نقش رسانه در سرمایه‌گذاری
نقش رسانه در سرمایه‌گذاری
کتاب متغیر پنهان در سرمایه‌گذاری حاصل پایان‌نامه کارشناسی ارشد نویسنده در گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی بوده است.
جعفر خیرخواهان /اقتصاددان
کتاب متغیر پنهان در سرمایه‌گذاری حاصل پایان‌نامه کارشناسی ارشد نویسنده در گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی بوده است. فرضیه اصلی پژوهش این است که رسانه‌ها بر توسعه سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی تاثیر می‌گذارند یعنی کتاب می‌خواهد «نقش رسانه در توسعه سرمایه‌گذاری» را نشان دهد. درنتیجه مشخص نیست چرا اصطلاح مهم «رسانه» در عنوان اصلی کتاب غایب و به‌جای آن از «متغیر پنهان» استفاده شده است. شاید این هم یکی از شگردهای بازاریابی و تحریک به خواندن کتاب بوده است که نویسنده در مشاوره با ناشر به آن رسیده است. یا به تقلید از کتاب‌ها و فیلم‌های جنایی و پلیسی که در غرب بسیار انتشار و تولید می‌شوند و برای رقابت با یکدیگر و دیده‌شدن به دنبال اسامی متفاوت و عجیبی می‌گردند متغیر پنهان آورده شده است.
اما این کتاب که از معدود کتاب‌ها یا حتی تنها کتابی است که می‌خواهد تاثیر رسانه‌ها را بر سرمایه‌گذاری نشان دهد نیازی به این‌گونه بازی با کلمات نداشته و بهتر بود سرراست می‌نوشت نقش رسانه در سرمایه‌گذاری، که هم به مقصود نزدیک‌تر بود و هم سریع‌تر در ذهن خواننده می‌نشست. اما عنوان فرعی پرطول و دراز کتاب «تحلیل ۱۵ اقتصاددان، فعال اقتصادی و فرهنگ‌پژوه درباره تاثیر رسانه بر سرمایه‌گذاری» سعی کرده تا ابهام و سردرگمی را که عنوان اصلی کتاب ایجاد کرده است جبران کند و معما حل شود. به هر روی دلیل ابهام ایجاد کردن و در ادامه توضیح مفصل دادن برای من روشن نشد که لابد جزیی از فوت و فن کار بوده و ما بی‌خبریم.
همچنین جدای از هفت اقتصاددان و شش فعال اقتصادی، نویسنده از دو نفر استادان راهنما و مشاور خود با عنوان فرهنگ‌پژوه یاد کرده است که دست‌کم در مورد استاد مشاور که در حیطه اقتصاد تدریس و تحقیق می‌کند چنین کاری سوال‌برانگیز است. طرح جلد هم خیلی ساده تلفیقی از آنتن تلویزیون و گاوصندوقی نیمه‌باز و شبیه به تلویزیون شده است که سیم برق آن به‌جایی وصل نیست. از حواشی روی جلد که بگذریم به متن کتاب می‌رسیم. آن‌طور که از پیشگفتار مولف برمی‌آید وی از این خوش‌شانسی برخوردار بوده است که همزمان با ورود به دانشگاه و شرکت در کلاس درس، به کار در روزنامه‌ها هم بپردازد و نظریه و عمل را درهم آمیزد. او با تصویری از ۱۹سالگی خود شروع می‌کند که یک پا در دانشگاه و یک پا در تحریریه، یک دست کتاب‌های خسته‌کننده دروس عمومی دانشگاه و یک دست خودکار برای نوشتن گزارش و پوشش اخبار متعدد داشته است.
مهم‌ترین مزیت کتاب نگاه تخصصی و متمرکز شدن روی موضوع سرمایه‌گذاری است. در سال‌های پس از دوم خرداد با فضای آزاد و امنیت نسبی به‌وجود آمده برای روزنامه‌نگاران، نسلی خودساخته از روزنامه‌نگاران پدیدار شدند که ازجمله آنها بهمن احمدی‌امویی بود که مصاحبه‌های خوبی با دست‌اندرکاران نهادهای اقتصادی کشور در سال‌های اولیه انقلاب انجام داد و به شکل کتاب «اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی» منتشر شد. این کتاب هم به نوعی دنباله‌رو آن با موضوعی مشخص محسوب می‌شود.
