بلیت سینما بیرون سبد خانوار

فروش کمی تا قسمتی سرد گیشه اکران نوروزی، کفه ترازو را به سمت دیدگاه کارشناسان و سینماگرانی سنگین کرد که اسفند‌ماه گذشته در پرونده «گیشه سینما رونق می‌گیرد» در همین بخش از «تجارت فردا»، به افزایش یا حداقل حفظ سقف فروش سال 93 چندان امیدوار نبودند. اگرچه قضاوت بر مبنای چیدمان فیلم اکران عید و تعمیم آن به کل سال، چندان منطقی به نظر نمی‌رسد اما به هر حال گفته‌اند و شنیده‌ایم که «سالی که نکوست از بهارش پیداست»! حالا با نیم‌نگاهی به فیلم‌های روی پرده باید به آنهایی که در ویترین جشنواره فجر درخشیدند اما هنوز به نمایش عمومی درنیامده‌اند یا آنهایی که به جشنواره نرسیدند اما امید به فروش بالای آنان می‌رود چشم دوخت. از سوی دیگر دو فیلم «رستاخیز» احمدرضا درویش و «محمد(ص)» مجید مجیدی که در زمره پروژه‌های پرهزینه سینمای ایران با تم مذهبی به شمار می‌روند، شاید «معجزه‌وار»، میله‌های نمودار فروش را به سمت «بیشینه» سوق دهند. آنچه مشخص است نمی‌توان هر نوع فروش حتی در حوزه هنر را جدای از وضعیت کلی اقتصاد و مولفه‌های «خرد» و «کلان» آن طبقه‌بندی کرد. تورم به عنوان نگران‌کننده‌ترین شاخص اقتصادی، هرچند با تدابیر دولت یازدهم تا حدی مهار شده است اما همچنان، سبد دخل و خرج اکثریت جامعه ایران با هم نمی‌خواند. در شرایطی که تحریم‌های هدفمند همچنان پر و بال اقتصاد ایران را بسته نگه داشته و افت 50‌درصدی بهای نفت خام، همین درآمد نیم‌بند دولت را هم با «تهدید» مواجه ساخته است، همگان چشم به راه «رونق اقتصادی» پس از به نتیجه رسیدن احتمالی مذاکرات هسته‌ای و البته بهبود مدیریت کلان اقتصاد در کشور هستند که در هشت سال دولت گذشته، آسیب‌های فراوانی دید. وقتی هزینه‌ها با درآمد مطابقت نداشته باشد، معمولاً آنچه به اغما می‌رود، سبد محصولات فرهنگی است. هر‌چند کم نیستند خانواده‌هایی که با وجود تنگناهای اقتصادی، همچنان «سینما» را یک آموزشگاه یا تفریحگاه سالم برای خود و خانواده می‌پندارند و قائل به کنار گذاشتن آن نیستند اما در نمای کلی، شرایط به سود اقتصاد سینما نیست. همه اینها بهانه‌ای شد برای بررسی یکی از فیلم‌های اکران نوروز که امید زیادی به فروش بالای آن می‌رفت. «رخ دیوانه» از نخستین نمایش در جشنواره سی و سوم فیلم فجر تا‌کنون که بیش از یک ماه از «اکران نوروزی» آن می‌گذرد، فراز و فرودهای مختلفی را تجربه کرده است و با وجود محدودیت‌های مالی و تبلیغاتی، تلاش کرده اکران موفقی را پشت سر بگذارد. نام ابوالحسن داوودی به عنوان کارگردان فیلم کافی بود تا علاقه‌مندان «سفر جادویی»، «نان، عشق و موتور هزار» و «تقاطع» به دنبال سوژه‌ای جدید و پرداختی کم‌نقص از این فیلمساز باشند. داوودی به سبب شرایط خاص سینمای ایران در دولت‌های نهم و دهم و صراحتی که در انتقاد از سیستم سازمان سینمایی دولت قبل داشت، مانند بسیاری از هنرمندان ترجیح داد به صورت خودخواسته، از فیلمسازی فاصله بگیرد و با روی کار آمدن دولت یازدهم، کار تولید این اثر را آغاز کرد. بیتا منصوری به عنوان تهیه‌کننده باز هم کنار همسر خود قرار گرفته است؛ امری که تحسین داوودی را هنگام دریافت جایزه بهترین کارگردانی در پی داشت. او صراحتاً از نبود شهامت در بسیاری از تهیه‌کنندگان برای سرمایه‌گذاری دوباره در فیلمی از خود سخن گفت و از ایستادگی منصوری در این حوزه تقدیر کرد. «تجارت فردا» از زوج هنری سینمای ایران، سوالاتی صریح درباره اقتصاد سینما، تولید و اکران پرسید و آنان نیز از وجود سیستمی ناپیدا سخن گفتند که اسپانسرینگ در سینما را جهت می‌دهد. متن کامل این نشست در دفتر ساده فیلمسازی آنان، در ادامه می‌آید.