توفیق اجباری

در روزهای میانی مردادماه، محمود احمدی‌نژاد و اسفندیار رحیم‌‌مشایی به صورت جداگانه از دو چهره شاخص کابینه حسن روحانی شکایت کردند. طبق گزارش خبرگزاری‌های کشور رئیس دولت‌های نهم و دهم که به نظر می‌آمد این روزها از افشاگری‌های اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری به شدت مکدر شده است، به سیدعادل حیدری وکیل خود ماموریت داد تا به صورت رسمی پیگیر ادعاهای جهانگیری درباره مفاسد گسترده اقتصادی او و یاران حلقه‌اش باشد. وکیل احمدی‌نژاد نیز در گفت‌وگو با «ایلنا» اعلام کرد: «این شکایت انجام شده و در حال طی مراحل خود است. دلیل این شکایت نیز اتهامات بی‌اساس علیه دولت قبل با هدف تخریب باورهای مردم و تشویش در اذهان عمومی است. آقای احمدی‌نژاد تا‌کنون سکوت کرده‌اند، اما برای پیشگیری از تداوم رفتار ناهنجار برخی مقام‌ها در دولت کنونی تصمیم گرفتند علیه کسانی که اتهام به دولت قبل وارد می‌کنند، طرح شکایت کنند.»

اسفندیار رحیم‌مشایی، پرنفوذترین عضو یاران حلقه محمود احمدی‌نژاد نیز که رئیس دولت دهم به صراحت گفته بود: «احمدی‌نژاد یعنی مشایی و مشایی یعنی احمدی‌نژاد»، پس از اظهارات صریح مصطفی پورمحمدی وزیر دادگستری مبنی بر نقش موثر او در برخی تخلفات بزرگ دولتمردان پیشین، به اقدامی مشابه اقدام یار دیرین خود دست زد. عبدالرضا داوری یکی از چهره‌های رسانه‌ای تیم احمدی‌نژاد در این زمینه با اعلام خبر شکایت اسفندیار رحیم‌مشایی از مصطفی پورمحمدی خبر داد: تمامی کارهای مربوط به این شکایت انجام شده و لایحه شکایت آقای مشایی از پورمحمدی در روزهای آینده در قوه قضائیه ثبت می‌شود... آقای پورمحمدی در اظهارات اخیر خود عنوان کرده که مشایی نقش قابل توجهی در فساد سه هزارمیلیاردی داشته در حالی که این مطلب صحت نداشته و مصداق افترا و نشر اکاذیب است... وقتی آقای مشایی در جریان این اظهارات قرار گرفت عنوان کرد که نه‌تنها از پورمحمدی شکایت خواهد کرد بلکه تا پایان نیز این موضوع را دنبال می‌کند. در همین رابطه یکی از وکلا مسوول پیگیری طرح این شکایت شد و روز شنبه این شکایت تسلیم قوه قضائیه خواهد شد.

بعید نیست تا زمانی که این نوشتار را مطالعه می‌کنید چند چهره دیگر تیم حلقه محمود احمدی‌نژاد نیز ضمن تلاش برای خروج از جایگاه متهم، علیه منتقدان خود در دولت شکایت کنند و خواهان برخورد با مفتریان شوند.

به صورت کلی یکی از ویژگی‌های نظام‌های مردمسالار با ویژگی کارآمدی، در جهان امروز شفافیت است. کیمیایی که بخش عمده‌ای از تاریکخانه‌های سیاست و اقتصاد را حذف می‌کند و عملاً مانع بسیاری از تخلفات و انحرافات از مسیر قانون می‌شود. این خصیصه نیز در زمانی قابل استحصال است که رسانه‌ها و شهروندان در آرامش تخلفاتی را که مشاهده می‌کنند، فریاد زده و تشت رسوایی قدرتمندان متخلف را از بام بر زمین بیندازند. در مقابل و برای جلوگیری از فضای تخریب و بهتان‌زنی نیز بهترین مسیر برگزاری شفاف و علنی دادگاه‌های ادعاکنندگان و متخلفان است. در این صورت رسانه‌ها و چهره‌هایی که خارج از دایره اخلاق، صداقت و انصاف به دیگران اتهامات بی‌پایه‌ای را وارد کرده‌اند نیز مجازات و از چهره‌های غیرفاسد نیز اعاده حیثیت می‌شود. اگر این روند ادامه یابد پس از مدتی جامعه متعادل شده، از سویی هر شایعه‌ای اذهان آنان را مشوش نخواهد کرد و از سوی دیگر کمتر رسانه‌ای به خود اجازه خواهد داد که بدون شواهد و اسناد محکمه‌پسند، ادعاهایی را درباره چهره‌های حقیقی و حقوقی کشور مطرح کند. از همه مهم‌تر صاحبان قدرت درخواهند یافت که در کاخی زجاجین سکنی گزیده‌اند و هر اقدام آنان زیر ذره‌بین بسیاری از شهروندان، رقبا و رسانه‌ها قرار دارد. در این فضا عملاً دست‌درازی به اموال عمومی در حکم خودکشی سیاسی خواهد بود.