مولف امروز و دانشجوی روزنامه‌نگاری دیروز با اتکا به مطالعات دانشگاهی و تجربه کاری خود مرعوب و مسحور مصاحبه‌شونده‌ها نشده و با هدف و پرسش‌های مشخصی که داشته است توانسته گفت‌وگوهای پربار و باارزشی تهیه کند. تماس و جلب موافقت برای گفت‌وگو و هماهنگی و تعیین وقت جلسه حضوری و تنظیم پرسش‌های مرتبط و انجام گفت‌وگو با افرادی که مشغله‌های گوناگون دارند کاری بسیار سخت بوده که ظاهراً نویسنده کتاب یک‌تنه به سرانجام رسانده است. اینها نشان از عزم جدی و خستگی‌ناپذیری وی برای اتمام کاری متفاوت و قوی دارد. همچنین باید سپاسگزار طرف‌های مقابل گفت‌وگو بود که برای کار و تلاش یک دانشجو ارزش قائل شده و وقت گذاشته و با صبوری به پرسش‌های وی پاسخ دادند.
جدا از پیشگفتاری که استاد راهنما با کددهی از ماکس وبر نوشته است پیشگفتار دیگری به قلم داود دانش‌جعفری از استادان اقتصاد و استاد مشاور پایان‌نامه در کتاب آمده است که با جمله «سرمایه‌گذاری یکی از نیازهای ضروری اقتصاد ایران محسوب می‌شود» شروع می‌شود. نویسنده با آوردن این دو پیشگفتار خواسته است ثابت کند کاری میان‌رشته‌ای در تلاقی روزنامه‌نگاری و اقتصاد انجام داده است.
اگر چه می‌شد افراد دیگری به فهرست ۱۳ نفر انتخابی افزود یا فهرستی متفاوت از این تهیه کرد اما در مجموع می‌توان گفت نمونه‌ای معتبر برگزیده شده است. با این حال من ترجیح می‌دادم پیش از طرف گفت‌وگو شدن با این اشخاص، با استادان و کارشناسان حوزه رسانه‌های اقتصادی و مالی در داخل و خارج از کشور ارتباط برقرار کرده و نقش و کارکرد مناسب و مطلوب رسانه‌ها و روزنامه‌نگاری اقتصادی را در کمک به سرمایه‌گذاران و سرمایه‌گذاری بررسی کرده و با دستی پرتر به سراغ افراد نامبرده می‌رفتم. این می‌تواند پروژه بعدی و تکمیلی کار کنونی باشد که توسط نویسنده یا شخص دیگر تکرار شود.
پیشنهاد دیگر اینکه اگر من که در رشته اقتصاد تحصیل کرده‌ام قرار بود پژوهشی میان‌رشته‌ای کرده و نقش رسانه‌ها را در توسعه سرمایه‌گذاری بررسی و نشان دهم، اندکی عقب‌تر و فراتر رفته و از اینجا شروع می‌کردم که ثابت کنم آزادی و استقلال و قدرت یافتن رسانه‌ها چه نقشی در جلوگیری از فساد و مهار قدرت حاکمان و سیاستمداران داشته و در نتیجه این مهار قدرت، احترام به قانون و پاسخگویی در کشور تقویت شده و ثبات و پیش‌بینی‌پذیری در عرصه اقتصادی به‌وجود می‌آید که ارمغان همه اینها افزایش سرمایه‌گذاری بلندمدت و مفید برای توسعه کشور است. اگر از من پرسیده شود یکی از سوء مدیریت‌هایی که پس از انقلاب اتفاق افتاد و همه در آن مقصر بودیم چیست، خواهم گفت محدود و توقیف و تعطیل‌کردن روزنامه‌ها و ملی‌کردن بسیاری از آنها و همچنین انحصاری ساختن رسانه دیداری و شنیداری که جامعه و همچنین مسوولان را از مزایای گردش آزاد اطلاعات و شناخت واقعیات و صدای طیف‌های مختلف اجتماعی محروم ساخت. رسانه‌ها مهم‌ترین ابزار کنترلی و نظارتی (check & balance) یک جامعه هستند که به توازن و تعادل‌بخشی و ایجاد عدالت کمک می‌کنند. همان‌طور که نویسنده کاملاً بجا از کتاب
