قاطعانه تصمیم بگیریم

همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد شاخص بورس پس از یک دوره رشد بی‌سابقه در ماه‌های پایانی سال با نوسان مواجه شود. مسائل پیرامون تغییر نرخ خوراک پتروشیمی و بهره مالکانه معادن و عوارض صادراتی این روزها در بودجه سال 1393 باعث شده تا روند حرکت شاخص بورس تغییر کند و این‌بار بازار سرمایه با ریزش‌های سنگین مواجه شود. از طرفی دولت با کمبود بودجه مواجه است با توجه به اینکه تحریم‌ها به سمت تعدیل رفته‌اند اما زمان می‌برد تا دولت بتواند درآمدهایی را که از این طریق داشت بهبود ببخشد، به همین جهت باید از طرق دیگری کمبود درآمدهای خود را جبران کند. نرخ خوراک پتروشیمی و اخذ عوارض صادراتی و بهره مالکانه در بخش معادن می‌تواند تا حدودی در این زمینه به کمک دولت بیاید.

درست است که دولت باید مانع ارزان‌فروشی خوراک و مواد اولیه شود اما نباید این مسائل به شکلی در حاشیه قرار بگیرد که باعث جنجال‌سازی شود. متاسفانه این مساله به قدری بر بورس تاثیر گذاشته که باعث شده نقدینگی که وارد این بازار شده بود و سبب کاهش تورم شده بود، با ابهامات و شایعاتی که در این زمینه به آن دامن زده شده است، خارج شود. این در حالی است که هنوز پتروشیمی‌ها محصولاتی که صادر کرده‌اند مبالغ فروش آن را وارد کشور نکرده‌اند. آیا بهتر نیست دولت ابتدا پتروشیمی را مکلف کند این دلارها را وارد کشور کنند. این امر به این معناست که دولت ابزار نظارت قوی بر شرکت‌های نیمه‌دولتی و خصوصی ندارد تا بتواند آنها را وادار کند ارز حاصل از محصولات پتروشیمی و پلیمری را وارد کشور کنند.

حجم عظیم بازار سرمایه کشور را شرکت‌های پتروشیمی‌ها و معدنی‌ها تشکیل می‌دهند طبیعی است که هر تصمیمی در رابطه با مسائل آنها دولت و مجلس بگیرند بر روند سوددهی آنها تاثیر‌گذار است. اگر مجلس و دولت تصمیم گرفته‌اند نرخ خوراک را افزایش دهند باید این نرخ به شکلی باشد که رضایت پتروشیمی‌ها را به همراه داشته باشد. جنجال و اعتراض در این زمینه تنها زمینه شایعات را قوت می‌بخشد و بازار را با نوسان مواجه می‌کند. باید دولت و مجلس به شکلی تصمیم نگیرند که بازار سرمایه را متزلزل کند.

دولت شعار حمایت از تولید می‌دهد اما نگاه سنتی به این بحث دارد. به نظر می‌رسد دولت به دنبال هدایت سرمایه از بورس به بانک‌هاست. از این طریق می‌خواهد تولید را رونق دهد. در حالی که در دنیا بازار سرمایه یکی از اولویت‌های اصلی برای تامین مالی بخش‌های تولیدی است. دولت باید از بازار سهام حمایت کند. اگر نگاه به بازار سرمایه مثبت و حمایتی باشد اعتماد سهامداران نیز افزایش می‌یابد. در حال حاضر ابهامات در خصوص تعیین خوراک و عوارض صادراتی باعث شده بی‌اعتمادی نسبت به رشد بازار سرمایه شکل گیرد. در زمینه بهره مالکانه نیز دولت شفاف عمل نکرده است. دولت امسال پنج درصد از قیمت شمش فولاد خوزستان را ملاک قرار داد و برای سال آینده 30 درصد از قیمت محصولات را مبنای محاسبه قرار داده است. اگر این شیوه شفاف‌تر از قبل است و قیمت نیز تغییر نکرده است چرا باید به این شکل بر بازار تاثیر بگذارد.

حاکم شدن جو بی‌اعتمادی در بورس به ضرر اقتصاد کشور تمام می‌شود. نباید نقدینگی از این بازار بر سر شایعات و این‌گونه مسائل خارج شود و از بازارهای موازی چون ارز و طلا سر در‌بیاورد. در این روزها شاهد ورود نقدینگی به بازار ارز و طلا هستیم و دولت باید مانع این امر شود. متاسفانه در بازار سهام حقوقی‌ها کمتر نقش حمایتی ایفا می‌کنند. عرضه‌های سنگین نیز باعث شده تا حدودی روند بازار با ابهام مواجه شود. در حالی که این انتظار از حقوقی‌ها وجود دارد که در این مواقع به شکلی عمل کنند تا اعتماد را به بازار برگردانند نه اینکه با عرضه‌های سنگین به بی‌اعتمادی دامن بزنند. عدم اطمینان به ادامه سودآوری شرکت‌های بزرگ چون پتروشیمی‌ها و معادن و بی‌توجهی حقوقی‌ها به بازار باعث شده سهامداران خرد اسیر شایعات شوند و با رفتارهای هیجانی باعث ریزش بازار شده‌اند.