در دهه‌های اخیر شایعات زیادی درباره صاحبان قدرت و دولتمردان در این مرزپرگهر مطرح شده و به فراخور وضعیت رسانه‌ها کم و بیش امکان نشر یافته است. با این حال متاسفانه کمتر صاحب‌قدرتی در زمان تکیه زدن بر اریکه قدرت لزومی برای پاسخگویی مدنی به این اتهامات یافته است و عملاً این قبیل اخبار بدون ارزیابی صحت یا سقم آن در لایه‌های پنهان اذهان افکار عمومی رسوب کرده و دیگر کمتر امکان تغییر آن قبیل برداشت‌ها از چهره‌های مختلف سیاسی کشور وجود داشته است. برخی رندان پوپولیست ‌هم با علم به این مساله، در برخی بزنگاه‌ها با موج‌سواری و اتهام‌پراکنی شاهد پیروزی را در آغوش گرفتند. این روزها محمود احمدی‌نژاد و حلقه او که تا همین دو سال پیش دست در جیب کاپشن از فهرست مفسدان اقتصادی سخن می‌گفتند و دیگران را به تخلفات بزرگ متهم می‌کردند، خود در مظان اتهام قرار گرفته و هر روز خبری عجیب از تخلفاتی عجیب‌تر در دوران آنها توسط رسانه‌ها منتشر می‌شود. از چند گونی چک پیدا شده در انباری در قشم گرفته تا گم ‌شدن چند دکل نفتی و از تخلفات چند هزارمیلیاردی گرفته تا فروش باند و برج مراقبت یک فرودگاه دولتی. از همان ایامی که محمود احمدی‌نژاد از پشت پرده سیاست ایران، جدا شد و گام به عرصه آشکار سیاست ایران گذاشت، حرف و حدیث‌ها درباره او زیاد بود و منتقدان او پرونده‌های مختلف مدیریتی او از استانداری اردبیل تا شهرداری پایتخت و... را درباره او مطرح می‌کردند. اقدام اخیر محمود احمدی‌نژاد و یاران حلقه او درباره شکایت از افشاگران تخلفات آنها می‌تواند برای جامعه ایرانی فصلی مبارک و نو را آغاز کند. فصلی که ان‌شاءالله بدون مصلحت‌سنجی‌های نابجا و در فضایی کاملاً شفاف می‌تواند قفل معمای فساد دولتی در دهه گذشته را باز کند. اگر محمود احمدی‌نژاد ویارانش در دادگاهی عادلانه، شفاف و علنی توانستند از زیر بار اتهامات دولتی‌ها، اصلاح‌طلبان و بخش عمده‌ای از نخبگان ایرانی بیرون بیایند، قاعدتاً مردم باید در نوع نگاه خود به نخبگان کشور تجدید نظر کرده و خواهان برخورد با مفتریان شوند. اگر هم خدای نکرده ادعای دولتی‌ها علیه دولت‌های نهم و دهم درست باشد، در آن صورت مردم حق خواهند داشت که از دستگاه قضایی بخواهند با دولتمردانی که در امانت خیانت کرده‌اند برخوردی قاطع و بدون مجامله داشته باشد. باید دید دستگاه قضایی در برابر شکواییه‌های اخیر چه واکنشی از خود نشان خواهد داد.