توسعه یعنی آزادی نوشته آمارتیا سن برنده جایزه نوبل اقتصاد نقل می‌کند «کشورهایی که رسانه‌های قوی‌تری داشته باشند در مواجهه با پدیده‌هایی مانند قحطی خسارات کمتری می‌بینند» که به‌جای قوی‌تری بخوانید آزادتری داشته باشند. به هر روی بسیار ضروری و مغتنم است که دانشجویان رشته‌هایی به جز روزنامه‌نگاری مانند اقتصاد و علوم سیاسی و حقوق نیز به حوزه رسانه ورود پیدا کرده و با ابزاری بیشتر و به شکل عمیق‌تر و علمی‌تری نشان دهند رسانه‌ها چه نقش مهم و باارزشی در توسعه اقتصادی، سیاسی و حقوقی کشور دارند. همچنین دانشجویانی که در رشته روزنامه‌نگاری هستند نقش روزنامه‌نگاری تحقیقی یا تجسسی یا پیگیرانه را در برملا ساختن فسادها و کج‌روی‌های مسوولان سیاسی و مدیران بنگاه‌های دولتی و خصوصی نشان دهند. در ادامه عباراتی برگزیده از تحلیل‌های مصاحبه‌شونده‌ها را می‌آورم تا خواننده طعمی از مندرجات کتاب را تجربه کرده و شاید ترغیب به خواندن تمام آن شود. بدیهی است برای درک و قضاوت بهتر نسبت به سخنان هر کدام از افراد مصاحبه‌شونده نباید به این مطالب گلچین‌شده اکتفا کرد و باید در بستر بحث و پرسش‌های طرح‌شده هم قرار گرفت. نویسنده هر گفت‌وگو را با
هوشمندی و به سلیقه خود به چند موضوع فرعی مشترک رسانه‌ای-سرمایه‌گذاری تقسیم کرده است تا خواننده سریع‌تر راهنمایی شود که پرسش‌ها و پاسخ‌ها به چه مساله‌‌ای می‌پردازند. کتاب تقریباً بدون غلط است به جز اندک مواردی مانند دلسردی که دلسری نوشته شده است و چند تای دیگر که داخل [] آورده‌ام.
مسعود نیلی
متضرر شدن سرمایه‌گذار از سانسور: رسانه اگر آیینه باشد و تصویر واقعی را منتشر کند موثر است. رسانه نمی‌تواند بررسی کند آنچه می‌نویسد به چه کسی آسیب می‌رساند و به چه کسی آسیب نمی‌رساند چون لازمه آن می‌شود اینکه مکرراً باید عده‌ای باشند که این موضوع را بررسی کنند و بگویند این را بنویسید و آن را ننویسید. در واقع با آزادی مطبوعات و تعدد رسانه‌ها و وجود منابع مختلف است که واقعیت روشن می‌شود.
نقش رسانه در ثبات اقتصاد و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری: رسانه‌ها می‌توانند نقش واسط داشته و تعهد برای سیاستمدار ایجاد کنند. به مسوول می‌گویند شما در فلان تاریخ یک‌طور حرف زدید و اکنون حرف دیگری می‌زنید. این یک بازخورد به سیاستمدار می‌دهد که پس این سخنان من دارد جایی ثبت می‌شود و به همین دلیل به میزانی آن را به سمت ثبات می‌کشاند که چون سرمایه‌گذار همیشه به دنبال ثبات است پس نقش رسانه می‌تواند ایجاد ثبات به‌صورت غیرمستقیم باشد.
محسن رنانی
خط قرمز انتشار: هر اطلاعی را که به اکثریت فعالان این حوزه آسیب نزند و به شفافیت بازار کمک کند، می‌توان منتشر کرد. در واقع اطلاعاتی که به شفافیت بازار کمک کند، مشروط به اینکه به اکثریت بازیگران آسیب نزند را می‌توان منتشر کرد. در انتشار اطلاعاتی که به سلامت عمومی ربط دارد شک نکنید.
فرشاد مومنی
رانت‌زدایی از سوی رسانه: رفتارهای نظارتی رسانه‌ها در سطح خرد می‌تواند رانت‌جویی را کاهش دهد و در سطح کلان بهره‌وری را در اقتصاد ملی افزایش دهد. ... وقتی در ارتش کودتا کشف می‌کنید ارتشی‌ها زیر سوال می‌روند؟ خیر. فقط کودتاچی‌ها زیر سوال می‌روند. بنابراین اینجا هم وقتی شما نقد اجتماعی عالمانه می‌کنید فقط آنهایی که رفتار فرصت‌طلبانه دارند، آبرویشان می‌رود.
