راه توسعه از آموزش می‌گذرد

هر کشوری اگر بخواهد به توسعه برسد و جهشی در جهات مختلف اعم از اقتصادی و علمی داشته ‌باشد، باید زمینه فرهنگی‌شدن مردم و کسب دانش را برای جامعه فراهم کند. کسب دانش در حال حاضر به جز با گسترش فضاهای آموزشی و آسان‌تر کردن شرایط آموزش میسر نمی‌شود. در سال‌های اخیر نسبت به این مساله کمتر دقت شده است. تعداد زیادی از مردم مناطق محروم به دلیل کمبود امکانات آموزشی و عدم دسترسی به مدرسه از تحصیل محروم می‌مانند. مثلاً یک نوجوان برای رفتن به مدرسه باید مسیری نزدیک به 15 کیلومتر را طی کند تا به مقصد برسد. در زمان‌های دور نبود امکانات و وسایل نقلیه باعث می‌شد کودکان بسیاری از تحصیل محروم بمانند و تعداد افراد بی‌سواد در کشور زیاد شود. این درحالی‌است که با گسترش شهرنشینی و امکانات اولیه در کشور اکنون نباید شاهد این مشکلات باشیم. اما با مطالعه درباره مناطق محروم و آمار کودکان بازمانده از تحصیل در این مناطق، به نظر می‌رسد این مشکل همچنان وجود دارد. باید در نظر داشت قسمتی از عقب‌ماندگی اجتماعی و اقتصادی کشور ما ناشی از عدم دانش، کمبود فضاهای آموزشی و مدارس برای کسب دانش است. در چنین شرایطی هر‌چقدر مدرسه در کشور بیشتر ساخته شود مردم گرایش بیشتری به کسب دانش نشان می‌دهند و بخشی از نارسایی‌های آموزشی حل می‌شود.

پس از انقلاب اسلامی نهضت سواد‌آموزی و نهضت مدرسه‌سازی در کشور راه افتاد و کشور توانست بر این مشکلات کمی فائق آید. این در حالی ‌است که با رشد جمعیت و گسترش کشور این مشکل به حد کافی برطرف نشده است. هنوز هم مردم در بخش‌هایی از کشور برای فرستادن فرزندان خود به مدرسه با مشکل مواجه هستند. مشکلاتی که شامل مسافت زیاد خانه اهالی روستا تا مدرسه، امکانات ضعیف آموزشی و مشکلات معیشتی خانواده‌ها می‌شود. کمبود مدرسه در روستاها یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی است که کودکان این مناطق با آن روبه‌رو هستند و گاهی همین مشکل باعث می‌شود آنها از تحصیل بازبمانند. در همین حال می‌توان با احداث مدارس در این مناطق بخش زیادی از این مشکلات را رفع کرد. ساخت مدرسه یک کار خیر و نیکوکارانه است که اولیای دین هم از آن به عنوان یکی از ثواب‌های بزرگ نام برده‌اند و بارها به آن اشاره کرده‌اند.

موسسات خیریه احداث مدرسه در کشور پیش از این هم وجود داشت و فعالیت می‌کرد. مثلاً موسسه ایجاد مدارس در اوایل انقلاب با راهنمایی شهید باهنر فعالیت می‌کرد. شهید باهنر مردم را برای ساخت مدرسه تشویق می‌کرد.

وقتی ایشان مسوولیت سرپرستی آموزش و پرورش کشور را بر عهده گرفت، عده‌ای از دوستان را جمع کرد و اعلام کرد الان که من این مسوولیت را بر عهده گرفته‌ام متوجه بسیاری از نواقص و ضعف‌های فضاهای آموزشی کشور شده‌ام.

بنابراین اگر بتوانیم کاری کنیم که عده‌ای خیر جمع شوند و تعدادی مدرسه بسازند، کمی این مشکلات حل می‌شود. با اینکه آن دوران جمعیت کشور زیاد نبود اما این مشکل احساس می‌شد و خیرین مدرسه‌ساز از همان دوران وارد عمل شدند و در اقصی نقاط کشور با همت خود مدرسه ساختند. همان دوران موسسه ایجاد مدارس تاسیس شد. موسسه در آن زمان توانست بیش از 100 مدرسه بسازد، در اختیار دولت بگذارد و خیرین در این امر کمک کردند. به دنبال آن جامعه خیرین مدرسه‌ساز ایجاد شد و الان نزدیک به سه هزار مدرسه در نقاط مختلف و محروم احداث کردند و مورد استفاده مردم قرار دادند.

پویش ایران من به‌تازگی از سوی فعالان اقتصادی بخش خصوصی تاسیس شده ‌است. راه‌اندازی این پویش کار بسیار بزرگ و مفیدی است که برخی از فعالان بخش خصوصی اقدام به این کار کردند. به وسیله این پویش در مدتی نزدیک به دو سال مدارس زیادی در مناطق محروم ساخته شده و مورد استفاده مردم قرار گرفته است.

