رنج‌های غیرانسانی

زهرا جعفرزاده: سایه تحریم، سال‌هاست بر سر ایرانیان سنگینی می‌کند. ایرانیان همان بیماران مبتلا به تالاسمی، سرطان، صرع، ام‌اس و دیالیز و هموفیلی‌اند که جمعیت قابل توجهی را به خود اختصاص داده‌اند و در سال‌های گذشته هربار مشکلی داشته‌اند؛ از کمیاب و نایاب شدن داروهایشان گرفته تا هزینه‌های درمان که هربار، افزایش قابل ‌توجهی به خود می‌بیند. بیماران خاص و صعب‌العلاج و افراد مبتلا به بیماری‌های نادر، آسیب‌پذیرترین گروه‌اند وقتی فشارهای سیاسی علیه ایران بالا می‌رود و راه ورود داروهایشان پرپیچ و خم می‌شود. دارو و مواد اولیه دارویی، تجهیزات آزمایشگاهی و تجهیزات تشخیص پزشکی و بیمارستانی در تیررس تحریم‌ها قرار دارند، زمانی که نه شرکت‌های خارجی حاضر به فروش آنها به ایران می‌شوند و نه ارز اختصاص‌یافته، جوابگوی قیمت خرید آنهاست. حالا در این وضعیت، فعالان حوزه سلامت، آنها که انجمن‌های حمایت از بیماران خاص دارند، از معلولیت بیماران هموفیلی به دلیل تاخیر دسترسی به دارو و مرگ 15 نفر از بیماران مبتلا به ئی‌بی و کمیاب شدن داروی بیماران دیابتی خبر می‌دهند. دارو و پانسمان به دستشان نرسیده و بیمارانشان از دست رفته‌اند. بر اساس اعلام همین انجمن‌های حمایتی بیش از 11 هزار بیمار هموفیلی، بیش از 18 هزار بیمار تالاسمی، بیش از هزار بیمار مبتلا به ئی‌بی، حدود 72 هزار بیمار مبتلا به ام‌اس و هشت هزار بیمار مبتلا به اوتیسم زندگی می‌کنند که به این آمارها، چندین میلیون بیمار مبتلا به فشار خون و دیابت و سرطان را هم باید اضافه کرد. رئیس انجمن خون و سرطان کودکان می‌گوید که داروی بیماران مبتلا به سرطان، وابسته به خرید خارجی و کمپانی‌های برند است. مدیرعامل انجمن تالاسمی ایران هم می‌گوید که در سال 97 حدود 90 بیمار تالاسمی به دلیل نبود دارو، جانشان را از دست داده‌اند و در سال گذشته 60 نفر. نکته اینجاست که کشورهای تحریم‌کننده که در راس آنها آمریکا قرار دارد، همواره بر تحریم نبودن دارو و تجهیزات پزشکی دست می‌گذارند اما سایت وزارت خزانه‌داری آمریکا اعتراف کرده که تحریم‌های جدید این کشور علیه صنایع حمل‌ونقل دریایی ایران به ایجاد محدودیت‌هایی در ارتباط با مبادلات اقلام بشردوستانه منجر می‌شود، اقلام بشردوستانه مثل همین داروها. وزارت بهداشت می‌گوید که این کشور، نه‌تنها ماده اولیه دارو و تجهیزات پزشکی را به‌طور مستقیم تحریم کرده بلکه شرکت‌های دیگری در اروپا را تحت فشار قرار داده تا اقلام دارویی، غذایی و تجهیزات پزشکی به ایران نفروشند. راه خرید بسیاری از داروها بسته است و بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده دارو در داخل با مشکل تامین مواد اولیه دارویی مواجه‌اند و جابه‌جایی و مبادلات پولی سخت است. گزارش‌ها از مرگ تدریجی هزار بیمار صعب‌العلاج در اثر همین تحریم‌ها حکایت دارد. حالا به همه این شرایط، شیوع کووید 19 را هم باید اضافه کرد که فشار تحریم‌ها را در پنج ماه گذشته بیشتر کرده است. داروهای موثر در درمان کرونا، کیت‌های تشخیصی و به احتمال زیاد واردات واکسن این ویروس در آینده، در دایره همین محدودیت‌ها قرار دارد.