عیسی کلانتری
تحلیل به‌جای اخبار: خبر را مردم زودتر از خبرنگاران به دست می‌آورند. الان رسانه باید هدایت و تحلیل بدهد که در کدام بخش و به چه دلیل سرمایه‌گذاری کنند. امروز دیگر هیچ چیزی قابل پوشاندن است [نیست]. وقتی سال ۱۳۷۴ رئیس‌جمهوری ویتنام به ایران آمده بود، می‌گفت زمانی که فرمانده نظامی ویتنام بودم به مردم می‌گفتیم روز شب است قبول می‌کردند اما اکنون این‌طور نیست و نمی‌توان هیچ چیزی را از مردم پنهان کرد. او می‌گفت با اینکه کشور من یک کشور کمونیست است اما مردم می‌دانند در کشور کره [جنوبی؟] یا فیلیپین چه می‌گذرد. به عبارتی اکنون چیزی برای پنهان کردن وجود ندارد. ... رسانه باید واقعیت‌ها را منتشر کند. اصلاً وظیفه رسانه افشاگری است افشاگری واقعیت‌ها. چه خوب، چه بد.
عباس شاکری
اثرات محتمل مخرب رسانه‌ها: اگر رسانه‌ها به مافیا یا مراکز قدرت وصل باشند یا آزاد نباشند طبیعتاً اینها به عدم‌شفافیت دامن می‌زنند و همیشه آدرس غلط می‌دهند. همین الان بخش غیرمولد در اقتصاد ما به‌صورت گسترده وجود دارد و بعضی از رسانه‌ها دانسته یا ندانسته دارند به نفع آنها کار می‌کنند. ... تحلیل‌های اقتصادی در شرایط فعلی باید خیلی عمیق باشد. ... سرمایه‌گذاری مانند گل رس است که تنها قبل از اینکه سفال شود می‌توان آن را تغییر داد اما وقتی سرمایه‌گذاری را انجام دادید دیگر مثل کاسه سفالی می‌شود که برای تغییر شکل آن باید آن را بشکنید چون دیگر به شکل دیگری درنمی‌آید. اما قبل از این اتفاق، آن دارایی، پول و سرمایه شما بود و می‌توانستید به هر کاری بزنید. بنابراین ریسک‌پذیری آن بالاست. ... مطبوعات هم در هر وضعیتی نمی‌توانند خوب عمل کنند بلکه مطبوعات باید طبیعتاً مسوول و آزاد باشند؛ مسوول به این دلیل که باید تحلیل‌های عمیق ارائه دهند. همچنین این‌طور نباشد که آزادی به مفهوم واقعی آن وجود نداشته باشد و شما تا یک جاهایی بتوانید حرف بزنید و تا یک جاهایی نتوانید [بتوانید] ادامه
دهید.
سیدصفدر حسینی
نقش دولت در انتشار اطلاعات: نقش مهمی که دولت دارد این است که به‌جای دخالت در اقتصاد، باید اطلاعات را در اختیار مردم قرار دهد. در مورد پدیده اختلاس ابتدا باید جلوی آن با از میان بردن زمینه‌هایش گرفته شود و در عین حال عاملان آن هم محاکمه شوند و سپس اطلاع‌رسانی لازم در خصوص آن صورت بگیرد. لازم از این حیث که تا حکم قطعی از سوی مراجع ذی‌صلاح قضایی صادر نشود، اگر رسانه‌ها به‌طور مکرر پیرامون این موضوع اطلاعاتی تولید کنند، در عمل اقتصاد را تضعیف کرده‌اند چون این‌گونه اقدامات، منافع و رغبت بخش تقاضای اقتصاد را کم می‌کند و به بخش عرضه هم سیگنال‌های نگران‌کننده می‌دهد. اما اگر رسانه تحقیق لازم را انجام دهد و زمانی که قاضی پرونده حکم قطعی داد، این مساله با تمامی ابعاد واقعی آن منتشر شود، آن وقت دیگر گامی در جهت شفاف‌سازی فضای اقتصادی و بازار، ارزیابی می‌شود.
