استارت روابط با بزرگان

اولین سفر رسمی رئیس‌جمهور ایران به اروپا پس از 11 سال در حالی رقم خورد که برجام در اواخر دی‌ماه سال 1394 وارد فاز اجرایی شد. این سفر که در ادامه دیپلماسی ایران در راستای سیاست تنش‌زدایی با جهان صورت گرفت، در واقع به دعوت سرجیو ماتارلا، رئیس‌جمهور ایتالیا و فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور فرانسه صورت عملی به خود گرفت. بر این ‌اساس، حسن روحانی در پنجم بهمن‌ماه سال جاری سفر چهارروزه خود را به اروپا برای از‌سرگیری دوباره روابط دوستانه با این دو کشور مهم عضو اتحادیه اروپا آغاز کرد. سفر روحانی به اروپا از ایتالیا آغاز شد و رئیس‌جمهور در تاریخ 5 بهمن وارد رم شد و مورد استقبال رسمی مقامات سیاسی این کشور قرار گرفت. این در حالی است که آخرین بازدید رئیس‌جمهور ایران از ایتالیا مربوط به دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد به منظور شرکت در نشست فائو و بدون دیدار رسمی با سران عالی دولت ایتالیا بود. بنابراین دیدار رسمی مقامات دو کشور نشان‌دهنده تغییری جدی در روابط سیاسی میان آنها بود. این سفر از آن جهت اهمیت بسیار داشت که مقامات دو کشور آن را فصل تازه‌ای از روابط میان دو کشور دانستند. در دیدار مقامات ارشد دو کشور، رئیس‌جمهور ایران بر نقش مهم ایتالیا در مناسبات بین‌المللی اشاره کرد اما از آن مهم‌تر تاکید سرجیو ماتارلا، رئیس‌جمهور ایتالیا بر نقش ایران در تعادل منطقه بود. ضمن آنکه تصریح کرد ایران می‌تواند تعاملی سازنده و مثبت در سطح بین‌المللی داشته باشد. سفر روحانی به رم در حالی صورت گرفت که ایران و ایتالیا از دیرباز روابط سیاسی خوبی با یکدیگر داشتند و تشدید تحریم‌ها بیشتر موجب کاهش مناسبات اقتصادی میان دو کشور شد تا مناسبات سیاسی؛ بر همین اساس، بسیاری ارجحیت ایتالیا بر فرانسه در سفر اروپایی حسن روحانی را به این دلیل تفسیر کردند. بخش دوم سفر اروپایی رئیس‌جمهور ایران به فرانسه بود. در تاریخ 7 بهمن‌ماه سال جاری حسن روحانی رم را به مقصد پاریس ترک کرد و مورد استقبال فرانسوا اولاند، همتای فرانسوی خود قرار گرفت. این دیدار در شرایطی صورت گرفت که روابط ایران و فرانسه در چند سال گذشته به دلیل مواضع سیاسی دولت فرانسه به سردی گراییده بود. با وجود این، بعد از رفع تحریم‌ها و اجرای برجام هر دو کشور به دلیل جایگاه مهم یکدیگر و همچنین پیشینه روابط سیاسی گسترده، بار دیگر بر توسعه همکاری دو جانبه تاکید کردند. هرچند بسیاری از تحلیل‌های صورت‌گرفته بر اهمیت مباحث اقتصادی سفر روحانی به فرانسه اشاره کردند اما این سفر از جنبه دیپلماتیک دارای اهمیت راهبردی بود، به‌خصوص بحث بر مسائل منطقه‌ای و حل بحران سوریه از اهم مباحث مطرح‌شده میان مقامات سیاسی دو کشور بود. فرانسه امید بسیاری به کمک ایران در حل و فصل بحران‌های ناشی از تروریسم در منطقه داشته و دارد. ارتقای روابط دیپلماتیک با فرانسه به عنوان یکی از قدرتمندترین کشورهای عضو اتحادیه اروپا و برخورداری آن از حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل بسیار مهم است. افزایش روابط سیاسی با این کشور باعث خروج هرچه بیشتر کشور از انزوای دیپلماتیک و یارگیری بین‌المللی به منظور تاثیرگذاری هر چه بیشتر بر مناسبات جهانی خواهد شد. استقبال بی‌سابقه‌ای که در فرانسه و ایتالیا از روحانی به عمل آمد، موجب بازتاب گسترده در رسانه‌های بین‌المللی شد؛ به نحوی که شبکه خبری سی‌ان‌ان در گزارش خود تاکید کرد «ایتالیایی‌ها رئیس‌جمهور ایران را بیشتر از باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا تحویل گرفتند». بدون تردید چنین تحلیل‌هایی در ارتقای جایگاه و نقش ایران در فضای بین‌الملل نقشی پررنگ خواهد داشت. توسعه روابط ایران با این دو کشور مهم اروپایی، موجب تحریک کشورهای دیگر نیز می‌شود؛ به ‌طوری ‌که در ادامه کشورهایی چون اتریش و بلژیک نیز از رئیس‌جمهور ایران دعوت به عمل آورده‌اند و متقابلاً از آن سو نیز شاهد برنامه‌ریزی سفرهای روسای‌جمهور کشورهای مهم دنیا به ایران هستیم. از جمله دستاوردهای سیاسی چنین سفرهایی ارتقای جایگاه ژئوپولتیک ایران در سطح منطقه و جهان است. به خصوص آنکه منطقه دچار مشکلات اساسی شده، بنابراین امید کشورهای منطقه و غرب به همکاری با ایران برای حل این مسائل است.