رونق خارج از مدار
چرا معاملات مسکن خارج از تهران شتاب گرفت؟
جدیدترین گزارش مرکز آمار از تحولات بخش مسکن نشان میدهد که در فصل آغازین سال جاری روند معاملات مسکن در شهرستانها کاملاً متفاوت با تهران بوده است. بر مبنای گزارش مرکز آمار، رصد معاملات مسکن در فصل بهار نشان میدهد که طی بازه زمانی مورد بررسی حجم معاملات مسکن در مقایسه با بازه زمانی مشابه در سال گذشته بیش از یک و نیم برابر شده است، به نحوی که معاملات در برخی استانها به بیش از دو برابر بازه زمانی مشابه در سال 1396 افزایش یافته است.
بابک صحراگرد: جدیدترین گزارش مرکز آمار از تحولات بخش مسکن نشان میدهد که در فصل آغازین سال جاری روند معاملات مسکن در شهرستانها کاملاً متفاوت با تهران بوده است. بر مبنای گزارش مرکز آمار، رصد معاملات مسکن در فصل بهار نشان میدهد که طی بازه زمانی مورد بررسی حجم معاملات مسکن در مقایسه با بازه زمانی مشابه در سال گذشته بیش از یک و نیم برابر شده است، به نحوی که معاملات در برخی استانها به بیش از دو برابر بازه زمانی مشابه در سال 1396 افزایش یافته است. نکته جالب توجه درباره این معاملات این است که قیمت واحد مسکن در این استانها طی یک سال منتهی به زمان گزارششده، کمتر از نرخ تورم افزایش یافته است. این در حالی است که طی ماههای اخیر قیمت مسکن در شهر تهران بدون افزایش تعداد معاملات افزایش چشمگیری داشته است. این افزایش چشمگیر به واسطه سهم وزنی بالای تهران در معاملات مسکن در کشور منجر به افزایش حدود 30درصدی قیمت ملک در کشور در بهار سال جاری در مقایسه با بازه زمانی مشابه شده است. این در حالی است که در استانهایی که طی بهار سال جاری شتاب معاملاتی را تجربه کردهاند، میزان افزایش میانگین واحد قیمت مسکن به مراتب کمتر از تهران بوده است. بر مبنای آمارهای مرکز آمار، با وجود افزایش تعداد معاملات بخش مسکن در سه ماه ابتدایی سال جاری، شیب رشد قیمتها که تا حدودی متاثر از ملتهب شدن بازار دارایی بود، در سه ماه ابتدایی سال جاری در مقایسه با سه ماه پایانی سال گذشته کاهش یافته است. بنابراین به نظر میرسد بخش مسکن در شهرستانها از فاز شبهرکودی حاکم بر معاملات پایتخت فاصله گرفته است.
این نشانه رونق را میتوان به چند شکل تفسیر کرد؛ از نظر رفتار سرمایهگذاری، بخش مسکن سهم بالایی در سرمایهگذاری در شهرستانهای کشور دارد. به عبارت دیگر سرمایهگذاران شهرستانی معمولاً تمایل کمتری به پذیرش ریسک معاملات ارز و طلا دارند. بنابراین در شرایط پرتنش فعلی احتمالاً بخشی از شهروندان در شهرستانها تصمیم گرفتهاند تا با خرید دارایی در قالب مسکن از ارزش پول خود حفاظت کنند. افزون بر این میتوان گفت یکی دیگر از دلایل رونق معاملات مسکن در شهرستانها شتابگیری رشد قیمتها در بازار مسکن تهران در ماههای اخیر بوده است. افزایشی که انتظار سودآور بودن معاملات مسکن در شهرستان را ایجاد کرده است چراکه سرمایهگذاران انتظار دارند فاز افزایش قیمت با یک وقفه زمانی در شهرستانها نیز مشاهده شود.
یکی دیگر از سناریوهای احتمالی توضیحدهنده تحولات معاملاتی اخیر در بخش مسکن، افزایش تمایل سرمایهگذاران بخش مسکن به سرمایهگذاری در شهرستانها به جای پایتخت است. صعود قیمتها بدون شدت گرفتن معاملات از یکسو این سرمایهگذاران را نسبت به آینده بخش مسکن در تهران بدبین کرده است و از سوی دیگر باعث افزایش امید ریاضی سود در معادلات ذهنی این سرمایهگذاران در رابطه با معامله مسکن در خارج از پایتخت شده است چراکه این انتظار در ذهن سرمایهگذاران وجود دارد که صعود قیمتی اتفاقافتاده در پایتخت بالاخره به شهرستانها نیز خواهد رسید. اما آیا این سناریوهای احتمالی، بازار مسکن را از فاز شبهرکودی خارج خواهد کرد؟