حجت میرزایی
ویژگی اطلاعات افزایش‌دهنده ریسک: به‌طور مثال، در فضای رسانه‌ای کشور ما سیستان و بلوچستان همیشه سمبل ناامنی بوده است. در حالی‌که ممکن است به‌طور نسبی ناامنی در تهران خیلی بیشتر از آنجا باشد اما آنقدر برجسته نمی‌شود و به همین دلیل در عمل می‌بینیم آنقدر که سرمایه در تهران جذب می‌شود، در سیستان و بلوچستان جذب نمی‌شود و شاید مهم‌ترین عامل در این‌گونه مواقع، فضای رسانه‌ها باشد. ... اگر ما در جامعه برخوردار از نهادهای مدنی قدرتمند زندگی می‌کردیم و از توسعه سیاسی بالایی برخوردار بودیم، یک ابزار تعامل کارگزاران اقتصادی و به‌ویژه تشکل‌های اقتصادی با دولت رسانه‌ها بودند اما در جامعه ما هزینه‌های بالای نقد سیاست‌ها و تصمیمات دولت به محافظه‌کاری کارگزاران اقتصادی و ضعف و کم‌خونی و بی‌قدرتی نهادهای مدنی و تشکل‌های اقتصادی منجر شده و با تقویت روحیه محافظه‌کارانه کارگزاران اقتصادی به آنها اجازه نقد آشکار رفتار یا سیاست‌های دولت در عرصه عمومی را نمی‌دهد؛ به خصوص اینکه دولتمردان عمدتاً تمایل دارند مسائل عمومی به‌صورت خصوصی بیان شود و انعکاس عمومی نیابد.
توان رسانه‌ها در دستکاری تقاضاها: چند وقت پیش ای‌میلی در مورد آب معدنی به افراد فرستاده می‌شد که من نسبت به این ای‌میل‌ها مشکوک بودم. چون ضمن آلوده اعلام کردن برخی آب معدنی‌ها به نحوی تبلیغ می‌شود که برند دیگر بهتر است.
رد سانسور: رسانه‌ها ابزار شفافیت اطلاعات هستند و در بخش مبارزه با فساد، هیچ ابزاری مهم‌تر از نظارت عمومی که از طریق رسانه‌ها صورت می‌گیرد، وجود ندارد. شما چاره‌ای جز این ندارید که رسانه را آزاد بگذارید تا فساد را از بین ببرد.
مسعود خوانساری
رسانه‌ای شدن مشکلات: رسانه‌ها و خبرنگاران واقعاً می‌توانند از مردم حمایت کنند. بزرگ‌ترین قدرت هر کشوری شاید به رسانه‌های آن مربوط باشد. در کشور ما هم رسانه‌ها خیلی می‌توانند به حل مشکلات کمک کنند. ... رسانه‌ها چون با مردم در ارتباط هستند می‌توانند مشکلات را راحت‌تر و بهتر بازگو کنند و حق بخش خصوصی و مردم را بگیرند. رسانه‌ها باید چشم و گوش مردم باشند. به نظر من هرچقدر که حقیقت برملا شود بهتر است.
سیدحمید حسینی
بیزینس یعنی اطلاعات، ارتباطات و پیگیری: کلید موفقیت در اقتصاد ایران داشتن اطلاعات و ارتباطات است که البته برخی نگاه منفی به ارتباطات دارند. منتها منظور من این است که به هر حال شما برای انجام کارهایت با کسی ارتباط داری و اصلاً این ارتباطات است که باعث می‌شود کلی از کارها انجام شود.
تبعات نقص اطلاعات: اگر مکرراً بگوییم رتبه ما در دنیا ۱۴۸ یا ۱۴۹ است این غیر از اینکه سرمایه‌گذار خارجی را از کشور فراری دهد و سرمایه‌گذار داخلی را ناامید کند، چه فایده‌ای دارد؟ ... اگر شما سنجش کنید و مکرراً این وضعیت را اعلام کنید، ممکن است کسی که می‌خواهد کاری را گسترش دهد بگوید تا زمانی که اقتصاد ما در شرایط رکود تورمی است و فضای کسب و کار این‌طوری است چرا من سرمایه‌گذاری کنم؟ ... گاهی برخی خبرنگاران اطلاعات اقتصادی خوبی ندارند یا اینکه اعداد و ارقام را اشتباه منتشر می‌کنند و تحلیل‌های جامعی ارائه نمی‌کنند که این‌گونه رفتارها تبعاتی خواهد داشت و از آن طرف هم اگر تحلیل‌های درستی بتوانند منتشر و راهنمایی درستی کنند، می‌توانند باعث شوند که سرمایه‌های خوابیده به بازار صنعت، تولید و معدن برگردد.
