 میلیون و در سال 2011 با افزایش 700 میلیون یورو و رشد 52درصدی مجدداً سیر صعودی خود را
از سر گرفت. در سال 2010 ایران به عنوان هفتمین صادرکننده به یونان و شصت و هفتمین کشور واردکننده از یونان شناخته شد؛ اما با آغاز تحریم‌های اتحادیه اروپا و حذف نفت از مبادلات دو کشور، شاهد کاهش بی‌سابقه‌ای در حجم مناسبات تجاری فی‌مابین بودیم. ترکیب کلی صادرات یونان به ایران در مدت زمان یادشده به ترتیب میزان عبارت از کالاهای صنعتی، موادخام، فلزات، محصولات کشاورزی همچون سبزیجات، زیتون، میوه و فرآورده‌های آن و سایر کالاها و خدمات که در هر سال سهم هر کدام از این گروه‌های کالاهای صادراتی متفاوت بوده؛ با این حال صادرات کالاهای صنعتی بیشترین سهم را در مجموع صادرات یونان به کشورمان داشته است. دارو، فرآورده‌های شیمیایی همچون آفت‌کش، کود، لوازم آرایشی، قطعات الکترونیک و لوازم ساختمانی از دیگر اقلام صادراتی یونان به ایران هستند.
از سوی دیگر واردات یونان از کشورمان به ترتیب عبارت از نفت خام بوده و مابقی شامل فرآورده‌های پتروشیمی، سنگ، شیشه، خشکبار، فرش و سایر کالاها هستند. بیشترین سهم واردات را تا قبل از تحریم‌ها، نفت خام تشکیل می‌دهد که در چند سال گذشته همواره سهمی بالاتر از 98 درصد مجموع واردات یونان از کشورمان را داشته است.
اتاق نوپا در سال 1396 چه خواهد کرد؟
با توجه به اینکه اتاق بازرگانی مشترک ایران و یونان نوپاست و البته سابقه شورای بازرگانی مشترک دو کشور را یدک می‌کشد، قرار بر این است که در سال آینده، فراهم ساختن زمینه برقراری ارتباط اعضا با تشکل‌های مشابه در کشورهای خارجی، چابک‌سازی اتاق در پاسخ به مکاتبات و رسیدگی به درخواست‌ها، ایجاد سازوکار مناسب برای افزایش تعداد اعضای اتاق، شناسایی فعالیت اعضا جهت استفاده در شبکه اطلاع‌رسانی، شناسایی حوزه تجاری اعضا برای توسعه فعالیت‌های مشترک بازرگانی، شناسایی نیازها و مشکلات اعضا برای تعریف خدمات مرتبط و ارائه به اعضا، تدوین موضوعات اساسی و کاربردی در علوم بازرگانی، استفاده از اعضای نخبه و توانمند در کارگروه‌های تخصصی اتاق ایران و یونان، پایش بهره‌وری عملکرد اتاق و تلاش برای اخذ امتیازات گمرکی و تعرفه‌های ترجیحی برای تجارت با یونان صورت گیرد. همچنین تقویت و توسعه خدمات مشاوره‌ای شهرستان‌ها، اعزام دو هیات تجاری و پذیرش یک هیات تجاری، برگزاری همایش و نمایشگاه فرصت‌های تجاری ایران و یونان در دو کشور، تدوین و چاپ کتاب سال اتاق ایران و یونان و اتخاذ راهکارهایی برای تسهیل عضویت اعضای جدید نیز در دستور کار قرار دارد.
دیدگاه تان را بنویسید