تکرار تاریخ

غلامحسین شافعی برای دومین بار سکان هدایت اتاق بازرگانی ایران را به دست گرفت. شافعی تنها با چهار رای بیشتر نسبت به رقیب خود، مسعود خوانساری، رئیس اتاق تهران بر صندلی ریاست تکیه زد و به جای محسن جلال‌پور، رئیس مستعفی پارلمان بخش خصوصی نشست. شافعی در حالی ردای ریاست را بر تن می‌کند که کمتر از سه سال از هشتمین دوره هیات نمایندگان اتاق‌ها باقی مانده و با توجه به وضعیت نه‌چندان مطلوب اقتصاد ایران، مسیر پرفرازونشیبی را پیش‌رو دارد.

محسن جلال‌پور که در اواخر خردادماه 1394 بدون رقیب، فاتح انتخابات ریاست اتاق ایران شده بود، به دلیل عارضه قلبی با نگارش نامه استعفا در مردادماه، از سمت خود کناره‌گیری کرد تا پرونده چهارمین رئیس اتاق ایران تنها در عرض 14 ماه بسته شود.

به گواه بسیاری از صاحب‌نظران می‌توان جلال‌پور را یکی از پرکارترین روسای اتاق ایران برشمرد که در نزدیک کردن دیدگاه‌های بخش خصوصی و دولت کوشید؛ رئیسی که فن «ارتباط» را به خوبی می‌شناخت و این یکی از نقاط قوت او شناخته می‌شد. او همواره در تمامی جلسات رده بالا حضور مستمر و تعیین‌کننده می‌یافت و گاه و بیگاه در شبکه‌های اجتماعی، گزارش‌ها و اخبار را حتی پیش از رسانه‌ها منتشر می‌کرد. حال آنکه برخی از او به عنوان دولتی‌ترین رئیس اتاق یاد می‌کنند و این انتقاد را مطرح می‌کردند که این تاجر کرمانی در مواجهه با سیاست‌های دولت تا حدودی منفعل عمل می‌کرد؛ چرا که به دولت و به ویژه به معاون اول رئیس‌جمهور نزدیک است.

اکنون اما غلامحسین شافعی که تا پیش از این انتخابات پیش‌بینی‌نشده، عنوان نایب‌رئیسی را در هیات رئیسه دوره هشتم یدک می‌کشید، جانشین محسن جلال‌پور شده است. او پیشتر نیز در دوره هفتم و به دنبال استعفای محمد نهاوندیان، توانسته بود رای اکثریت نمایندگان بخش خصوصی را کسب کند و به مدت یک سال و نیم، بر مسند ریاست بنشیند؛ در انتخاباتی که تنها رقیب او، بازهم مسعود خوانساری بود که در آن دوره، با اختلاف 16 رای پیروز شده بود. نکته قابل تامل آن است که به گونه‌ای مشابه، در انتخابات روز یکشنبه نیز، شافعی تنها با اختلاف چهار رای مسعود خوانساری را پشت سر گذاشت. افزون بر این، مشابه آنچه در انتخابات پیشین اتاق ایران برگزار شد، رسانه‌ها از تحرکات برخی اعضای کابینه دولت برای انتخاب رئیس جدید خبر می‌دادند؛ چهره‌هایی همچون محمد نهاوندیان، اسحاق جهانگیری و محمدرضا نعمت‌زاده.

ساعتی پیش از انتخابات، شافعی و خوانساری هر دو به ارائه برنامه‌هایشان پرداختند. شاید یکی از مهم‌ترین محورهایی که شافعی در سخنان خود به آن اشاره کرد این بود: «اتاق بازرگانی ایران نه اپوزیسیون دولت است و نه بله‌قربان‌گو؛ بلکه یار قوای حاکمیتی به حساب می‌آید.» مسعود خوانساری نیز با انتقاد از تمرکز امور در دست رئیس و هیات رئیسه و نیز عدم چابکی اتاق، اعمال روش جدیدی از مدیریت را در اتاق ضروری دانست و همچنین بر لزوم عدم دخالت دولت در مسائل ریز و درشت اقتصاد بیمار کشور تاکید کرد. حال باید دید رویکرد رئیس جدید اتاق بازرگانی با توجه به سال پایانی عمر دولت چگونه خواهد بود و آیا او می‌تواند به عنوان یک حامی نقاد، مطالبات بخش خصوصی از دولت را محقق سازد؟