پدرام سلطانی
خلأهای رسانه‌ها: نشریات تخصصی، حرفه‌ای و قوی، کم هستند. رسانه‌ها در بخش تولید خبر، مصاحبه و امثال اینها فعالیت خوبی دارند اما در بخش تحلیل خبر ضعیف هستند که این تحلیل‌ها به تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران کمک می‌کند. چون سرمایه‌گذاران همه اهل این فن نیستند که هر خبر به چه معنایی است و به همین دلیل رسانه‌ها باید این اخبار را تحلیل کنند که به نظر من این خلأ در رسانه‌ها وجود دارد. ... ژورنالیسم ما باید حرفه‌ای‌تر شود و بسیاری از کسانی که روزنامه‌نگار هستند احساس می‌کنم از دانش و تجربه کافی برخوردار نیستند و به همین دلیل کیفیت کار آنها پایین می‌آید.
مسعود دانشمند
رسانه‌ها حافظ امنیت سرمایه‌گذار: صاحب سرمایه وقتی احساس عدم‌اطمینان کند، سرمایه خود را برمی‌دارد و به‌جایی می‌برد که احساس امنیت کند. وقتی قوانین پی در پی تغییر کنند و غیرشفاف شوند آن وقت قاچاق کالا هم افزایش می‌یابد و کاهش کیفیت و کمیت در بسته‌بندی کالاها خودشان را نشان می‌دهند. اینها باعث می‌شوند رانتی ایجاد شود و کسانی که وارد این کارهای غیرشفاف می‌شوند یک سود بادآورده را به دست آورند. این سود آنها از کاسه کسانی است که دارند قانونی کار می‌کنند. ... پس رسانه می‌تواند حافظ امنیت سرمایه‌گذار و مصرف‌کننده باشد. اطمینان را به مصرف‌کننده بدهد و از این طرف به تولیدکننده بگوید که اگر در بازار کسی به حریم شما تجاوز کند من با او برخورد می‌کنم و اجازه نمی‌دهم که این کار را بکند. بنابراین رسانه نقش بسیار حساسی دارد.
محمدرضا بهرامن
رسانه‌ای کردن مشکلات: جامعه‌ای سالم است که از نقش رسانه‌ها در سالم‌سازی بتواند استفاده کند و رسانه می‌تواند اثرات رانت را به حداقل برساند. وقتی فضای رانت را در جامعه ببندید، آنها که خودشان را برای یک حضور سالم آماده کرده‌اند، در این جامعه حاضر می‌شوند. یک رسانه باید نقش خود را شفاف ایفا کند. نقش رسانه یعنی همین.
رد سانسور بی‌منطق: من اعتقاد دارم هر چه شفاف‌سازی کنیم بهتر است. ما هر چه شفاف‌سازی کنیم انتظارات جامعه ما برپایه واقعیت‌ها بنا خواهد شد و وقتی که این‌طور شد دیگر ما نباید هر روز از این نوع مسائل داشته باشیم. اگر ما به صورت شفاف به‌جامعه بگوییم تحریم بر کدام بخش‌های کشور اثرات بیشتری گذاشته آن وقت امروز باید خوشحال باشیم که دارند تحریم‌ها را برمی‌دارند و آن موقع است که پشتیبان دولت می‌شویم که تحریم‌ها را بردارد. پس باید دید چه کسانی نفع برده‌اند؟ طبقات بالادست چون اموال آنها ارزشمندتر شد اما طبقات پایین با تورمی مواجه شدند که اثرات بدتری داشت. اینجاست که ما آمده‌ایم نقش رسانه‌ها را از فضایی که بوده دور و جامعه خود را گمراه کردیم. اگر در جامعه ما رسانه‌ها به معنای واقعی، نقش خود را ایفا می‌کردند دیگر نمی‌گفتیم تحریم‌ها کاغذپاره است. به هر دلیلی یک رسانه در جامعه دموکراتیک باید حرف خودش را بزند نه اینکه سخنگوی دولتی باشد.
شاهرخ ظهیری
نظارت و آموزش، پرکاربردترین نقش رسانه برای سرمایه‌گذاری: از گذشته برخی مقامات مسوول خیلی به حرف بخش خصوصی گوش نمی‌دادند اما وقتی مساله رسانه‌ای می‌شد به دست و پا می‌افتادند و آن وقت گوش می‌دادند. از این جهت رسانه برای رفع مشکل خوب است.
دیدگاه تان را بنویسید