سرقت در ۱۱ ثانیه

از زمان به صدا درآمدن آژیر دزدگیر خودرو، تا زمانی که سارق کار خود را تمام کرده و متواری می‌شود؛ 11 ثانیه طول می‌کشد. این را تصاویری اثبات می‌کند که به تازگی در شبکه‌های اجتماعی از سرقت از یک خودرو پژو 206 منتشر شده است. روش کار سارق هم ساده است: او ابتدا اطراف را نگاهی می‌اندازد. سپس به خودرو نزدیک شده و لبه بالایی در سمت راننده را به کمک زانو و بازوان توانمند و حرفه‌ای خود، رو به بیرون کج کرده و قفل خودرو را باز می‌کند. اینجا صدای آژیر دزدگیر به صدا در‌می‌آید. این را می‌توان از روشن شدن «فلاشر» خودرو فهمید. اما دیگر دیر شده است. سارق ما، فقط 11 ثانیه طول می‌کشد که کار خود را به اتمام برساند. هر چیزی که برایش این همه خطر کرده و ارزش دارد؛ برمی‌دارد و می‌گریزد و حتی به خود زحمت بستن در خودرو را نمی‌دهد تا بعد از خروج سریع او از منطقه، احتمال دزدیدن خود ماشین هم وجود داشته باشد. نزدیک به دو ماه پیش، سرهنگ علی غیاثوند، معاون مبارزه با سرقت نیروی انتظامی اعلام کرد که «کمتر از پنج درصد سرقت‌های خودرو به خاطر خود خودرو است تا سارقان آن را نمره کرده و بفروشند؛ در واقع 95 درصد سرقت خودروها به دلیل استفاده برای سایر سرقت‌هاست تا سارقان با استفاده از خودرو سرقتی دست به سرقت از مغازه‌ها بزنند.»1 این مقام نیروی انتظامی یکی دیگر از دلایل سارقان برای سرقت از خودروها را «سرقت قطعات» عنوان کرده بود.2 در واقع بررسی‌های آماری هم نشان می‌دهد 80 درصد سرقت‌های اتومبیل، مربوط به خودروهایی بوده که زیر مدل 86 است؛ یعنی زمانی که خودروها به سیستم ضد سرقت مجهز نبوده‌اند. چنان که نیروی انتظامی می‌گوید: «ضعف در قفل و سیستم سوئیچ خودروهایی مثل پراید و جانمایی نادرست قطعات حساسی چون ECU پژو 206 در کارخانه‌های تولیدی خودرو، موجب شده تا سارقان بیشتر به سرقت از این خودروها رغبت نشان دهند.» این اطلاعات را در کنار این آمار نیروی انتظامی (آخرین آمار موجود) بگذارید که «بالغ بر 30 درصد از پرونده‌های مربوط به سرقت وسایط نقلیه، مربوط به سرقت قطعات و لوازم داخل خودرو است که بسیار کم به کشف منجر می‌شود.»3 با این حساب آیا باید خودروسازان را به عنوان یکی از دلایل افزایش سرقت‌ها در یکی دو سال اخیر، مقصر دانست؟ فرمانده نیروی انتظامی، درست یک سال پیش اعلام کرد که «افزایش قیمت مواد مخدر، موجب اوج‌گیری سرقت از خودروها شده چرا که معتادان برای تهیه مواد مصرفی خود نیاز به پول بیشتری پیدا کرده‌اند.»4 البته یک نظرسنجی که میان بیش از دو هزار نفر از مردم صورت گرفته نشان می‌دهد بیشتر مردم اعتقاد دارند «گسترش فقر و نابرابری‌های اجتماعی» موجب بروز شرایطی شده که امروز در قالب آنچه پلیس «سرقت‌های خرد» می‌نامد؛ دیده می‌شود. از میان 2736 نفری که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند؛ نزدیک به 59 درصد گزینه «گسترش فقر و دزدان نیازمند» را به عنوان «اصلی‌ترین نقش در رشد سرقت از لوازم و خود خودرو» انتخاب کرده‌اند.6 با این حال به نظر می‌رسد سهم مهمی از جلوگیری از سرقت لوازم داخل خودرو نیز بر عهده خودروسازان است. این درست است که هر خودرو به طور میانگین هشت هزار قطعه دارد؛ اما برخی کارشناسان جرم‌شناسی می‌گویند اگر قطعه‌سازان شماره سریال هر یک از قطعات را در سوابق نرم‌افزاری ثبت کنند، در صورت سرقت، پلیس به راحتی قادر به شناسایی سارق است. اگر این موضوع پذیرفته شود که جرائم خرد مانند دزدی لوازم خودرو به دلایلی چون گسترش فقر و اعتیاد رخ داده است، وقت آن نرسیده که برای کاهش این‌گونه جرائم، سهمی نیز برای خودروسازان در نظر گرفت؟

پی‌نوشت‌ها:

1- ایرنا، شانزدهم تیرماه 1393 /2- همان. / 3- تابناک،28 فروردین 1392 / 4- پایگاه خبری پلیس، 14 شهریور 1392 / 5- رقم اعلام شده از سوی فرمانده نیروی انتظامی مربوط به پارسال است و امسال احتمالاً این رقم بالاتر باشد. / 6- تابناک،28 فروردین 1392