این پویش در نظر دارد 100 مدرسه را در کشور احداث کند که در گردهمایی اعضای پویش ایران من پیشنهاد دادم به جای 100 مدرسه تلاش شود هزار مدرسه ساخته شود که اگر این اتفاق بیفتد تا حد زیادی نیاز و کمبود کشور در زمینه مدرسه‌سازی رفع خواهد شد. درخواست من این است که هدف‌گذاری ساخت 100 مدرسه به ساخت یک هزار مدرسه تغییر پیدا کند و ما قول می‌دهیم در این زمینه مساعدت کنیم. چرا که کشور نیازمند ساخت مدرسه است. با توجه به آنچه در آیات، احادیث و روایات آمده است، تصور نمی‌کنم هیچ مذهبی همچون اسلام تا این حد نسبت به آموزش سفارش کرده باشد. حتی پیامبر اسلام، آموزش را چون نماز واجب دانسته است. قدیم‌ترها، در کنار بازارها حتماً یک مدرسه هم ساخته می‌شد و این نشان‌دهنده آن است که بازرگانان به مقوله آموزش توجهی ویژه داشتند. هیچ ثوابی بالاتر از مدرسه‌سازی و فضای آموزشی نیست. حرکت مدرسه‌سازی از طریق تعدادی از فعالان اقتصادی آغاز شده و ضرورت دارد، با افزایش تعداد مدارس هدف‌گذاری و این حرکت گسترده‌تر شود.

کشور ما نیاز دارد که از این موسسات و پویش‌ها در کشور زیادتر داشته ‌باشیم و به دنبال افزایش جمعیت و مشکلات حاصل از آن برای احداث فضاهای آموزشی به صورت جدی همت کنیم. با چنین اقداماتی می‌توان امیدوار بود تعداد افراد بی‌سواد در کشور سال به سال کمتر شود و روزی به صفر برسد. مسوولان، علما و خطیبان نماز جمعه بهتر است مردم را به مشارکت در ساخت مدرسه تشویق کنند تا بخشی از مشکلات آموزشی کشور حل شود.

درباره پویش ایران من

توسعه یک اتفاق منتزع از جامعه نیست، توسعه یک سلسله است که بر پایه انسان بنا نهاده شده است و شروع توسعه از شروع رشد انسان است. آموزش، به ویژه آموزش دوران کودکی و نوجوانی، سنگ بنا و سکوی توسعه در هر کشوری است. این انسان است که اقتصاد، فرهنگ، هنر، علم و فناوری و همه ابعاد جامعه را شکل می‌دهد و بارور می‌سازد. پس اوست که ابتدا باید به درستی شکل بگیرد و منبع توسعه شود. و این باید، به یک امر مهم نیاز دارد، آموزش درست، پویا و فراگیر پویش «ایران من» محصول فکر و تلاش و عزم بخش خصوصی ایران است برای ایفای نقشی فعال، سازنده و مطالبه‌گرانه در نظام آموزشی کشور. ایران من می‌خواهد از ساخت 100 مدرسه حرکتی را آغاز کند که در ادامه با وصل این حرکت به سایر اقدامات و برنامه‌ها منجر به ساخت نظام آموزشی بالنده، روزآمد و فراگیر برای کشور شود.

پویش ایران من ابتکاری است که از سوی تنی چند از اعضای اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور در بخش خصوصی بنیان گذاشته شده است. این حرکت در سال ۱۳۹۳ با احداث یک باب مدرسه کار خود را شروع کرد. این مدرسه پایه‌ای شد بر اینکه بخش خصوصی کشور 100 دبستان در مناطق محروم کشور که همگی «ایران من» نامگذاری می‌شوند بسازد.

ساخت مدرسه از فراگیرترین و شناخته‌شده‌ترین ابعاد حضور بخش خصوصی در مسوولیت اجتماعی خود در ایران است. تاکنون هزاران مدرسه به همت نیکوکاران این مرز و بوم در سراسر میهن ساخته شده است. بنابراین ساخت مدرسه می‌تواند نقطه آغاز ملموس و مفهومی برای پویش همگن و همراه بخش خصوصی باشد.

مطالعات مراجع معتبر از جمله بانک جهانی نشان داده است اثر تحصیلات ابتدایی در توسعه بیش از دو برابر تحصیلات دانشگاهی است. این در حالی است که متاسفانه در کشور ما توسعه آموزشی نیز مسیر عکس را پیموده است.

در حالی که هنوز در بسیاری از مناطق کشور نیاز به ساخت یا بازسازی دبستان است، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور بیش از نیاز موجود و آینده است و برخی از رشته‌ها یا مراکز دانشگاهی با کمبود متقاضی روبه‌رو است.