از مِیجی تا مدرنیته

ژاپن کشوری جزیره‌ای، واقع در شرق آسیاست. موقعیت جغرافیایی این کشور در اقیانوس آرام است. این کشور از غرب به دریای ژاپن، دریای چین شرقی، کره شمالی، چین، تایوان و کره جنوبی منتهی می‌شود. این کشور با 126 میلیون نفر، دهمین کشور پرجمعیت جهان است که از این جمعیت، حدود 9 میلیون و 100 هزار نفر در توکیو (پایتخت ژاپن) زندگی می‌کنند. توکیو دومین پایتخت بزرگ و پرجمعیت در بین کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) محسوب می‌شود. ناحیه توکیوی بزرگ که شامل توکیو و چند استان اطراف آن می‌شود، با 35 میلیون نفر جمعیت، بزرگ‌ترین منطقه شهرنشینی و همین‌طور بزرگ‌ترین اقتصاد تراکم شهری جهان محسوب می‌شود. ژاپنی‌ها کشورشان را «نیپون کوکو» خطاب می‌کنند که به معنی خاستگاه خورشید است. مطالعات باستان‌شناسی سابقه سکونت انسان در این کشور را از دوران پساپارینه‌سنگی می‌داند. ژاپن کشوری کوهستانی است و بیشتر جزایر آن آتشفشانی و به‌شدت زلزله‌خیز است، آمارها نشان می‌دهد سالانه حدود ۱۵۰۰ زمین لرزه در سرزمین ژاپن رخ می‌دهد.

این کشور عضو سازمان ملل متحد، G8، G4 و APEC است و با بیش از 60 میلیارد دلار، پنجمین بودجه دفاعی جهان را دارد. این کشور همچنین چهارمین کشور صادرکننده و ششمین کشور بزرگ واردکننده جهان محسوب می‌شود.

در جنگ جهانی اول، ژاپن متعلق به متفقین بود و در جنگ جهانی دوم با متفقین می‌جنگید. پایان جنگ جهانی دوم برای ژاپن بسیار تلخ بود چرا که آنها پس از جنگی فرسایشی و طولانی در اقیانوس آرام، سرانجام پس از بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی، بدون قید و شرط تسلیم شدند. برآیند این جنگ خانمان‌سوز برای ژاپن به اندازه‌ای وحشتناک بود که بسیاری از تحلیلگران در توصیف این کشور، عبارت «به کلی ویران‌شده» را به کار بردند. ژاپن پس از اشغال توسط آمریکا، با یک برنامه پیگیر توسعه صنعتی به رشد اقتصادی چشمگیری دست یافت و به یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا و همچنین دومین قدرت صنعتی جهان بدل شد. این کشور همچنین از بزرگ‌ترین هم‌پیمانان و شرکای تجاری آمریکا در قاره آسیاست. حال سوال اینجاست که چگونه کشوری که بر اثر جنگ و بمباران اتمی هیروشیما، به تلی از خاکستر بدل شده بود، به سرعت توانست خود را به یکی از ابرقدرت‌های اقتصادی جهان بدل کند؟